Londra'nın doğusundaki büyük bir bölgede kapsamlı bir kentsel dönüşüm programı kapsamında ele alınan Thames Gateway projesi için ayrılmış alanda yer alan birçok projenin gelecek bir tarihe ertelendiği açıklandı.
Fotoğraflar: greenwichpeninsula
Proje alanında inşaat aşamasında durdurulan projeler, dört sene kadar daha sadece çizim masasında ve paftalarda kalacağa benziyor. Projelerin devamının getirilmesi hususunda gayrimenkul değerinin 2007 yılı sermaye karlılığı üzerinden değerlendirme yapan geliştiriciler, konut fiyatlarının kendini bulması ve normal seyrine dönmesi için 2011 yılına kadar bile beklenebileceğini belirtiyorlar.
27 Kasım 2008’de düzenlenen Londra Thames Gateway Forumu’nda söz alan Greenwich Peninsula Başkanı Andrew Storey, şirketlerinin üzerinde görünen ve Milenyum Kubbesi (Millenium Dome) etrafındaki alanı kapsayan büyük ölçekli dönüşüm projeleri dahil hiçbir projenin, gayrimenkul piyasasındaki değerler tekrar yükselişe geçmedikçe inşaatına başlanamayacağını kabul ettiklerini belirtti.
Ayrıca Quintain ve Lend Lease’nin de arkasındaki önemli isimlerden olan Storey konu hakkında, “Konut fiyatları, şu anda 2007’de belirlenmiş olan değerlerinin %20 altında. Bu nedenle devam edebilmek için en azından eski seviyeye gelene kadar beklememiz gerekiyor,” diyor.
Forum’da Storey’in bu açıklamasına cevap niteliği taşıyan bir diğer açıklama da İngiltere gayrimenkul sektöründe önde gelen isimlerden biri olan Jones Lang LaSalle’nin konut fiyatlarındaki artışa yönelik tahminleri oluyor. LaSalle yaptığı açıklamada: “2007 koşullarına dönmenin yaklaşık 5 seneyi alacağını ve genel durum toparlanmasının da ancak önümüzdeki yıl başlayabileceğini öngörüyoruz,” diyor.
Sonuç olarak, Greenwich Peninsula’nın master planı tamamlanmış olan Terry Farrel bölgesinde 5 yıla yayılacak bir durgunluk yaşamasının sürpriz olmayacağı görülürken yine Peninsula Merkez’de Flacq tarafından yapılan 305 konutluk bir konut gelişim projesi, CF Moller tarafından yapılan rezidans projesi, Patel Taylor Mimarlık tarafından hazırlanan Peninsula iskele alanına yönelik projenin ve Jestico+Whiles tarafından Peninsula Park Bölgesi için hazırlanan %40’ı sürdürülebilir konut olmak üzere toplamda 207 konutluk bir yaşam alanı sunacak olan proje gibi daha birçok çalışmanın belirlenen tamamlanma sürelerinde ertelemelere gidileceği teker teker açıklanıyor.
Jestico+Whiles yöneticisi Heinz Richardson, geçmiş dönemlerdeki ekonomik iklimi yaratan ılımlı koşulların büyük ihtimalle bir süre daha olamayacağını belirterek, projelere ilişkin gelen ileri bir tarihe erteleme haberlerinin sırf bu nedenle bile bir sürprizmiş gibi algılanmaması gerektiğini açıkladı. Şu an inşaatı devam eden projeler için de durumun farklı olmayacağını sözlerine ekleyen Richardson’ın bu öngörülerine paralel bir açıklama yapan Andrew Storey de, Stock Woolstencroft’un Thames Nehri yakınındaki 229 apartmanlık Bellway Konutları projesinin de mevcut pazar koşulları nedeniyle durdurulduğunu kabul etti.
Ebbsfleet Valley Land Securities’in Başkanı Steve McGuckin de, kent bölgesinde yeni yapılandırılan Castle Hill rezidans bölgesi gelişiminin yeni etaplarının tamamlanması faaliyetlerine şimdiye kadar yapılmış olan çalışmalar korunarak bir süreliğine son verildiğine ilişkin duyuruda bulunduğu forum S333 Mimarlık, Matthews Hukuk Danışmanlığı ve Space Craft’ın da, Barton Willmore ile bir masterplan çalışmasında birlikte yer almaları gündeme geldi.
Space Craft yöneticilerinden Cody Gaynor: “Şu an görünen resim, bizi zaten bir buz parçasının üzerinde oldugumuz ve denize açılmamamız gerektiği konusunda uyarıyor,” diyor ve bu nedenle işlerin tüm detayları ile planlandırılma aşamasına gelmeden çok daha önce durdurulmak zorunda kaldığını belirtti. Konut sektörünün hızlı düşüşe geçişinin bağlantılı projeleri de etkilediğini, özel destek alan konut projelerinin başka binalara da fon aktarmasının beklendiğini sözlerine ekledi. Ramford’daki boş zaman aktivitesi komplekslerine yönelik gelişmelerde ise, Havering Konseyi’nin son zamanlardaki bağlılığının tekrar doğrulanması gerektiğine değinen Gaynor: “Dünya ölçeğindeki kredi krizi, yeni gelişen konut projelerindeki boş zaman komplekslerine yeterince bütçe ayrılamaması bile gayrimenkul projelerinin fiyatlarına düşüş olarak yansıdı,” dedi.
Barking Nehri kıyısında, Thames boyunca 2 km’lik alanda yayılan ve proje yöneticiliğini Clive Wilding ve Elliot Lipton’un yaptığı, geliştiricisinin de First Base olduğu bir karma kullanım projesinde ise görece iyimser kalınmaya çalışılıyor. Wilding sürecin yalnız proje yatırımcı ve geliştiricilerinin mali durumu ve arazi fiyatlarına bağlı olarak değiştiğini düşündüğünü belirtiyor ve ekliyor: “İngiliz Ortaklığı (English Partnership) (şu anda Konut ve Topluluklar Ajansı – The Homes and the Communities Agency) tarafından daha az kar getirecek olsa da düşük gelirli ailelerin pek çoğuna yönelik projeler büyümenin desteklenmesi için hazırlanıyor.”
Wilding ayrıca Barking Riverside, Bellway Homes ile Konut ve Topluluklar Ajansı’nın yaptığı bu ortaklığın, yeni yıl ile beraber %44’ü üç yatak odalı olan 4.000 yeni konutun başvurusu olarak geri döndüğünü belirtti.
Barking & Dagenham Mekansal Planlama Başkanı Jeremy Grint’e göre: “Mekan canlılığını koruyor ancak eğer Docklands hafif raylı alanı bu kadar genişlemeseydi bu Barking kıyısının sadece 1.500 konutluk alandan ibaret olacağı anlamına gelirdi.”
Son dönemlerde Barking şehir merkezine yönelik öne çıkan planlama başvurusunun ilk aşaması, Barking & Degenham Yerel Konut Şirketi ve First Base Konseyi ortaklığında gerçekleştirilen ve %96 oranında tamamlanmış toplam 470 konut ünitesi oldu.
Firmalarının Londra Tower Hamlet’teki planlama izni aldığı Lanrick Road konut projesinin çalışmalarına hala devam ettiğini söyleyen RMA Mimarlık’ın ortaklarından Chris Tapp ekledi: “Müşterilerle işletme anlaşmamız var ve sektördeki durum belirgin bir kesinlik kazanana kadar devam etmemiz gerektiği talimatını aldık. En azından pazar satışlarının belli bir seviyeye gelmesi veya şartlar karşılıklı sözleşmelerle onaylanana kadar.”
Bir yandan da bu gibi ertelemelerin çizim şemalarında tasarım anlamında gelişmelere zaman yaratacağı konusunda görüşler de var.
Medway Renaissance’nın başındaki isim Brian Weddel, bu konuda Medway Konseyi’nin dönüşüm kolu Rochestar Nehri kıyısında HTA Mimarlık ve Burd Haward tarafından hazırlanan ve süre tamamlandı denerek aceleye getirilen 600 ünitelik konut projesinin bir yıl sonra inşasına başlandığını belirtiyor.
HTA proje yöneticisi Simon Baylissher de konuşmasında Thames Gateway’de birçok fırsat varken hala gelişmelerin süreklilik kazanması için gereken ekonomik koşulların yaratılmadığını ve bunun için mücadele edilmesi gerektiğini vurguladı.