Yenikapı’ya Uluslararası Platformda Çözüm Arayışı

Disiplinlerarası Yenikapı Sempozyumu'nun ikinci gününde kültürel miras ve değerlendirme yöntemleri, Yenikapı'ya çözüm olabilecek uluslararası örnekler ve proje yönetimi üzerine tartışmalar gerçekleşti.

Columbia Üniversitesi’nden David Graham Shane ve PoliMi’den Ernesto d’Alfonso’nun yürütücülüğündeki ilk oturumda, öncelikle İstanbul Teknik Üniversitesi’nden Prof.Dr. Zeynep Ahunbay Yenikapı bölgesinin tarihsel dökümantasyonu ve bölgedeki günümüze kadar gelebilmiş Theodosius Surları’nın kalıntılarının durumu hakkında bilgi verdi. Bizans döneminde Thedosius limanı, Osmanlı döneminde ise Langa Bostanları olan alanın tarihsel çerçevede, demiryolunun ve karayollarının açılması sonucu ne tip değişiklikler geçirdiği, Osmanlı dönemi haritaları, 19. yüzyıl’da Mary Walker’ın eskizleri, uydu fotoğrafları ve alanda çekilmiş fotoğraflarla aktarıldı.

Maryland Üniversitesi’nden Matt Bell ise Yenikapı’daki soruna alternatif olarak ikisi de koruma alanlarında ve uzun süredeir işlevsiz, kullanılmadan bekleyen 2 farklı proje sundu. Bunlardan ilki İtalya-Stabiae’deki antik villaların korunması odaklı bir arkeolojik parktı (The Restoring Ancient Stabiae). Alanın arkeolojik dökümantasyonun nasıl yapıldığı, bu tip arkeolojik alanlarda ulaşım sorunlarının nasıl çözümlendiği ve sürdürülebirlirlik üzerine bilgiler verildi. İkinci proje ise Washington DC’deki kullanılmayan ve korunacak tarihi öğelerin ye aldığı, yeşil McMillan arazisi üzerindeki tasarımdı. Altyapı sistemlerinin son derece zarar görmüş olduğu alan için korunacak öğeler doğrultusundaki tasarım yaklaşımı üzerine duruldu. Bu alanda şehrin maddi imkansızlıklarından dolayı alanın sadece park olarak düzenlenmeyip, işletilebilecek yapıların eklemesinin zorunluluğu belirtildi.

Stabiae Arkeolojik Park Projesi

Prof.Dr. Nuran Zeren Gülersoy UNESCO’nun koruma anlayışına paralel “Valetta Antlaşması” ve buna benzer antlaşmalar üzerine bilgi verdi.

İlk oturumun soru cevap bölümünde Matt Bell’in sunduğu projeler doğrultusunda yapılaşma ve arkeolojinin birkilteliği, arkeolojik park tanımının geleneksek park tanımından farklı yönleri tartışıldı. Bunların yanı sıra, Matt Bell çözüm üretmek için öncelikle prensiplerin belirlenmesiyle mimari forma gidilebileceğini, bir mimarın çok kolay imaj yaratabileceğini fakat imajlar sözlere dökülemeye başladığında yol katedilebildiğini ve belediyelere bu aşamada çok iş düştüğünü belirtti. Zeynep Ahunbay ise bu tarz çok katmanlı alanlarda çalışmanın, sorunsuz bir şekilde üretim yapmanın zor olduğunu fakat en azından acil müdahalelerin hemen gerçekleştirilebileceğini belirtti.

Antonella Contin yürütücülüğündeki ikinci oturumda ilk olarak 2004 yılında başlayan Marmaray ve Metro Kazıları’nda arkeolog olarak görev alan Sırrı Çölmekçi, 8500 yıllık tarihsel periyodu kazılar sırasında bulunan mimari öğeler, mezar kalıntıları, Bizans döneminden günümüze ulaşan gemiler, amphoralar, ticaretle ilgili aletler, Osmanlı dönemi kalıntıları gibi buluntular üzerinden aktardı.

Kington Üniversitesi’nden Ed Wall ise Yenikapı Transfer Noktası ve Arkeopark Alanı projesine alternatif olan II. Dünya Savaşı sonrası Londra kıyı yerleşmelerini ve sürdürülebilirlik üzerine kaygılarla hayata geçirilen projeleri tanıttı. Bu projeler arasında South Bank Center, Thames Barrier, Thames Barrier Park, Bonnington Square, Downings Road Moorings yer aldı.

Ferrara Üniversitesi’nden Roberto Di Guilio işgücü ve zamandan tasarruf yapılmasını sağlayan kendi üniversitelerindeki labaratuvarlarda oluşturdukları, didiplinlerarası bir çalışma grubuna sahip TekneHub (Technopoles) projesini tanıttı. Bu proje kapsamında alanın hızlı bir şekilde ölçü alınıp üç boyutlu imajı yaratılabiliyor ve sonrasında tekrar alan çalışmasına gerek duyulmuyor. Bu teknolojinin kullanıldığı, Olevanosul Tusciano, Voumnis’ Hypogeum, Via Dell’Abbondanza projeleri tanıtıldı.

Alcala de Henares’ten Daniel Zarza İspanya’nın arkeolojiye tarihteki yaklaşımı ve süreç içerisinde restorasyon ürünlerinden örnekler verdi.

Üçüncü oturum ise Matt Bell yürütücülüğünde Politecnico di Milano’dan Oliviero Tronconi, Arep’ten Luis Mutard, Yapı Kredi’den Nicola Lango Dente ve Impresa Matarrese’den Salvatore Matarrase’nin konuşmalarıyla devam etti.