Salt, Türkiye’nin uluslararası sergilere katılımı üzerine yürüttüğü araştırmalar kapsamında “Venedik Bienali’nde Türkiye: 1895-2022” adlı e-yayını erişime sunuyor.
Venedik Bienali’nde Türkiye: 1895-2022, Salt, 2024 [ön kapak]
Garanti BBVA tarafından kurulan Salt, Türkiye’nin uluslararası sergilere katılımına odaklı araştırmaları kapsamında Venedik Bienali’nde Türkiye: 1895-2022 adlı e-yayını erişime açtı. Arşiv belgeleri ışığında Türkiye’nin Venedik Bienali’ne katılımını inceleyen yayın, sanat tarihçisi Aynur Gürlemez Arı’nın 2019’da sunduğu doktora tezi temel alınarak hazırlandı. 2017’deki bienal ile sonlanan doktora tezinin kapsamı, bu yayın için 2022’ye kadar genişletildi. Yayının editörlüğünü Vasıf Kortun, Sezin Romi ve Ezgi Yurteri üstlendi.
Sermin Sherif, Kızıl Eşarp (solda) ve Ahmet Öktem, Sınırsız Kimlikler (sağda), The Perfumed Garden [Itırlı Bahçe], 49. Venedik Bienali Türkiye Sergisi’nden görünüm, 2001 Salt Araştırma, Ahmet Öktem Arşivi
1895’ten bu yana düzenlenen Venedik Bienali’ne Türkiye’den ilk kez sanatçı Abidin Dino katılır. Dino’nun 1952’deki bu bağımsız temsilini 1956, 1958 ve 1962’de Güzel Sanatlar Akademisi’nin düzenlediği üç ulusal sergi takip eder. Ardından 1990’a dek 28 yıl süreyle bienalde yer almayan Türkiye, 1990, 1993, 2001, 2003 ve 2005 bienallerinde Beral Madra’nın küratörlüğündeki sergilerle temsil edilir. 2007 yılı itibarıyla Türkiye sergilerini düzenleme görevi T.C. Dışişleri Bakanlığı tarafından İstanbul Kültür Sanat Vakfı’na (İKSV) devredilir. Vasıf Kortun’un küratörlüğünü üstlendiği 2007 Türkiye sergisinden itibaren, her bienalde yenilenecek bir Danışma Kurulu’nun oluşturulup sanatçı ve küratörlerin belirlenmesindeki şartların değiştiği bir dönem başlar.
Serhat Kiraz, Boşluk Zamanı, 45. Venedik Bienali Türkiye Sergisi’nden görünüm, 1993 Salt Araştırma, Serhat Kiraz Arşivi
Venedik Bienali’nde Türkiye: 1895-2022, 1950’li yıllara kadar Türkiye’nin neden bienalde yer almadığını kültür, siyaset ve sanat bağlamında tarihsel bir çerçeveden aktarıyor. Venedik Bienali Arşivleri’ni içeren Archivio Storico delle Arti Contemporanee (ASAC) bünyesindeki kaynaklardan yola çıkan yayın, Türkiye’nin Venedik Bienali’ndeki tüm ulusal sergilerini kurumlar, sergi düzenleyicileri, katılan sanatçılar ile sergilenen eserler üzerinden değerlendiriyor. 1950’ler ve 1960’larda sınırlı sayıdaki katılımdan günümüze uzanarak sürecin dönüşümüne dair kapsamlı bir bakış sunuyor.
Hüseyin Bahri Alptekin, Don’t Complain [Şikâyet Etme], 52. Venedik Bienali Türkiye Pavyonu’ndan görünüm, 2007 Salt Araştırma, Hüseyin Bahri Alptekin Arşivi
E-yayın kapsamında, 23 Kasım Cumartesi günü 15.00-18.00 saatlerinde Salt Galata’da “Türkiye’nin Uluslararası Sergilere Katılımı” başlıklı bir panel düzenleniyor. Aynur Gürlemez Arı, Duygu Demir, Osman Erden, Vasıf Kortun ve Zeynep Yasa Yaman’ın bir araya geleceği panelde, kültür politikaları ve uluslararası ilişkiler bağlamında dünya fuarları ile Venedik Bienali’ndeki Türkiye sergileri ele alınacak. Herkesin katılımına açık ve ücretsiz program hakkında ayrıntılı bilgi için: saltonline.org.
