TMMOB Samsun İl Koordinasyon Kurulu’ndan Sel Felaketi ile İlgili Açıklama

TMMOB Samsun İl Koordinasyon Kurulu'nun Canik ilçesinde gerçekleşen sel felaketi ile ilgili basın açıklaması şu şekilde:

“03 Temmuz 2012 tarihinde yaklaşık metrekareye 50 kg. olarak ölçülen yağış ilimiz için ne yazık ki bir felakete dönüşmüştür. Yaşanan sel felaketinde maalesef 9 insanımız hayatını kaybetmiştir. Hayatını kaybeden vatandaşlarımıza Allahtan rahmet ailelerine başsağlığı, ilimize de TMMOB ailesi olarak geçmiş olsun dileklerimizi sunuyoruz.

Samsun ili Canik ilçesinde gerçekleşen sel felaketi TOKİ Kuzeyyıldızı konutları ve sanayi bölgesiyle yeni açılan Samsun Ordu karayolu üzerindeki LOVELET AVM’de yoğunlukla etkisini göstermiştir.

İlimizin yaşadığı sel felaketi hakkında TMMOB’ye bağlı meslek odaları olarak yerinde yapılan inceleme ve değerlendirmeler sonucunda oluşturulan görüşlerimizin kamuoyu ile paylaşılması gereği hissedilmiştir. Bu bağlamda tespitlerimizi ve çözüm önerilerimizi maddeler halinde dikkatinize sunuyoruz.

Sel felaketinden etkilenen bölge Mert Irmağı ve Yılanlı Derenin birleşme noktasında olması nedeniyle riske açık özellik taşıyan bir alandır. Ülkemizde sel felaketlerine sıkça konu olan dere yatağı yapılaşması bu bölgede de karşımıza çıkmaktadır. Bunun yanısıra felaketin yaşandığı ve can kaybının görüldüğü Kuzey Yıldızı konutlarında bodrum katlarının yaşam alanı olarak kullanılması doğal afeti felakete dönüştürmüştür.

Söz konusu afet bölgesinde jeolojik olarak eski dere yatağı alüvyonları mevcuttur. Bölgedeki yoğun yağış yeraltı suyunun aşırı doymasına neden olmuş ve bunun sonucu oluşan yüzeysel akış beraberinde ağaç ve malzemeleri getirerek dere yatağı boyunca yoğun su boşalımına sebep vermiştir.

Planlı bölge olarak tarif edebileceğimiz söz konusu alanlarda DSİ görüşleri doğrultusunda dere ıslah ve taşkın alanları planlara yansımıştır. Ancak görülüyor ki ; söz konusu projelerin dışında uygulamaların yapılması, taşkın sahalara önlem alınmadan iskan izni verilmesi, derelerin ve dere yataklarının üstünün kapatılması ve dere yatakları içerisinde suyun akış hızını engelleyici düzenlemelerin yapılması felaketleri de beraberinde getirmektedir.

Kuzey Yıldızı toplu konut bölgesinde yaşananlar TOKİ’nin denetimsiz ve tek başına hareket eden bir kurum haline gelmesinin bir sonucudur. Yerel yönetimlere danışmadan ve ilgili meslek kuruluşlarının görüşünü almaya dahi gerek duymadan hareket etmeyi bir yönetim anlayışı haline getiren bu kurumun yerel planlama gerçeklerinden kopuk halde olan bu anlayışından bir an önce vazgeçmesi gerektiğini düşünüyoruz.

Açılışı yeni yapılan LOVELET Alışveriş Merkezi İncirli Deresi üzerine kurulmuş olup dere yatağının taşmasıyla beraber sular altında kalarak maddi zarara uğramıştır.

Yılanlı Dere Tersip Bendi incelendiğinde dolu savağın önünün doldurulduğu ve bu yüzden çalışmadığı tespit edilmiştir. Dolu savağın çalışmamış olması nedeniyle feyezan bend gövdesi üzerinden savaklanmış ve bend gövdesini yırtarak çok yüksek debi ile akmış ve önüne gelen her şeyi sürüklemiştir.

Yaşanan felaketle birlikte trafik kaosu oluşmuş ve buna bağlı olarak felaket bölgelerine yardım amaçlı ulaşım da aksaklıklar gözlemlenmiştir.

Yukarıda belirtilen tüm bu sorunlar ve plansızlıklar sonucunda ne yazık ki ilimiz can kayıpları ve yüksek miktarda maddi zararla sonuçlanan bir felaketle karşı karşıya kalmıştır.

TMMOB’ye bağlı meslek odaları olarak uyarılarımız ve çözümlerimiz aşağıdaki gibidir:

– Planlama ve yerleşim sonrası arazi şartlarına bağlı olarak su rejimi ve mevcut tesisler dikkate alınarak taşkın durumları ve etütlerin yapılması, acilen gerekli tedbirlerin alınması sağlanmalıdır. Geçmiş yıllarda Ağabali bölgesinde sıklıkla yaşanan sel felaketi yapılan düzenlemeler alınan önlemlerle giderilmiştir. Bunun gibi risk taşıyan alanlarda kurumlar arası iletişimin sağlanarak ivedilikle önlemlerin alınması ve çalışmaların yapılması gerekmektedir.

– Risk taşıyan sahalarda bodrum katları inşa edilmemeli bunun yerine su basmanı projelendirilmelidir.

– Yerleşim alanları içinde yer alan tüm drenaj alanları makro bazda ele alınmalı uygun projeler üretilmelidir. Akarsu yatağı boyunca kapanlar yapılmalı, ulaşımı sağlayan köprüler ise sedde üst kotları alınarak inşa edilmelidir.

– Sel yataklarındaki imar alanları tetkik edilmeli risk haritaları çıkarılmalı ve riskleri ortadan kaldırılacak önlemler ortaya konulmalıdır.

– Belediyelerinde müdahil olduğu arsa kazanmak üzere yapılan müdahaleler derhal sonlandırılmalıdır.

– Dere yataklarının üzerinin gelişi güzel kapatılmasından ve bu bölgelerin rant alanı olarak kullanılmasından bir an önce vazgeçilmelidir.

– Uygulanan kentsel dönüşüm projelerinde sadece yasa ve yönetmeliklere uygun olması değil aynı zamanda bilim ve tekniğin gerektirdiği yaklaşımlara uygun olmalıdır.

– Ulaşımda görülen aksaklıkların düzeltilmesi için Doğu Çevre Yolu Projesi mutlaka hayata geçirilmelidir.

– Sel sonrası halk sağlığını olumsuz etkileyecek durumların oluşması önlenmelidir. Özellikle sel suları ile birlikte dağılan katı atıklar, sellerden sonra karşımıza çıkan içme suyu ve kanalizasyon sistemlerinin bozulması, taşması ve karışması gibi durumların sebep olduğu biyolojik ve kimyasal kirlilik, salgın hastalık ve enfeksiyona sebebiyet verebileceğinden bu durumların göz önünde bulundurularak acilen aşılama, kaynağı bilinmeyen suların kullanımının engellenmesi, temiz içme suyu eldesi vb. gibi önlemler acilen alınmalıdır.

TMMOB’a bağlı meslek odaları ve TMMOB il koordinasyon kurulu olarak ilimize ve vatandaşlarımıza geçmiş olsun dileklerimizi sunuyor ve yaşanan felaketin yaralarını sarılmasını temenni ediyoruz.

Ne İlimizde. Ne Ülkemizde. Ne de Dünyamızda bir tek can daha yitirilmesin!!!!”

TMMOB
Samsun İl Koordinasyon Kurulu