Yerel Malzemenin İzinde: “Ellerle Düşünmek”

Yerel ve sürdürülebilir malzeme kullanımı üzerine yaptığı araştırmalarla tanınan Anupama Kundoo, bu sene YEM Fuarcılık tarafından 40.’sı düzenlenen YAPI Fuarı Turkeybuild İstanbul’da Arkitera’nın davetli konuşmacılarından birisi olarak yer aldı.

Anupama Kundoo, “El Yapımı Mimarlık: Basit Malzemelerle Sürdürülebilir Binalar” isimli konferansta; dijital teknolojilerin geliştiği ve çevremize yabancılaştığımız günümüzde mimari malzeme bilgisi yoksunluğunu gidermek amacıyla kendisi ve ekibinin yaptığı malzeme araştırmalarından, edindiği deneyimlerden bahsetti.

Global nüfusun hızlı artışı ve şehirlerin hızla büyümesiyle ana akım yapılaşmanın artışına dikkat çeken Kundoo, yapay yapılaşma biçiminin ekolojik, ekonomik ve sosyal sorunlara yol açtığını söyledi. Şehirlerin, mimarlığın, nesnelerin “akıllı” hale geldikçe insanların pasifleştiğinden, örneğin atalarımız kadim malzeme bilgilerini kullandıkları için yapay iklimlendirmeye ihtiyaç duymadan yaşayabilirken; günümüzde modern insanın bilgisizlik ve bilgiyi arama konusundaki tembellikle kendi başarısız kentsel sistemlerini oluşturduklarından bahsetti. Her geçen gün daha da belirgin hale gelen kentsel yoksulluğun, sosyal bölünmüşlüğün en görünür olduğu konulardan birisi olarak mimariyi gösteren Kundoo, beton kulllanımının ve fabrika üretiminin dışına çıkılmadığı, kentlerde malzemeyle ilgili bilgi üretilmediği, pahalı çözümlere gidildiği için iyi mimarinin, iyi konutun “lüks nesnesi” olarak görüldüğünü söyledi.

Mimari malzemeye dair bu tür tespitlerinden yola çıkan mimar, bilgiyi bulmak, bağlama uygun şekilde yapılar inşa etmek için kullanmak ve edinilen bilgileri paylaşarak yerel toplulukları ekonomik-sosyal-ekolojik olarak güçlendirmek amacıyla malzeme üzerine araştırmalar yapmaya başlamış. Bu araştırmalarını ise bilginin köklerine inerek yürütmek için insanların yüzyıllar boyunca malzemeleri nasıl kullandıklarını incelemiş. En temel ihtiyaçlardan birisi olan barınmanın iyi bir malzeme bilgisiyle herkes için yüksek standartlarda sağlanabileceğine inanan ekibin, yerinde geleneksel malzemeleri araştırarak yaptıkları projelerden birisi, Hindistan’ın Pondicherry kentinde “ateş ile oluşturulmuş kerpiç ev” prensibiyle yaptıkları Volontariat Kimsesiz Çocuklar Barınağı.

Yaptıkları diğer çeşitli malzeme deneylerinden ve atık malzemelerle yaptıkları uygulamalardan da bahseden mimar, son olarak 15. Venedik Mimarlık Bienali’nde 1:1 ölçeğinde prototipini sergilediği Full Fill Houses isimli, düşük bütçeli projesinden bahsetti. Malzeme olarak kullanılan ferroçimento kutularının kombinasyonlarıyla oluşturulan evlerin toplumun doğal felaket, ekonomik kriz gibi sebeplerle karşı karşıya kaldığı barınma sorununu çözen öğelerden biri olabileceğini söyledi.