Yenilikçi Tasarım Yaklaşımıyla Tiflis Kent Ormanı

Tiflis Belediyesi tarafından yürütülen, Ruderal tarafından tasarlanan Mtatsminda Kent Ormanı projesi, biyoçeşitliliği artırmak ve çevre sağlığını iyileştirmek amacıyla Sovyet döneminden kalma çam monokültürüne yenilikçi bir yaklaşım getiriyor. Yeniden ağaçlandırma ve dijital tasarım teknolojileri kullanılarak oluşturulan bitki yamaları, doğal deneyimi zenginleştiriyor ve çevre bilincini teşvik ediyor.

2020 yılında Tiflis Belediyesi, Mtatsminda Kent Ormanı’nın çeşitlendirilmesi ve sağlığının iyileştirilmesi, patikalar ve tesislerle halkın erişiminin artırılması için bir plan başlattı. Ruderal, botanikçilerin, zoologların, coğrafyacıların ve çevre bilimcilerin ilk analitik çalışmalarını uyarlayarak, farklı toprak ve eğim koşullarına göre anahtarlanmış bitki topluluklarının tutarlı yamalarının ayrıntılı mekansal planlarını oluşturdu.

Yeni patikalar bu yamalardan geçerek yürüyüşçülere farklı bitki topluluklarının renk, koku ve doku çeşitliliğini sunacak.

Yeni kamu ormanı, erken Sovyet döneminde şehir ve çevresine dikilen çam ağacı monokültürüne aşılanmış. Bu çam ağaçları, kötü toprak koşullarında hızla büyüyebilmeleri için seçilmiş. Dikim 1950-60’lı yıllar boyunca devam etti, ancak plantasyonlar şu anda haşere ve mantar istilasına uğrayarak azalmaya başladı.

Tiflis’teki diğer belediye ağaç dikme projelerinin aksine, projede dikilen ağaçlar Gürcü fidanlıklarında yetiştirilmiş. Örnek ağaçlar Tiflis’te projeye özel bir fidanlıkta yetiştirilirken fidanlar orman restorasyonu konusunda uzmanlaşmış bölgesel bir fidanlıkta yetiştirildi.

Proje, 700 hektarlık daha büyük kamusal Tiflis Kent Ormanı içindeki iki bölgenin analizini, tasarımını ve yeniden dikimini içermekte: Tarihi şehir merkezi ile Gürcistan Ulusal Botanik Bahçesi arasında kuzeye bakan bir uçurum olan Narikala Sırtı ve Tiflis’in yukarısındaki tepelerde yer alan bir kent çevresi yerleşiminde güneye bakan bir yamaç olan Okrokana.

Ruderal, kuşlar ve yaban hayatı için örtü sağlamak ve görsel ilgi sağlamak amacıyla az büyüyen çalılar ve daha uzun ağaçlar içeren orman yamaları olarak tasarlanmış. Yirminci yüzyılın sonlarında dikilen çam ve sedir monokültürünün aksine, yeni alanlar çeşitli koşullar ve deneyimler yaratıyor.

Doku bakımından zengin açık çalılıklardan (Savanna Edge yaması) Gümüş Kanopili Dağ Ormanı’na (Celtis Forest yaması) ve sürükleyici, renkli, Bereketli Orman’a (Fruit Grove yaması) kadar. Yamaların her biri dağın her tarafına büyük parçalar halinde dağılmış.

Kent ormanı projesinin ölçeği ve karmaşıklığı tasarım teknolojisinde yenilik gerektiriyordu. Bir dijital modelleme yazılımı olan Grasshopper’da, tasarımcıların geniş ölçekli CBS’yi toprak derinliği ve bileşimi gibi saha kaynaklı verilerle entegre etmelerine olanak tanıyan özel bir dikim tasarım aracı geliştirildi.

Bu araçlar, yamaların farklı ölçeklerde hızlı bir şekilde görselleştirilmesini, bitki miktarlarının optimize edilmesini ve çeşitli türlerin zaman içindeki etkileşimini simüle etmeyi sağlıyor.