Yıkım Sırası Açık Hava Tiyatrosu’nda mı?

Taksim'in göbeğindeki AKM restorasyon bahanesiyle çürümeye bırakılırken, bu kez de benzer gerekçelerle Açık Hava Tiyatrosu'nun yıkılıp yeniden inşa edileceği iddia edildi. Belediye yalanlasa da kent savunucuları endişeli.

İstanbul’un en önemli kültür sanat merkezlerinden Harbiye Açık Hava Tiyatrosu’nun yaz sonunda yıkılıp yeniden inşa edileceği ileri sürüldü. İddiayı dünkü köşesinde dile getiren Hürriyet yazarı Cengiz Semercioğlu İstanbul Büyükşehir Belediyesi Kültür Daire Başkanı Abdurrahman Şen’in 4 bin 500 kişilik tiyatronun yıkılarak, yerine 7 bin kişilik yeni bir açıkhava tiyatrosunun inşa edileceğini söylediğini yazdı.

İstanbul Büyükşehir Belediyesi haberi yalanlasa da, kent uzmanları belediyenin daha önce de bu tür durumlarda iddiaları reddettiğini, ancak daha sonra söylentilerin doğru çıktığına dikkat çekti.

Toplumsal bellek için önemli bir alan

Konuya ilişkin BirGün’e konuşan TMMOB Mimarlar Odası İstanbul Büyükkent Şube Başkanı Eyüp Muhçu, ”2008’den beri AKM kullanılamıyor, daha önce Büyükşehir Belediyesi tarafından Maslak’ta kültür merkezi olarak planlanan proje AVM’ye dönüştürüldü. Şan Tiyatrosu yok edildi, Emek Sineması ile ilgili süreç henüz toplumun belleğinden silinmemişken, şimdi de açık Hava Tiyatrosu gündeme getiriliyor” dedi.

Açık Hava Tiyatrosu’nun toplumsal bellek içerisinde önemli bir yere sahip olduğunu ifade eden Muhçu şunları söyledi:

”Anlıyoruz ki; AKP iktidarı ve emrindeki İstanbul Büyükşehir Belediyesi, kültürel etkinliklere ev sahipliği yapan ve toplumun sanat kültürle buluştuğu önemli alanlardan bir tanesi olan Açık Hava Tiyatrosu’na yönelik bir operasyon hazırlığı içerisinde. Geçmişteki örneklere baktığımızda AVM, rezidans, iş merkezi vb. fonksiyonlarda rant projeleri amacıyla bu tür girişimlerin olduğunu biliyoruz. Dolmabahçe Vadisi içerisinde yer alan Açık Hava Tiyatrosu’na yönelik bir girişim tıpkı bu vadinin bir parçası olan ve Gezi Parkı’na yönelik toplumun gösterdiği duyarlılıkla karşılaşacaktır. İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin bu tür girişimlerden mutlaka vazgeçmesi, toplumun taleplerini dikkate almalıdır.”

Bilinçli bir operasyon yürütülüyor

Kültür mekanlarına yönelik sistemli bir operasyon yürütüldüğünü ve toplumun tepkisinin sınandığını söyleyen Muhçu sözlerini şöyle sürdürdü:

”Toplumun tepkilerini ortadan kaldırmak için tadilat vb. yaklaşımlar sunuluyor. Daha sonra ise, gerçek rant projeleri kapalı kapılar ardından çıkarılıyor. Bu rant projelerini meşrulaştırmak için farklı yöntemler kullanmakta AKP oldukça ustalaştığını görüyoruz. Burada da benzer yöntemi kullanması beklenebilir. Kamu yönetimi anlayışı ile bağdaşmayan, kültür düşmanı ve rant amaçlayan bir anlayışla karşı karşıyayız. Giderekte bu konuda daha ölçüsüz davranılmaktadır.”

Mimarlar Odası olarak Açık Hava Tiyatrosu ile ilgili sürecin takipçisi olacaklarını ifade eden Muhçu, ”Gerekli her türlü girişimi gerçekleştireceğiz. Diliyoruzki, herhangi bir oldubitti yaratılmadan, geri dönüşü olmayan zararlara yol açmadan bundan vazgeçerler. Aksi halde tıpkı Gezi’de olduğu gibi tarihi Dolmabahçe Vadisi ve onun bir parçası olan Açık Hava Tiyatrosu’nu savunan İstanbulluların demokratik duyarlılığı ile yüzleşmek durumundadılar” diye konuştu.

Kültürel alan dışında bir fonksiyona yer verilemez

Açık Hava Tiyatrosu’nun bulunduğu alanın kültürel tesis ada fonksiyonu ile korunduğunu ve park özelliği olduğunu da hatırlatan TMMOB Şehir Plancıları Odası İstanbul Şube Başkanı Tayfun Kahraman, ”Açık Hava Tiyatrosu her zaman bahsettiğimiz İstanbul 2 Nolu park alanı. Bu alanda şimdiye kadar pek çok işgal gerçekleşti. Bunlardan bir tanesi de, bu alan yapılması düşünülen Topçu Kışlası’ydı. Bu parkta kent park alanı içerisine dahil ve bu alanda şuanki fonksiyonuna aykırı olarak kamusal fonksiyonu haricinde hiçbir şeyin yapılmasına izin verilmemesi gerekir” dedi.

Bu haberlerin önceki örnekler düşünüldüğünde bir algı operasyonu olabileceğini belirten Kahraman şu şekilde konuştu:

”Bu kadar sert tepkilerden sonra böyle bir adım atacaklarını düşünmüyoruz. Sürecin takipçisiyiz. Açık Hava Tiyatrosu bulunduğu alan itibariyle başka bir fonksiyona yer verilebilecek bir alan yok. Bir yanı park diğer yanı da kentin kültür merkezlerini içerisinde bulunduran kültür aksı. Burada esas olan, böylesi bir alanı yine kamu mülkiyetinde kültür merkezi olarak kullanmaktır. Bunun dışında yapacağınız her şey kamu yararına aykırı olacaktır. Mevcut fonksiyonun bu nedenle korunması gerekmektedir.”

İBB’den Yalanlama: Açılır kapanır tavan yapılacak

İstanbul Büyükşehir Belediyesi, Harbiye Açık Hava Tiyatrosu’nun yıkılarak yeniden inşa edileceği iddiasını yalanlayıp sadece açılır kapanır bir tavan yapılacağını duyurdu.

Belediyenin açıklamasında ise “Harbiye Açık Hava ahnesinin tamamen yıkılıp yeniden yapılması söz konusu değildir” denerek uzun yıllardır düşünülen ve yapılması öngörülen işlemin ‘sahneye olumsuz hava koşullarına karşı açılır kapanır tavan yapılması’ olduğu belirtildi.

Açıklama şöyle devam etti: “Çalışmayla sahnenin daha uzun süreli kullanımı amaçlanmaktadır. Proje sahnenin özgün yapısı korunarak hazırlanmıştır ve kurulların onay süreci beklenmektedir. İBB Kültür Daire Başkanı Abdurrahman Şen’in ‘Harbiye açık hava tamamen yıkılıp yeniden yapılacak’ şeklinde bir açıklaması olmamıştır.”