1. Mansiyon, Elazığ Belediyesi Kent Meydanı Kentsel Tasarım Yarışması

PROJE RAPORU

Elazığ kuruluşu itibari ile birçok Anadolu kentine göre yeni bir kenttir. Harput’taki kentlinin Elâzığ’a gelmesiyle kurulan yeni şehir Cumhuriyetin kurulmasıyla birlikte günün planlama ilkelerine uygun olarak ızgara plan üzerinden gelişmiştir. Birbirini dik kesen sokaklar ve bahçeli evlerden oluşan kent dokusu içerisinde hükümet ve belediye parkları, orduevi bahçesi, Vali Tevfik Sırrı Gür’ün kazandırdığı Cumhuriyet Meydanı, çocuk bahçeleri ve bugünkü öğretmen evi olan halk evinin de yapılmasıyla önemli bir kentsel kültüre sahiptir.

Örgütlenmiş bir ulaşım sistemi olmasına karşın plansız ve hızlı gelişme nedeniyle ulaşım sorunları ortaya çıkmıştır. Bununla birlikte dönüşüm süreçlerinde az katlı olarak planlanmış yapı stoğu, çok katlı ve bahçeleri de içine alarak yeniden inşa edilmiştir. Böylece yüksek katlı ve dar sokaklı bir kentsel doku meydana gelmiştir.

Yeni yerleşimlerin kentin batısında oluşmasına karşın kentteki ulaşım sistematiği ve kentin kullanım senaryoları çepere giden nüfusu merkeze tekrar çekmektedir. Bu da kent merkezinde araç ve kullanım baskısı oluşturmaktadır.

Gazi caddesi Elâzığ’ın en işlek caddesi olarak tanımlanabilir. Geçmişten beri kent için önemli bir ticaret aksı olan Gazi Caddesi araç ve yaya trafiğinin oldukça yoğun olduğu bir akstır. Bu akstaki ticari kullanımlar ve yaya yoğunluğu alanın sürekliliğindeki kamu yapıları nedeniyle alanda sıkışmıştır. Mehmet Akif Ersoy Lisesi, yapılmakta olan Hükümet Konağı’nın arkasında kalan Karayolları Bölge Müdürlüğü, DSİ, Orman Müdürlüğü vb. kamu kurumları kent merkezi ve çeper arasındaki kullanım ve yaya sürekliğini kesintiye uğratmaktadır.

Kent tekil kentsel parçalar üzerinden anlaşılamayacağı gibi kentsel bir sorunun cevabı da yalnızca o alana bakılarak verilemez. Kentin önemli bir noktasında ve önemli bir büyüklük olarak verilen tasarım alanı da bu bakış açısıyla kentsel vizyon için bir potansiyel olarak değerlendirilmiştir. Tasarım alanıyla birlikte yukarıda bahsedilen kamu yapılarının gelecekte dönüşerek kentsel bir yeşil kuşak oluşturulması kentsel vizyon planı olarak önerilmektedir. Böylece kent merkezinden başlayarak kentin gelişim aksı boyunca çeper merkez ilişkisinin kullanım ve yaya sirkülasyonu olarak kesintisiz olarak kurulması sağlanmış olacaktır.

Tasarımın en önemli amacı, alanın değerlerini ön plana çıkararak, kentlinin toplanacağı, gündelik yaşam pratiklerini oluşturulabileceği ve alandaki mevcut değerler ile nitelikli ilişkilerin kurulabileceği bir yaşam senaryosu oluşturmaktır.

Bu bağlamda Tasarım İlkeleri

1. Kentin kopan bağlantılarının kurmak
2. Yaya ve araç sirkülasyonlarının birbirinden ayrılarak sürekliliklerini sağlamak
3. Birbirinden ve çevresinden kopuk alanlar arasındaki mekânsal sürekliliğin sağlanmasıyla bütüncül bir çevre oluşturmak
4. Alan içerisindeki yeşil alanların sürekliliğini sağlamak
5. Açık ve Kapalı Otopark kurgusu oluşturmak olarak belirlenmiştir.

Tasarım alanındaki kurgu meydanlar üzerinden geliştirilmiştir. Öğretmen evi olarak kullanılan Halk evinin geçmişteki kullanımına geri dönmesi önerilmiştir. Öğretmen evinin önünde geçmişte var olan Cumhuriyet Meydanı yeniden oluşturularak kültür odağı olarak belirlenmiştir. Süreklilik içerisinde kurgulanan ikinci meydan Elazığ Kent Meydanı’dır. Birçok farklı etkinliğe cevap verebilecek nitelikte olan alanın çevresindeki farklı kullanımlarla gece gündüz kent yaşantısının odak noktalarından biri olması hedeflenmektedir. Törenlerin yapılacağı yeni Valilik Meydanı bu süreklilik içerisinde bulunan üçüncü meydandır.