Mimar Sinan'ın eseri Süleymaniye’deki Sıra Dükkanlar, uzun soluklu bir restorasyonun ardından "İBB İstanbul Tasarım Müzesi"ne dönüştürüldü.
UNESCO Dünya Mirası Listesi’ndeki Süleymaniye’de bulunmasına karşın uzun yıllardır atıl durumda olan Sıra Dükkânlar, “İBB İstanbul Tasarım Müzesi” olarak yeniden hayat buldu. İBB Fen İşleri Dairesi Başkanlığı’nın restorasyon, İBB Miras’ın ise yeniden işlevlendirme sürecini üstlendiği müze, 31 Ocak Çarşamba günü İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun katılımıyla gerçekleşen törenle kapılarını açtı. İstanbul Tasarım Müzesi’nde, tarihî alanda konumlanan atölyelerde kaybolmaya yüz tutmuş zanaatların yanı sıra aydınlatmadan mobilyaya, tasarımdan kültür sanata geniş bir yelpazede saygın marka ve kurumlar İstanbullularla buluşuyor. Müze, sosyal mekânları; zanaatkâr, tasarımcı ve sanatçıları bir araya getiren dükkânları; atölyeleri ve etkinlikleriyle bölgeye değer katmayı hedefliyor.
İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB), Tarihi Yarımada’daki projelerine bir yenisini daha ekledi. İstanbul’un kültürel mirasının en önemli yapılarından biri olan Süleymaniye Camii Külliyesi’ndeki Sıra Dükkânlar, İBB Fen İşleri Dairesi Başkanlığı’nın titiz restorasyonu ve İBB Miras’ın yenilikçi vizyonuyla hayata geçirilen “İBB İstanbul Tasarım Müzesi” olarak işlev kazandı. Süleymaniye bölgesinin uzun yıllardır sessiz kalan tarihi çarşısı, zanaat, tasarım ve kültür sanat alanında bir araya gelen farklı bileşenlerin dinamizmiyle yeniden canlandı.
Asırlardır Süleymaniye’de üretimin ve sosyal hayatın merkezi olan ancak son yıllarda ihmal edildiği için atıl durumda kalan Sıra Dükkânlar, İBB’nin kapsamlı restorasyon çalışmalarıyla yeniden hayat buldu. Yeniden işlevlendirme süreci İBB Miras tarafından tasarlanan İstanbul Tasarım Müzesi; şehrin silulüetine benzersiz yapılar ekleyen, İstanbul’un eşsiz tasarımcısı Mimar Sinan’ın türbesinin bulunduğu, bir zamanlar evinin de yer aldığı sokakta geçmiş ile geleceği, geleneksel ile moderni aynı çatı altında bir araya getiriyor.
Geleneksel sanatların yanı sıra yaratıcı alanları da bölgeye taşıyarak birlikte üretmenin ve tasarlamanın heyecanını tüm şehre yaymayı hedefleyen İstanbul Tasarım Müzesi, Süleymaniye bölgesine değer katmayı misyon edinirken sürdürülebilir bir yaklaşımla İstanbul’un tasarım şehri unvanını pekiştirmeyi ve kentin sunduğu potansiyeli görünür kılmayı amaçlıyor.
Zanaat ile Tasarımın Buluşma Noktası
Süleymaniye Camii ve Külliyesi’nin bir parçası olarak yüzyıllardır kent yaşamında önemli bir rol oynayan Sıra Dükkânlar; tarihi, kültürel dokusu ve de işleviyle şehrin en önemli miras alanlarından biri. İstanbul Tasarım Müzesi ile tarihî alanda konumlanan atölyelerde keçe, vitray, yorgan gibi kaybolmaya yüz tutmuş zanaatların yanı sıra aydınlatma, mobilya, takı, mücevher, porselen, seramik, dijital ve grafik tasarım, illüstrasyon, mimarlık, kültür sanat ve kurumsal alan tasarımı gibi geniş bir yelpazede saygın marka ve kurumlar İstanbullularla buluşuyor. Müze, sosyal mekânları; zanaatkâr, tasarımcı ve sanatçıları bir araya getiren dükkânları; İstanbulluları buradaki üretimin bir parçası yapacak atölye ve etkinlikleriyle bölge için bir çekim merkezi olmayı hedefliyor.
Süleymaniye bölgesi, yeniden kent hayatına kazandırılan Sıra Dükkânlar’dan sonra, İBB Miras tarafından Mimar Sinan Türbesi’nin çevresinde devam eden planlama çalışmalarının ardından yeni sosyal mekânlar ve kültür sanat odaklı yaşam alanları ile ziyaretçilerin ilgi odağı olmaya devam edecek.
İBB İstanbul Tasarım Müzesi’nde Kimler Var?
Bileşenleri arasında KüçükevSeramik Atelier, White Rabbit Porcelain, IMOGA, Yadigâr Ataklı Vitray Atölyesi, Artı Vitray, Emre Arolat, Beoffice, Piknik Works, Onaranlar Kulübü, Design Trak, Nazmi İnce, Taksim Sanat, İstanbul Modern, TEPTA Aydınlatma, ETMK İstanbul, BASE, Karşı Sanat, Salt, İKSV, Gülay Bilge, 16.10, Gigaro, Afterwork, İdilius Jewelry, Artiz Jewelry, Artdoll İstanbul, Maumauworks, Ethem Onur Bilgiç, Toprak Fırat, Beste İleri, Mamut Art, Fol, Az Sonra Tasarım Ajansı, Mert Tügen, fam°, Selin Tahtakılıç, Alara Demirel, Aybala Yalçın, Ender Diril, Cem Yönetim gibi saygın kurum, marka ve tasarımcıların yer aldığı İstanbul Tasarım Müzesi’nde, üretimlerin satışa sunulacağı bir Artshop da bulunuyor. Beltur’un da hizmet vereceği alanda İBB Miras, İBB Kadın, Kültür AŞ, İBB Proje, İBB Kültür, Visit İstanbul, BİMTAŞ ve İPA ofislerinin yanı sıra İdari Ofislerde yer alıyor.
Süleymaniye Sıra Dükkânlar Hakkında
UNESCO tarafından 1985 yılında Dünya Mirası Listesi’ne kabul edilen dört bölgeden biri olan Süleymaniye Camii ve Külliyesi, Kanuni Sultan Süleyman’ın emriyle dönemin baş mimarı Sinan tarafından 1550-57 yılları arasında inşa edildi. Merkezinde cami bulunan külliye medreseler, sıbyan mektebi, imaret, dârüşşifâ, hamam, Kanuni Sultan Süleyman Türbesi, Hürrem Sultan Türbesi ile Mimar Sinan Türbesi gibi yapıların barındırıyor. Süleymaniye Külliyesi’nin ayrılmaz bir parçası olan Sıra Dükkânlar, Süleymaniye Camii’nin doğu tarafındaki avlu duvarı ile Dârülhadis Medresesi’nin altında, Mimar Sinan Caddesi üzerinde bir sıra halinde yer alıyor. İşlevlerine ve üretilen ürünlere göre adlandırılan bu dükkânlar; dökmeci esnafının bölgedeki yoğunluğundan ötürü “Dökmeciler Çarşısı” olarak da bilinmekte. Rabi ve Salis Medreseleri’ne bakan kısımda 35, Dârülhadis Medresesi altında ise 18 dükkân olmak üzere toplam 53 dükkân asırlar boyunca üretimleriyle İstanbul’a hizmet verdi. 1950 yılındaki onarımlar sonucu özgün iç mekân kurgusunu kaybeden, son yıllarda ise kendi haline terk edilen Sıra Dükkânlar, İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) tarafından 2023 yılında tamamlanan restorasyon ve yeniden işlevlendirme çalışmalarıyla İBB İstanbul Tasarım Müzesi olarak dönüştürüldü.