Validebağ Korusu’na Çivi Bile Çakılamaz!

Yıllar içinde ufak ufak müdahalelerle tahrip edilen İstanbul'un en büyük korularından biri Validebağ'da son olarak otopark yapılması büyük tepki yarattı.

İstanbulular’ın nefes alabileceği doğal sit alanı Validebağ Korusu son günlerde hareketli günler yaşıyor. Otopark genişletme çalışması için koruya kepçelerin girmesi yıllardır koru için mücadele eden Validebağ Gönüllüleri başta olmak üzere herkesin tepkisine neden oldu. Yıllar içinde ufak ufak müdahalelerle betonlaşan koru için “orman kanunları” işletiliyor. Oysa bu doğal sit bölgesine bırakın beton dökmeyi bir çivi bile çakılamaz.

UZUN YILLARDIR MÜCADELE BAŞLIĞI

Milli Eğitim Bakanlığı’na (MEB) tahsisli, mülkiyeti Hazinede bulunan 354 dönümlük Validebağ Korusu, neredeyse 20 yıllık bir mücadele başlığı. Validebağ Gönüllüleri Derneği ismiyle korunun korunması için mücadele veren platformun yanında Mimarlar Odası da uzun yıllardır koruyla ilgili hukuki mücadele veriyor. Korunun bir mücadele başlığı olması, Üsküdar Belediyesi ve MEB’in yaptığı müdahelelerle birebir bağlantı. İçinde öğretmenevi ve huzurevi bulunan koru zamanla düğünlerin yapıldığı, etkinliklerin yapıldığı bir yer haline geldi. Bunun bir sonucu olarak koruda otopark için yer ayrıldı, dışarda etkinliklerin yapılması için koruya beton döküldü ve taşlar döşendi.

ÜSKÜDAR BELEDİYESİ’NİN ‘ÇILGIN PROJESİ’

Yapılan müdahalelerin ardı arkası kesilmedi. Validebağ Korusu için Üsküdar Belediyesi ile MEB, 2006 yılında bir protokol imzaladı.Üsküdar Belediyesi, koruda 2009 yılında sporcular için koşu parkuru açtı. Bunun için koruya dozerler ve kepçeler girdi. Validebağ Gönüllüleri, o dönem büyük bir eylemle buna sert tepki verdi. 2008 yılında İstanbul Büyükşehir Belediyesi ile Üsküdar Belediyesi’nin yaptığı imar planlarıyla korunun etrafı yapılaşmaya açılması hedeflendi. Belediye’nin müdahale girişimleri bununla bitmedi. Son olarak belediye başkanı seçilen Hilmi Türkmen, koru için bir “çılgın proje” açıkladı ve koruyu “Hyde Park” yapacağını ilan etti. Son olarak korunun İBB’ye tahsis edilmesi iddiası gündeme geldi.

KORUMA KURULU DA GÖZ YUMDU

Belediye bir yanda MEB bir yanda projeler gelmeye devam etti. İl Özel İdaresi’nin açtığı ihale sonucu, 2011 yılında koru içinde yürüyüş yolları, otopark yapılması gündeme geldi. Koruma Kurulu bu projeye geçen yıl izin verdi. Halkın yoğun tepkisini çeken proje kapsamında otopark genişletme çalışmaları başladı. Beton dökülmesi için demirler döşendi. İnşaatın etrafı paravanlarla çevrildi. Ancak proje yapılan eylemler nedeniyle durdu.

KORUYA DOKUNMAK YASAK!

Doğal sit alanı koruda bütün müdahalelerinin yasalara uygun olmadığını, ortada bir hukusuzluğun olduğunu söylemek gerekiyor. Korunun 1999 yılında Koruma Kurulu kararıyla sit alanı ilan edilmesi bunun nedenlerinden biri. Bu karar her ne kadar kurulun geçen yıl verdiği proje onayıyla delindiyse de koruma kararları halen geçerli. İkinci karar da koruyla ilgili 2011 yılında Validebağ Gönüllüleri ve Mimarlar Odası İstanbul Büyükkent Şubesi’nin açtığı dava sonucu İstanbul 3. İdare Mahkemesi’nce yürütmesi durdurulan 1/5 binlik koruma amaçlı nazım imar planı gerekçesinde saklı.

Mahkeme, söz konusu planın korunun korunmasına ilişkin kararlarla bağdaşmadığını bu nedenle koruma mevzuatına, şehircilik ilkelerine, planlama esaslarına ve kamu yararına uygun olmadığı sonucuna vardı. Mahkemenin verdiği kararı, dün yapılan Validebağ Forumunda değerlendiren Mimarlar Odası avukatı Can Atalay, koruya bir çivi bile çakılamayacağını belirtti.