1. Mansiyon, İBB Kültür ve Sanat Odağı Mimari Proje Yarışması

Özgür Bingöl, İlke Barka, Merve Şen ve A. Günkut Barka'nın İBB Kültür ve Sanat Odağı Mimari Proje Yarışması için hazırladığı proje 1. mansiyon ödülünü kazandı.

Mimari Açıklama Raporu:

Proje içinde yer aldığı kolay ulaşılabilir ancak çok sert ve fragmanter bir kentsel bağlam içerisinde, varlık nedeni kendisi olan bir özellik sergilemektedir. Bu özelliği içerdiği programın niteliği ve büyüklüğüne bağlı olarak da ortaya çıkmaktadır. Bu açılardan çevresel veriler ve programın içeriği değerlendirilerek yapının güçlü bir sanatsal ve estetik imgeye sahip olması fikri benimsenmiştir. Sert fragmanter bir kentsel çevre içerisinde konumlanan ve sahne sanatlarına ev sahipliği yapacak olan yapının, beyaz bir perde gibi dingin yumuşak eğrisel hatları ile kente yüz vermesi önerilmektedir.

Gündüz vakti eğrisel yüzeyleri takip eden düşey beyaz prekast elemanları; gece vakti ise bu elemanlar arasından süzülen fuaye ışıkları ile kentle ifadesel bir ilişki kurması hedeflenmiştir. Bu yüzeylerin arkasında düzenlenen fuayeler ve galeriler aracılığı ile yapı kullanıcıları dış mekân ile ilişkilenmektedir. Yapının açığa çıkan iki perdemsi cephesi güneybatı ve güneydoğu yönlerine bakmaktadır. Tanımlanan cephe düzeni ve elemanları aynı zamanda galeriler ile birbiri ile ilişkilenen fuaye hacimleri için güneş kontrolü görevini de üstlenmektedir.

Yapı bloğunun diğer iki cephesi ise topoğrafyaya bağlı olarak toprak altında kalmaktadır. Yapı, bir anlamda açığa çıkan iki cephesi kıvrımlı hatlarla ifadesel olarak vurgulanan; öte yandan mevcut topoğrafyanın içine gömülen bir karakterdedir. Alanın doğal kotlarına ve peyzajına eklemlenmektedir. Çevre kotlarla bütünleşen eğimli yeşil çatısı ile bir peyzaj-yapı niteliğindedir.

Yapının ana/gövde bloğu temelde sahne arkası, salon önü mahallerini ve servis veren hacimleri (depolar, teknik mahaller, kapalı otopark, vb.) içerir. Bu ana yayvan bloğa farklı gabarilere sahip 4 yapı bloğu eklemlenir. Kütlesel olarak algılanabilir bu bloklar büyük salon kütlesi, küçük salon kütlesi, black box/atölyeler/stüdyolar/restoran kütlesi ve sergi salonu/kütüphane/idari ofis kütlesidir.

Yapının yaygın ana bloğuna yapılan bir diğer müdahale ise yapılan hacimsel boşaltmalardır. İlk hacimsel boşaltma, büyük salon ve küçük salon arasından birinci ve ikinci kat fuayelerinden erişilen bir avlu yaratmak için yapılmıştır. Ticari birimlerin, restoran ve kafelerin çevrelediği, fuayelerden erişilebilir bu açık alan, merdivenler aracılığıyla bir yönde Barajyolu Alt Sokağı’na; dolayısıyla mahalleye bağlanmaktadır. Diğer yönde ise avlu, yine merdivenler ile parselin yapılaşma yasağı bulunan bölgesinde düzenlenmiş açık hava gösterileri için kullanılacak amfi tiyatro ile ilişkilenmektedir. İkinci hacimsel boşaltma ise 3 kat yüksekliğinde çevresindeki sahne arkası mahallere doğal ışık ve hava sağlanması amacıyla düzenlenen batık bahçe için yapılmıştır. Büyük salon ve black box arasında konumlanan bu batık bahçe sahne arkasının bu bölgesinin gün ışığı ve nefes almasını sağlamaktadır.

Proje, programın odağını oluşturan salonların ayrı ayrı ve aynı anda kullanımına bağlı olarak, her iki senaryoda da salonlara hizmet eden salon önü ve sahne arkası hacimlerin birbirleri ile ilişkili şekilde düzenlenmesi ilkesine göre oluşturulmuştur. Bu planlama anlayışı, gerekli ve değişen ihtiyaçlara bağlı olarak salonlar arası mekânların birbirlerine destek verecek şekilde kullanımına zemin oluşturmaktadır. Sahne arkası hacimlerin salonlara göre birbirlerinden ayrılması istenirse, tanımlanan noktalarda hareketli akustik paneller ile bu talep karşılanabilmektedir.

Bu yaklaşıma bağlı olarak yapının ana seyirci girişleri, ana fuayeleri, tüm salonların parter katı girişleri, sahneleri, sahne ile ilişkili kulis katları ve dekor girişleri aynı kotta (+18.00 = 0.00) yer almaktadır. Hem salonların eşzamanlı yoğun kullanımında büyük izleyici kapasitesinin yapıyı düzayak olarak kullanacak olması hem de dekor girişlerinin sahneler ile düzayak ilişkilendirilmesi tercih edilmiştir. Temel hedef her türden sirkülasyonun kolaylaştırılmasıdır.