Yılın İlk Çeyreğinde Türkiye İnşaat Sektörü %14,8 Büyüdü

Can Fuat Gürlesel tarafından hazırlanan 2011 yılı ilk çeyreğinin değerlendirildiği "Türkiye ve Dünya Gayrimenkul Sektörü 2011 1. Çeyrek Raporu" yayınlandı.

Yaşanan ekonomik krizin ardından 2010 yılının ilk yarısında normalleşme, ikinci yarısında ise yeniden büyümeye başlayarak geçiren gayrimenkul sektörü, 2011 yılının ilk çeyreğinde büyümeye devam ediyor. Türkiye ekonomisinin yılın ilk çeyrek döneminde %11 büyüyerek bir rekora imza atmasının yanı sıra, inşaat sektörü de, %14.8’lik büyüme ile en hızlı büyüyen ikinci sektör olmuştur. Kamu inşaat harcamaları yavaşlarken, özel sektör inşaat harcamalarında çok hızlı bir genişleme yaşanmıştır. GYODER Yönetim Kurulu Başkanı Işık Gökkaya konuya ilişkin yaptığı açıklamada; Türkiye ekonomisinde ve inşaat sektöründe yaşanan hızlı büyümeyi değerlendirerek, hane halkı tüketiminde ve borçlanmasında yaşanan artışın, risk oluşturduğuna değindi. Gökkaya: “Türkiye’de ilk çeyrek dönemde inşaat sektöründe iki haneli büyüme devam etmiştir. İnşaat harcamalarında özel sektör kaynaklı hızlı bir genişleme yaşanmıştır. Hızlı büyüme daha çok önceki dönemlerde başlayan işlerin devamı ile sürmüştür.” derken, sözlerine şöyle devam etti: “2011 yılı birinci çeyrek döneminde Türkiye ekonomisinde büyüme hızlanarak sürmüştür. Bu büyüme, gayrimenkul sektörü için daha uygun koşullar yaratmakla birlikte, büyüyen ekonomiyi soğutma ihtiyacına yönelik çalışmalar da yürütülmektedir. Nitekim hane halkı tüketiminde ve borçlanmasında hızlı genişleme önemli bir risk olarak görülmeye başlanmış, tüketicinin borçlanma ve harcama olanaklarına yönelik ilave önlemler gündeme gelmiştir. Bu önlemlerin hayata geçmesi halinde hem konut hem de ticari gayrimenkul pazarlarında tüketici talebinin yavaşlaması kaçınılmaz olacaktır.” dedi.

İnşaat sektörü hızla büyürken, konut sektörü ilk çeyrekte durgunlaştı…

İnşaat sektörünün hızlı büyümesinin yanında, konut sektörü tarafında yılın ilk çeyrek döneminde bir durgunluk gözlemlenmektedir. 2011 yılının ilk çeyrek döneminde alınan konut yapı ruhsatı sayısı bir önceki yılın aynı dönemine göre gerileyerek 91.911’e inmiştir. Bunun yanı sıra kullanıma sunulan konut arzını yansıtan yapı kullanım izin belgesi sayısı geçen yılın aynı çeyrek dönemine göre %7.5 artarken, bir önceki çeyreğe göre %13.8 gerileyerek 94.167’ye inmiştir. Yılın ilk çeyreğinin konut sektörü için bir durağanlaşma ve sindirme dönemi olduğuna değinen Işık Gökkaya: “Yeni konut başlangıçları ve konut satışları zayıf seyretmiştir. Konut fiyatlarında da artışlar durağandır. Kredi iştahı devam ediyor olmakla birlikte kredi faiz oranlarında artış eğilimi yılın ikinci yarısında yavaşlamaya yol açabilecektir.” dedi.

2011 ikinci çeyrekte 11 yeni AVM açıldı…

Ticari gayrimenkul sektörü 2011 yılının ilk çeyreğini alışveriş merkezleri ve ofis sektöründeki canlanma ile geçirmiştir. Perakende sektörü ve AVM pazarında canlılık yılın ilk ve ikinci çeyrek döneminde sürerken, İstanbul’da ve Anadolu kentlerindeki yeni AVM yatırımlarıyla kiralama talebi oldukça yüksek seyretmektedir. 2011 yılının ikinci çeyreğinde açılan 11 yeni AVM ile toplam AVM sayısı 278’e ve toplam kiralanabilir alan büyüklüğü 6.87 milyon m²‘ye yükselmiştir.

Dünya ekonomisi yavaşlama sürecine girdi…

Dünya ekonomisine bakıldığında kriz sonrası alınan önlemler ile yaşanan toparlanmanın yavaşlamaya başladığı görülürken, ABD’de ilk çeyrekte görülen büyümenin zayıfladığı, iktisadi faaliyetlerdeki yavaşlamanın ise sürdüğü görülmüştür. Avrupa Birliği’nde ise Euro bölgesinde göreceli bir toparlanma yaşanmakla birlikte büyüme dengeli ve istikrarlı değilken, Yunanistan’ın borç sorunu Euro bölgesindeki riskleri arttırmakta ve beklentileri bozmaktadır. Gelişen ülkeler ise ekonomideki enflasyon ve aşırı ısınma riskleri nedeniyle ekonomilerini soğutma önlemleri almaktadır. OECD göstergeleri de dünya genelinde toparlanmada bir yavaşlama olduğunu göstermektedir.

Dünya’daki inşaat, konut ve gayrimenkul sektörlerine bakıldığında geçen yılın son çeyreğinde ortaya çıkan iyileşme belirtileri bu yılın ilk çeyreğinde ortadan kalkarken, özellikle ABD’deki konut sektöründe yeniden bir zayıflama görülmüş, ticari gayrimenkul fiyatları da gerilemeye başlamıştır. Avrupa’da inşaat sektörü son 11 çeyrektir olduğu gibi küçülmeye devam etmektedir.

BİR BAKIŞTA BİRİNCİ ÇEYREK

1. ABD ekonomisi yüzde 2.3 büyürken, Japonya ekonomisi yüzde 0.7 küçüldü.
2. Birleşik Öncü Göstergeler dünya ekonomisindeki durağanlaşmayı gösteriyor.
3. Emtia ve varlık fiyatları ile döviz kurları dalgalanıyor.
4. ABD’de inşaat harcamaları daraldı. Konut satışları zayıflıyor.
5. Avrupa Euro bölgesinde inşaat sektöründe küçülme yavaşlıyor.
6. ABD’de ticari gayrimenkul fiyatları endeksi 113’den 102’ye düştü.
7. Türkiye ekonomisi yüzde 11.0 büyüdü.
8. Alınan konut yapı ruhsatları sayısı 91.911’e geriledi.
9. Konut kredilerinde büyüme yüzde 7.
10. İlk çeyrekte kullandırılan yeni konut kredisi 9.8 milyar TL.
11. Konut kredisi aylık faiz oranı ortalama yüzde 1.0’e yaklaşıyor.
12. Konut satışları 91.071 ile halen kriz öncesi dönemin gerisinde.
13. Konut fiyatları ve konut kiralarında sınırlı artış yaşandı.
14. Açılan 6 AVM ile birlikte toplam AVM sayısı 267’ye, toplam kiralanabilir alan büyüklüğü 6.52 milyon m²‘ye ulaştı.
15. Hane halkı tüketim harcamaları yüzde 12.1 büyüdü.
16. İstanbul ofis piyasasında MİA bölgesi A ve B tipi ofis boşluk oranlarında gerileme sürdü. Kiralarda sınırlı düşüş yaşandı.
17. Lojistik binası ve AVM kiralarında durağanlık sürüyor.
18. İMKB’de işlem gören GYO sayısı 21’e yükseldi. Net Aktif Değeri 14.2 milyar TL’yi aştı.
19. Yabancılara gayrimenkul satışı 461 milyon dolar oldu, doğrudan yabancı sermaye yatırımları 92 milyon dolar oldu.
20. İnşaat sektörü yüzde 14.8 büyüdü. İnşaat maliyetleri yüzde 4.4 arttı.