Yeniden Varolmak: Thames Gateway

Thames Gateway, Doğu Londra'dan başlayarak Thames ırmağı boyunca uzayan, 40 mil uzunluğa sahip, kentsel dönüşüm için öncelikli bir bölge.

Toplamda yaklaşık 1,6 milyon insanı barındıran ve 500 bin kişiye istihdam sağlayan yerleşim, toplu taşıma olanaklarının eksikliği, servis alanlarının yokluğu, işsizlik ve sağlıklı konutlaşmanın bulunamayışı sebebiyle de ülkenin en sorunlu yerlerinden biri olarak biliniyor.

Thames Gateway Bölgeleri

Thames Gateway, Londra için öncelikli bir proje. Bölge Planlama Ajansı Thames Gateway’i Londra ve Güneydoğu ile birlikte “Gelişim için temel fırsat” olarak tanımlarken, Londra Belediye Planlama Birimi de bunun önemini doğruluyor. Thames Gateway 14 bölgeden oluşuyor.

Thames Gateway Bölgeleri 2003 Şubat ayında Bakanlık, Sürdürülebilir Komüniteler Hareket Planı’nı duyurdu. Bu, Thames Gateway’in yeni konut alanlarının gelişimi açısından öncelikli 4 bölgeden biri olacağı anlamına geliyordu.

2003 Temmuz ayında da Bakanlık yatırım ve gelişim için minumum hedeflerle önceliklerini belirleyerek yola koyuldu. Öneriler, en az 120.000 adet yeni konuttan oluşmakta olup, bunların 60.000 tanesi 2003 – 2016 periyodları içerisinde Londra’da yer alacaktı.

Bu proje, nehir kenarındaki alanın zonlama ile bölgelere ayrılarak değişimi üzerine dikkat çekiyor. Bu bölgeler, batıda Isle of Dogs ve Deptford’dan doğuda Rainham and Erith’e kadar uzuyor. Bu bölgeler Canary Wharf, Stratford, Barking, Woolwich, Greenwich ve Lewisham gibi birer kentsel merkezi ifade ediyor. Bu merkezler, konut alanlarını (Thamesmead ve Beckton gibi), sanayi ve küçük üretim alanlarını (Dagenham Riverside ve Belvedere) ve açık alanları (London Marshes gibi) kapsıyor.

Bölgelerin Değişimi

Thames nehrinin formu, lineer şehrin omurgasını oluşturacak şekilde. Nehir Thames Gateway’in üzerinden akarken, karakteri değişime uğruyor. Londra’nın geniş limanları doğudan Essex ve Kent’e taşınıyor. Fakat nehir malları Londra’nın dışına taşımak için kullanılıyor. Nehir, insanları ve ticari malları taşımak ve biyolojik çeşitlilik adına Thames Gateway’in en önemli değerlerinden biri. Fakat yeni ve mevcut toplulukları sel riskinden korumak için dikkatli bir yönetim gerekiyor.

Baskın olan sanayi alanları şimdileri Londra Thames Gateway’i terketmiş durumda. Bazı konut alanları ise düşük yoğunluklu bir gelişim modeli ile yer alıyor. Fakat bu konut alanlarında yaşayanlar sadece özel araç kullanımı ile ulaşımlarını sağlayabiliyorlar.

Londra Thames Gateway bugün sürekli değişen bir nüfusa sahip. Thames Gateway’deki işsizlerin sayısı %10 aşarak %20’lere ulaştı. Ayrıca bölge oldukça yüksek suç oranları ve sağlık sorunları ile zarar görüyor. Araştırmaya göre, 91.000 konutta yaşayan nüfusun %72 oranla genişleyerek Thames Gateway’in 2001 nüfusu 286.000’in üzerinde olduğu sonucu çıktı. Londra Hükümeti, sürdürülebilir bir toplum inşa etmek için mevcut toplulukların sosyal ihtiyaçlarını karşılamak gerektiğini ve aynı zamanda bir yandan da büyüme politikalarını geliştirerek gerekli tedbirleri almaları gerekliliğini ortaya koyuyor.

Geçmiş 15 yılda, Thames Gateway’in batısında radikal bir değişim görüldü: kültürel ve yaratıcı endüstriler Londra’nın doğusunda gelişti ve Canary Wharf finansal servis alanı olarak yer aldı. Planlar Silvertown Quays, Greenwich Peninsula ve Royal Arsenal Woolwich gibi yerlerin gelişimlerini sağlamak amaçlı oldu. Ayrıca, 2012 Olimpik Oyunları gibi yeni girişimler Thames Gateway ve Doğu Londra için avantaj teşkil ediyor.

Londra Hükümeti Thames Gateway ile Londra’nın sürdürülebilir bir gelişim modeli ile büyüyebilmesi için belirli başlıklar altında stratejiler geliştirdi. Bunlar şu şekilde:

Sürdürülebilir Toplumlar Yaratmak

– Tüm ölçeklerde kamusal bir ulaşım sistemi ile erişebilirliğin sağlanabildiği mağazalar, açık alanlar, yürüme mesafesiyle yerel servisler, çalışma alanları, perakende ticaret alanları, kültürel alanlar ile karma kullanımı geliştirmek,

– Arazi kullanıma en uygun bir biçimde kuvvetli kamusal ulaşım olanakları yaratmak,

– Londra’da ticaret ve diğer servis hizmetlerini geliştirerek iş olanakları yaratmak,

– Mevcut değerleri (Thames Nehri, Londra bataklıkları ve yeşil bant) koruyarak yüksek kaliteli kamusal alanları (meydanlar, parklar, yürüme ve bisiklet alanları) geliştirmek,

– %50’si düşük maliyetli konut alanları olan bu bölgelerdeki yeni ve eski yaşayanların yaşam kalitesini yükseltmek,

– Güvenilir kamu hizmetlerine, kullanılan su servislerine ve sürdürülebilir enerji malzemelerine ulaşılabilirliği sağlamak,

– Değişik kültürleri toplamak ve katılımları arttırmak,

– Çevresel sorumluluk adına kamusal ulaşım bağlantıları ile araba kullanımını azaltmak,

– Çevresel tasarım, sürdürülebilir karma kullanımlar, biyolojik çeşitlilik adına açık alanlar yaratarak iklim değişikliğine yönelik önlemler almak,

– Mimari ve kentsel tasarım anlamında mevcut merkezlere destek yaratarak Thames Gateway’in yüksek yoğunluklu gelişimi ile yaşamaya, çalışmaya ve ziyarete uygun, çekici hale getirmek,

– Mükemmel kamusal hizmetler, eğitim ve sağlık hizmetleri ile yaşam kalitesini arttırmak.

Thames Gateway Sürdürülebilir Gelişim Modeli

Thames Gateway Sürdürülebilir Gelişim Modeli

Şehirle birlikte yeni bir şehir inşa etmek
Londra Hükümeti, Thames Gateway’i geliştirmek adına karma kullanımı ile, değişik yoğunluklarda, gelişimi kamusal ulaşım ile bağlayarak mevcut merkezlerin dışında yeni merkezler ve koridorlar planlamayı amaç edindi. Hedefleri şu şekilde:

a) Ulaşım merkezleri ve kentsel merkezler
Londra Thames Gateway ulaşım altyapısına ve mevcutu geliştirmeye yönelik yeni yatırımlar doğrultusunda gelişecek. Proje, mevcut merkezdeki gelişimi kısa zamanda başarmak için mevcut merkezler etrafında karma kullanıma yönelik iyi tasarımlara ihtiyaç var.

Thames Gateway 2001 Yılı Ulaşım Sistemi – Thames Gateway 2016 Yılı Ulaşım Sistemi

Thames Gateway, Belediye Ulaşım Stratejisi ile değişecek. Yukarıda yer alan haritaya göre, koyu renk, Londra’nın en iyi ulaşım sistemini gösteriyor.

b) Yeni Temel Konut Bölgesi
LDA (London Development Agency)’nin yapmış olduğu çalışmalar doğrultusunda, 137 tanesi konut alanı olma potansiyeline sahip 300 bölgenin tanımlı olduğunu ifade etti. Araştırmaya göre, bu uzun süreç içerisinde en az 91.000 konut ve apartman teslim edilecek.

Bölgelerdeki Konut Kapasiteleri

Bu da Thames Gateway’in şimdiki nüfusunun %72 kadar artarak büyümesi anlamına geliyor. Bu konutların 20.000’i 2006 yılında tamamlandı.

c) Endüstri ve Çalışma Alanı
Thames Gateway şu an 2.100 hektarlık endüstri alanına sahip. 2016’a kadar her yıl 30 hektarı Doğu Londra’ya bırakılması bekleniyor. Bu alan Londonwide ile birlikte 50 hektara kadar çıkacak. Bu şekilde bu alan, gelişimin ana kaynağı olarak şekillenecek.

LDA (London Development Agency), endüstri alanlarının Thames Gateway’e ve Londra ekonomisine katkı sağlaması için bu alanları birleştirme ve genişletme politikasını benimseyen tasarım yaklaşımını uygulacak. Bu alanları mümkün olduğunca yüksek yoğunlukta geliştirerek, alan yönetimi ile bu alandaki binaların hem konut hem de ticaret amaçlı kullanımına yönelik bir planlama modeli oluşturacak.

d) Kamusal Alan
Yüksek kalitedeki kamusal alanlar yaşam kalitesi anlamında büyük farklılıklar yaratabilir. Bu alanların birçok serbest aktivite yapabilme, yürüme ve bisiklete binme, yabani hayvanlar için bir habitat oluşturma, insanları buluşturma ve dinlenmelerini sağlayacak bir mekan yaratma gibi rolleri var. Thames Gateway bu konuda çok şanslı. Çünkü Oxleas and Thames Chase gibi orman alanları, Thames nehri ve diğer su kanalları (Deptford Creek, Barking Creek, Lea Valley) gibi değerli kaynaklara sahip bir bölge.

Thames Gateway Kamusal Alan Örüntüsü

Barking Reach ya da Thames Barrier Parkı’nda yürüme yolları ve aktivite alanları yer alıyor. Bu alanlar da Thames Gateway’in peyzajına uygun olarak genişleyecek.

Tüm kamusal alanların sürdürülebilir olması için, LDA yerel otoriteler ve diğer yenilikçi yaklaşımlarla birlikte iş alanlarında olduğu gibi bu alanlarda da kaynak yaratacak.

Altyapı Destekleri

a) Sosyal Özellikler
Sosyal mahrumiyet Londra Thames Gateway’in devamlı olan bir sorunu. Buna yönelik çözüm önerileri de şu şekilde:

– 19 temel bakım merkezi: 2 kontrol merkezi, 5 tedavi merkezi, 7 büyük temel tedavi merkezi ve 5 daha küçük birimlerden oluşuyor.

– 1.000 yataklı hastane

– 3.800 ek ilaç desteği

– 55 yeni ilkokul

– 10 yeni ortaokul

– 6 yeni oyun alanı

– 63 yeni anaokulu

– 1200 ilkokul, 800 ortaokul personeli

– 6 yeni polis birimi

– 3 yeni itfaiye birimi

– 10 Kütüphane

– 9 eğlence merkezi

b) Ekonomik Gelişim
Londra Planı 2016’da 636.000’den fazla ek iş imkanı olucağını öngörüyor. Bu gelişim aynı zamanda Doğu Londra’da da olup, 250.000 adet işin burada yer alacağını ve 180.000’nin ise Thames Gateway’de olacağı söyleniyor. Thames Gateway’in ekonomisini geliştirmeye yönelik benimsenen yaklaşımlar ise şu şekilde:

– Altyapı ve mekanları birbiri ile destekleyecek şekilde bağlamak. Konut alanları ile çalışma alanlarını kuvvetli bir ulaşım sistemi ile destekleyerek yerel toplulukları geliştirmek,

– İnsanların becerilerini geliştirerek onlara iş imkanları yaratmak,

– Bilgi ekonomisini ve yenilikleri geliştirerek iş hayatına destek sağlamak,

– Pazarlama ve reklam konularını yatırımlar doğrultusunda geliştirmek,

Thames Gateway Bölgelerindeki Potansiyel İstihdam

Diğer bir yandan da işlev alanları şu şekilde: Ana ticaret merkezi olarak Stratford, yaratıcı sanayi, medya, IT yığılmalarının odakları Lower Lea’deki West Ham ve Bromley-by-Bow, Deptford Creek, Royal Docks ve Woolwich, küçük üretim alanı olarak Belvedere, turizm ve eğlence mekanı olarak Greenwich Peninsula’daki Dome ve Stratford / Lower Lea’deki Olimpik Oyunları ile Royal Docks’daki Aquarium, ana etkinlik alanı olarak da Stratford, Dome ve Royal Docks’daki ExCel mekanları olarak belirlendi.

c) Çevresel Hizmetler
Thames Gateway’in gelişimi, sahip olacağı yeni okul ve sağlık merkezi gibi sosyal hizmetler ile fiziksel altyapıya yönelik enerji ve su ihtiyaçları konusunda zorlanmayacak. Buna yönelik, enerji tedariği, temiz ve kirli su işlemleri, telekominikasyon, atık kullanımı ve sel baskınlarını engelleme gibi bazı çevresel yaklaşımlar konusunda önlemler alacak.

d) Ulaşım Hizmetleri
Ulaşım sistemine yönelik vizyonları, bölge içinde ve bölgeler arasındaki ulaşım sistemini geniş, etkili, güvenilir ve kullanışlı bağlantılarla etkin kılacak. Bunun yanısıra, yerel erişim ölçeğinde yaya ulaşımını ve bisiklet kullanımını teşvik edecek. Bu şekilde gelişecek olan sistem ile yaşam kalitesini en üst seviyeye çıkarmada rol oynayacak.

Thames Gateway Öneri Ulaşım Modeli

Uluslararası yolculuklarda hızlı ve etkili erişime yönelik havaalanından, Stansted, Eurostar hizmetleri ile ulaşmak mümkün olacak.

Thames Gateway köprüsü de Londra Nehir Bölgesi ve Royal Docks Bölgelerini Thamesmead, Belvedere ve Erith Bölgeleri’ne bağlamakta çok önemli bir role sahip olacak. Ayrıca Silvertown bağlantısı da Blackwall Tuneli’nin yerel trafik yoğunluğunu azaltmakta bir araç olacak.

Kaliteli bir dönüşüm ile yerel yayalar ve bisiklet kullanıcılarını bir sistem altında birleştirmiş olacak.