Therme Vals Kaplıcaları, Bir “Bencil”in Elinde

İsviçreli mimar Peter Zumthor, Vals'teki meşhur kaplıcalarının "bencil" bir geliştirici tarafından harap edildiğini iddia ediyor.

Vals’teki Leis adlı dağ köyünde, Therme Vals Oteli’nin ve kaplıcaların yakınında yaklaşık yirmi yıldır ikamet etmekte olan Pritzker ödüllü mimar, yapsatçı Remo Stoffel’le kompleksi satın almak için girdiği mücadeleyi kaybetti. Komün, 2012’de 7,8 milyon İsviçre frangına (günümüzde yaklaşık 28 milyon TL) karşılık, otelin yeniden geliştirilebilmesi adına alanın Stoffel’e satılması yönünde oy kullanmıştı. Zumthor’un da benzer bir teklifte bulunduğu, ancak reddedildiği düşünülüyor.

Zumthor, eşiyle birlikte yaklaşık yirmi yıldır toplumla iç içe yaşadığı bu bölgenin topluma ait başarılı bir sosyal proje iken, şimdi projenin finansal bir şahıs tarafından satın alınarak yok edildiğini ifade ediyor ve bir işaret öğesi olarak kaplıcalar kalacak olsa dahi bu sosyal projenin öldüğünü sözlerine ekliyor. 1996’daki açılışından hemen birkaç yıl sonra miras listesine giren Therme Vals Spa’nın, satılmasının ardından sosyal karakterini kaybettiğine inanan Zumthor, Stoffel’i bencillik ile suçluyor.

En trajik olan şey ise bütün bunları yapan kişinin buranın yerlisi bir bencilin oluşu.

Spa ve otel, Vals’i turistik açıdan bir cazibe merkezi haline getirdi, ancak Zumthor bölgedeki turistik faaliyet oranının son yıllarda yaklaşık yüzde 60 oranında düştüğünü iddia ediyor.

Zaman içerisinde “7132 Thermal Baths” olarak adı değişen tesise bitişik bir otel olan 7132 Hotel, Tadao Ando, ​​Kengo Kuma, Morphosis’ten Thom Mayne ve Zumthor gibi dünyaca ünlü mimarların tasarladığı süitlere sahip. Morphosis, 2015 yılında alanda Vals’te bir otel projesi gerçekleştirmek için 7132 Ltd. tarafından açılan yarışmayı, 381 metre yüksekliğindeki kule tasarımı ile kazanmıştı.  7132 Tower’ın 2019 yılında tamamlanması bekleniyor ancak Zumthor, termal kaynaklarındanan ötürü korunmakta olan öneri alanda projenin sorunsuz ilerleyebileceğine inanmıyor.

Thom Mayne’e daha önceden “paranı al da burada çalışmayı bırak, bu insanları tanıyorum” demeliydim. Ona gösterilen alanın kaplıcalardan dolayı tamamen koruma altında olduğunu da biliyordum. Onlar bundan Thom’a bahsetmediler.

Morphosis ve 7132 Hotel sözcüleri ise arazinin koruma altında olduğuna dair söylemleri yalanlarken, projenin devamı konusunda da oldukça kararlı olduklarını ifade ediyorlar.