1. Mansiyon, Adıyaman Aktif Yaşam Merkezi Mimari Proje Yarışması

Mimari Açıklama Raporu

Tespitler:

Adıyaman, tarihi ve kültürel değerlere sahip çok hızlı büyümekte olan bir kenttir. Yörenin hem iklimsel, hem yaşamsal olarak kendine özgü ayırıcı karaktere sahiptir. Ülke genelinde sürmekte olan içeriksiz ve niteliksiz kentleşme alışkanlıklarına rağmen, bölgede çağlar öncesinden gelen yapı alışkanlıkları var olmuştur.

Yarışma arazisi, kentin güney yönüne doğru dışında Vartana Yolu üzerinde bulunmaktadır. Arazinin kuzeyinde bulunan yatılı ilköğretim okulu, güneyinde bulunan sevgi evleri projesi ile birlikte bölgenin bir sosyal-eğitim bölgesi olarak gelişebileceği öngörülebilir. Kentin ileride bu bölgeye doğru genişleyebileceği düşünülürse, yol cephesine gösterilecek tavır ve yapının önerebileceği kentsel model; irdelenmesi gereken bir konudur.

Aktif Yaşam Merkezi, engelli vatandaşlar ve gaziler için en doğru fonksiyon ilişkisini; erişilebilirliği ön planda tutan, yörenin karakterinden kopmayan, ölçek ve mekân hissi olarak huzurlu ve ferah olmayı esas alan, açık- kapalı alan ilişkilerini zengin bir şekilde kuran bir kurguda tasarlanmalıdır.

Kararlar:

Erişilebilirlik, bu proje için şüphesiz ki en önemli kriterdir. İstenen program ve arazi büyüklüğü göz önüne alındığında, hemen hemen tüm mahallerin hem zemin olabileceği görülmektedir. Gerekli mahallerin hepsinin, günümüz kentlerinde hasret kaldığımız ‘yaya sokak’larıyla ilişkilenmiş küçük ölçekte bir kent modeline oturması mümkündür. Kullanıcıların kendilerini kapalı fasilitelere hapsedilmiş hissetmekten çok, dış – yarı dış mekânlarda sosyalleşmeleri daha ideal görünmektedir. Kent dokularından alışkın olunan doğal rastlantısallık, mekânsal hiyerarşi kurgusuyla gerçekleştirilmeye çalışılmıştır.

Tasarıma dair;

Kitleler genel olarak kendi içlerinde farklı aktivitelere ve sosyalleşmeye imkân veren, birbiri ile ilişkili boşluklar oluşturacak şekilde parçalanır. Parçalanma kitlelerin yükseklikleri ile oynanarak üçüncü boyuta da taşınır. Kentsel doku hem yaşantıya hem yapı diline doğrudan etken haline getirilir. Tek doğrultulu kurgu iki ana aks ekseninde zonlanır. İki ucu da etkinlik meydanları ile birleşen bu akslar yer yer kaydırmalar yapılarak anıtsallıktan uzaklaştırılır.

Yapıya yoldan ve güneyde ayrılan otopark alanından temel iki yaklaşım bulunmaktadır. Tüm arazinin çevresinden dolaşması öngörülen servis yolundan içeri alan ikincil aralıklar da eklenir.

Yapının içerisine girildiğinde bizi önce giriş binası, idare, çok amaçlı salonlar, yemekhane ve satış üniteleriyle çevrelenmiş bir meydan karşılar. Bu meydandan doğu yönündeki ikincil meydan ve rekreatif alanlara doğru iki sokak uzanır: eğitim ve üretim sokakları. Programda bulunan Sosyal eğitim ve Destekleyici eğitim bölümleri “eğitim sokağı”nda, iş ve meslek eğitim atölyeleri de atölye sokağında konumlandırılır.

Görece daha sakin ikinci meydan; kütüphane, terapi bölümü ve misafirhaneyle ilişkilenir. Sokaklar arkaya doğru uzanıp, hobi bahçeleri ve spor alanlarının bulunduğu rekreatif alanlara uzanır.

Yapısal dil, insani bir sokak ölçeğine bürünürken, parçalanma zengin perspektifler yaratarak monotonluktan sıyrılmaya çabalar. Malzeme olarak yörenin geleneklerine atıfta bulunulur, kagir-betonarme melez bir sistem önerisi, sadeliğin esas alındığı bir tasarıma dönüşür.

Bir bina değildir; erişilebilir, sosyal, huzurlu sokaklardır, avlulardır artık. insancıl bir kent modelidir özlemi duyulan…