1. Mansiyon, II. Ekolojik Kentsel Tasarım Yarışması

Proje raporu:

SİNAPS : Sistemler arasında enerji akışını sağlayan, sistemleri bağlayarak geçirgen bir arayüz olarak var olan sinir hücresidir. İleten, bağlayan ve geçirgen olandır.

Ekosinapsis bir Orta Karadeniz kenti olan Amasya’nın, baskın topografik sınırlarını, yaşam ve ihtiyaç alanlarını, kentin içerisinden geçen Yeşilırmak ve onun yarattığı rekreasyon alanlarını bir arayüz olarak birbirine bağlayan kentsel, yeşil zonelar içeren, ekolojik bir makroformdur. Kendi enerjisini üreten alt-sistemler içeren bu makroform, kent içerisinde yayılarak bu alt sistemlerle kentin enerji ihtiyacını karşılarken, organik ve akışkan formu ile kentin rekreasyon potansiyellerini ortaya çıkartır. Alt sistemlerindeki ekolojik kararlar ve çözümleri besleyecek bir alt sistem olarak tasarlanmış bu makroform, kentsel bölgeleri saran bir zar gibi davranarak, sınırlar oluşturarak ve kentsel dokunun aks sistemlerindeki sürekliliği sağlayarak var olur.

Ekosinapsis kentsel sistemin farkı alt-sistemlerini bağlayan ve bu sistemler arasında yer yer geçirgen ve yarı geçirgen ara-sistemler oluşturan bir ekolojik kentsel zardır. Bu zar mevcut kentsel dokuya ve topografyaya tutunarak yeşil alan ve kültürel aktivitelerin sürekliliğinin kent içerisinde var olmasını sağlar. Aynı zamanda enerji üzerine geliştirilen öneriler ile bu zar kent için bir batarya görevi görmektedir.

Kentsel Strateji,

Ekoköy Yaklaşımı: Ekoturizmi destekleyen bu strateji, kent çevresindeki köylerin ekolojik bir yaklaşımla permakültür ile üretim yapılan ekoköylere dönüşmelerini ve ziyaretçilerine doğa deneyimi yaşatmayı içerir. Meyvecilik konusunda Amasya’nın ön plana çıkmış kasabalarından Ziyaret Kasabası pilot bölge olarak seçildikten sonra uygulamanın diğer köylere de yayılması öngörülmüştür. Bu bölgeler toprak kültürünün yaşamaya devam etmesi ve tanıtılmasını ilke edinecek, kentin ekolojik üretim zonları olarak iyileştirilecektir.

Ulaşım Stratejisi:

• Hafif Raylı Sistem : Kentsel erişilebilirlik ve kent dokusundaki sürekliliği korumak amacı ile yükseltilmiş raylı sistem üzerinde, sahip olduğu güneş pilli duraklar ile yenilenebilir enerji ile şarj olan ulaşım sistemi önerisi.
• Bisiklet Yolları : Tüm sistem içerisinde dallandırılmış bir bisiklet rotası önerisi.
• Yayalaştırılmış Yollar : Araç yolu zarın ve kentin dışından dolanarak tüm yeşil alanlarda ve kentsel odaklara bağlanan doğrultularda yayalaştırma.

Kentsel Atık Senaryosu : Kent içerisine yayılmış olan geridönüşüm ve atık toplama birimlerinden toplanan atıklar, atık toplama ve geri dönüüşüm tesislerine iletilerek burada geri-dönüşüm sürecine dahil olmaları sağlanacaktır.

Topografyaya Tutunma : Mevcut makroformun topografyanın vadileştiği noktalarda ona yeşil uzantılar Ile tutunduğu analiz edilmiştir. Ekosinapsis de doğal su kaynakları bulunan bu vadilere ekolojik ve yeşil bir doku ile tutunarak, mevcut vadiyi karakteristik topografya ve kent arasındaki ilişkiyi güçlendirme aracına dönüştürür.

Kentsel Seyir : Amasya’nın topografik yükseltiler tarafından tıpkı bir panoramik form gibi çevrili olmasının avantajı kullanılarak ekosinapsisi, mevcut kent dokusunu ve kentin tarihi dokusunu farklı açılardan gözlemlemeyi sağlayacak şekilde topografyada belirlenmiş stratejik bölgelere hafif strüktürel karakteri olan mikro-gözlem müzeleri yerleştirilmiştir. Buralarda Amasya’nın aynı açılardan eski halleri manzara ile süperpoze edilerek sergilenir. Kentsel dokunun bugününü ve yarınını kentsel ölçekten deneyimlemeyi sağlar.

Rüzgar Tünelleri : Kentin karakteristik bir topografya ile çevrili oluşu, kent dokusunda varlığını sürdüren araç ve binalardan çıkan kirli havanın kent içerisinde hapsolarak, yayılma sürecinin azalmasına dolayısı ile zararlı gazların yaşam ile etkileşiminin artmasına neden olmaktadır.

Ekosinapsis kentin içerisindeki yayılımı ve sürekliliği olan kentsel bir doku önermesi sebebi ile hakim rüzgar yönlerine paralel olarak kent sokaklarının tıpkı birer havalandırma sistemi gibi çalışmasını sağlar ve rüzgar ile kirli gazların topografya boşluğunda sürüklenerek kent dışına atılmasını sağlar.

Yavaş Doku : Mevcut kent dokusu sürekliliği olmayan çıkmaz sokakları içeren ve erişim amacı ile oluşturulmuş direkt doğrultu ve akslara sahiptir. Bir slow-city yaklaşımı ile bu direkt ve bağlayıcı aksların oluşturduğu adalar bir takım rekreasyon pathleri ile parçalanarak mevcut dokunun erişim ve rekreasyon potansiyelleri arttırılmıştır. Bu doku mevcut kent dokusu ile onun manipüle edilmiş halinin bir süperpozisyonudur. Böylece kent içerisindeki gezinti dallandırılarak farklı senaryo potansiyellerinin önü açılmıştır.

Ekolojik Mobil Uygulama : Türkiye geneli için tasarlanmış bu aplikasyon ekolojik eylemlerin ve hareketlerin eşzamanlı paylaşıldığı, bir eko-sosyal medya uygulamasıdır. Kullanıcılar ekolojik eylemlerde bulundukça puan kazanırlar ve bu puanlarla kentteki kültürel aktivitelere katılabilirler. Bir diğer yandan ekolojik hareketlerini haber akışı bölümünde paylaşabilirler iken, mobil bir pazar ile eski eşyalarını takas etme yöntemi ile geri dönüşüme kazandırabilirler. Ayrıca kullanıcılar, ekosinapsis içerisindeki konut önerilerine wifi ile bağlanılarak evin enerji tüketimi, karbon salınımı gibi ekolojik davranış istatistiklerini takip ederek uygulamanın önerdiği ekolojik stratejileri uygulayabilirler.

Biyo-enerji Potansiyelleri : Son yıllarda Türkiye’nin en büyük hayvancılık tesislerinin açıldığı Suluova’dan Tersakan Deresi aracılığı ile biyoatıklar Yeşilırmak’a aktarılmaktadır. Bu kirletmenin önlenmesi sağlanmış, Amasya-Tersakan sınırı ve Suluova’ya biyoenerji tesisleri kurulması önerilmiştir.

Kentsel Program;

Açık Hava Botanik Müzesi

• Meyve Bahçeleri
• Öğrenme Bahçeleri
• Doğa Tarihi Müzesi
• Sera Bitkileri

Kültürel İç Zar

• Mevcut Mumya Müzesi
• Kent Müzesi Önerisi
• Kültür Merkezi Önerisi
• Permakültür Çalışma Alanı
• Ekopazar
• Spor Alanları
• Açık Hava Tiyatrosu

Ekolojik Dış Zar

• Seyir Terasları
• Kent Parkı
• Spor ve Aktivite Alanı
• Mikro-orman
• Yağmur Suyu Gölü
• Bisiklet Platformları
• Rüzgar Trübinleri
• Güneş Tarlası
• Yeşil Köprü

Ekolojik Yerleşim

• Fraktalleştirilmiş Doğal Kaynak (Mevcut kaynak dallandırılarak suyun bölgedeki rekreasyon potansiyeline olan katkısı arttırılmıştır.)
• Otopark ve Araç Şarj Noktaları
• Meyve Bahçeleri
• Tarım Alanları
• Ekolojik Konut Alanı
• Spor Alanları