Yargı Başıboş Nükleer Temizliğe “Dur” Dedi

İzmir Gaziemir'de bir kurşun fabrikasının arazisine gömülen nükleer atıklarla ilgili mahkeme yeni bir karar verdi.

Arazinin temizlenmesi işlemleri için bakanlık ÇED’e gerek duymamıştı. Ancak açılan dava sonucunda idare mahkemesi atıkların insan ve diğer canlılar için tehlike arz ettiğini belirterek ÇED sürecinin işletilmesi gerektiğine karar verdi.

Gaziemir’deki nükleer sorunu 3 Aralık 2012’de Radikal’in haberiyle ortaya çıkmıştı. Aradan üç yıl geçmesine, arazide radyoaktif madde bulunmasına rağmen halen temizlenme işlemi tamamlanamadı.
Sorumlular hakkında açılan davalar bir yandan devam ediyor.

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı bir yandan da arazinin temizlenmesi ile ilgili bir ihale açmıştı. İhaleyi 950 bin TL ile Turanlar Atık Yönetimi şirketi kazandı. Bakanlık tehlikeli atıkların temizlenmesi konusunda şirketin Çevresel Etki Değerlendirmesi sürecine gerek duymadı.

Bunun üzerine 13 yurttaş, EGEÇEP Derneği ile Yeşiller ve Sol Gelecek Partisi, bakanlığın 27 Mayıs 2014’te verdiği ‘ÇED gerekli değildir’ kararının iptal edilmesi için dava açtı. İzmir 2. İdare Mahkemesi’nde 26 Şubat 2015’te “ÇED gerekli değildir” kararının yürütmesini durdurdu.

Radyoaktif kirleticilerin “özellikle insan, hayvan ve bitki sağlığına olumsuz etkiler yaparak çevreyi ve ekolojik dengeyi bozan, canlılarda genetik değişikliklere yol açan insan ve diğer canlılara zarar veren maddeler” olduğu belirtilen mahkeme kararında radyoaktif maddelerin bertarafı işlemi sırasında ÇED’e gerek olduğu vurgulandı. Kararda, bakanlığın verdiği kararın hukuka uygun olmadığı belirtildi.

Temizleme Halka Açık Değildi

Davanın müdahil avukatı Yeşiller ve Sol Gelecek Partisi’nden Arif Ali Cangı, yapılan temizleme işleminin halka açık olmadığını belirterek şunları söyledi: “Neler yapıldığını bilmiyorduk. Sadece gözlemlerimiz vardı. İş makineleri kamyonlara toprakları yüklüyordu. Çalışan işçilerin hiçbir tedbiri yoktu. Başvurularımız geri çevriliyordu. Ancak şimdi temizlik yapacak şirket ÇED sürecini işletecek. Halk bilgilendirilmek zorunda. Nasıl bir temizleme işlemi yapılacağını göreceğiz. Olması gereken de bu.”

Ücretsiz Tedavi Yapılsın!

Kararın, yürüttükleri mücadelenin haklı bir kazanımı olduğunu belirten avukat Arif Ali Cangı, dün kurşun fabrikasının arazisi önünde yaptıkları basın açıklamasında da gömülü nükleer atıklarla ilgili taleplerini şöyle sıraladı:

• Nükleer ve tehlikeli atıkların bertarafı için derhal ÇED sürecinin başlatılmasını, bilimsel inceleme ve değerlendirmelere bağımsız bilim insanlarının, karar süreçlerine mahalle halkının ve İzmirlilerin doğrudan katılımının sağlanarak, atıkların çevre ve toplum sağlığını etkilemeyecek bilimsel yol ve yöntemlerle bir an önce bertaraf edilmesini;
• Civar mahallelerde yaşayanların sağlık taramasından geçirilmesini, tehlikeli ve nükleer atıkların yol açtığı maruziyetlerin tespit edilmesini, gereken tedavilerin ücretsiz yapılmasını, oluşan zararların tazmin edilmesini;
• Atıkların nereden hangi yollarla getirildiğinin, bu yasadışı atık ticaretinden kimlerin sorumlu olduğunun kamuoyuna açıklanmasını;
• Sorumlu kamu görevlileri hakkında derhal disiplin soruşturması açılmasını, ceza soruşturmaları için soruşturma izni verilmesini talep ediyoruz.