1. Mansiyon, Yaya Üst Geçitleri Fikir Projesi Yarışması (Zeytinburnu D100 Karayolu, Topkapı Mevki)

Mimari Açıklama Raporu:

Yarışma alanı İstanbul ili Avrupa Yakası’nda E-5 Karayolu, tramvay, metro ve metrobüs hattı gibi alternatif ulaşım araçlarının kesişim noktasında yer alan, kent için çok önemli bir transfer alanıdır. Yaya üst geçidi yapılması planlanan alan, Avcılar-Söğütlüçeşme Metrobüs Hattı Topkapı durağı ile Bağcılar, Zeytinburnu -Beyazıt, Kabataş Tramvay Hattı Topkapı istasyonları ile Edirnekapı Tramvay Hattı aktarma alanı arasında kalan üçgen alan olarak belirlenmiştir.

Bu bölge kentin çeperlerinden kent merkezine giriş niteliği taşıdığından toplu taşım araçları açısından bir aktarma merkezi niteliğindedir. Bu nedenle bölge gün içinde çok fazla sayıda yolcu kapasitesine ulaşmakta ve mevcut yaya üst geçidi bu noktada yetersiz kalmaktadır. Bu bölgede planlanan öneri yaya üst geçidi, metrobüs ve tramvay hatlarından gelen yaya sirkülasyonunu birbirine bağladığı gibi yaya geçidinin yanında tasarlanan 200 araçlık otopark alanı da karayolunu kullanan sürücüler için park and ride olanağı sağlamaktadır. Öneri yaya üst geçidi ile tramvay aktarma alanı arasında kalan alanda konumlandırılan toplu taşım araçları açıkhava sergi alanı, mevcut park alanı ile planlanan yaya üst geçidi arasında eğlenceli bir geçiş ve rekreasyon alanı oluşturmaktadır.

Zeytinburnu D100 Karayolu Topkapı Mevkii yaya üst geçidi projesinde temel amaç, artan yaya trafiğini bir ulaşım aracından diğer bir ulaşım aracına en hızlı ve güvenli bir şekilde aktarılmasını sağlamak ve E-5 karayolu üzerinde yer alan yoğun ticaret, sanayi ve eğitim fonksiyonlarından gelen yaya sirkülasyonunu aktarma merkezine toplamak ve bu noktadan dağıtmaktır. Bunu sağlamak için de yaya üst geçidi mevcut park alanının devamı olarak düşünülmüş, oturma ve dinlenme alanları, bitkisel ve yapısal peyzaj elemanları desteklenerek çevreyi kullanan yaya profilinin yaşama koşullarını iyileştirmek amaçlanmıştır. Rampalar ile yaya üst geçidine ulaşım sağlanmış, asansörler ile de engellilerin duraklara inişi sağlanmıştır.

Zeytinburnu üst geçidi E-5 karayolunu geçmekten ziyade mevcut ulaşım ağının metrobüs ile entegrasyonunu sağlayan bir park bütünün parçasıdır. Bir rekreasyon alanının uç noktasını oluşturmayı amaçlar. Kentin trafik arterlerinin yoğun olarak kesiştiği bu noktasında planlanmış olan parkta geçiş probleminin önemli bir parçasını oluşturur. Rekreasyon alanları Özellikle atıl konumdaki parka da ulaşım noktaları kadar önem verilmesi gereklidir.

Metrobüs ve E-5 kullanıcılarına üst geçitten ziyade kentsel bir rekreasyon alanının içinde bulunma hissi yaratmak amacıyla yola çıkılmıştır. Bu bağlamda tasarım üst geçit olmanın ötesinde peyzajın ve bağlamın parçası olabilecek özgün bir geçiş objesi olarak kurgulanmıştır. Tasarım kapsamında mevcut minibüs durağının çatısınıda değerlendiren park içinde peyzajla bütünleşen temalı bir sergi alanı kurgulanmıştır. Bu peyzaj-sergi-geçiş kurgusu projenin temel geometrisini oluşturmuştur.

Tasarım metrobüs, tramvay hatları ve park bağlantısını oluşturan üçgen biçimli geometriyi şekillendirip yorumlar. Üst geçit için gerekli mesafeden başlayan rampa yollar kullanıcıları metrobüs hattı üzerinde merdiven yada asansör arcalığıyla ulaşmak istedikleri kota aktarır. Bu yaya yolu bir yay çizerek tekrar rekreasyon alanlarına yönlenir ve çemberi tamamlar. Bu tavrıyla aslında yaya yolu( Üst Geçit) sadece karşıdan karşıya geçmek isteyen kullanıcılar için değil aynı zamanda parkı rekreatif amaçlarla kullanacak olan kentlilerede hizmet verecek bir yürüyüş yolu oluşturur.

Yaya yolu park kotundan yükselirken aynı zamanda yayın içinde kurgulanmış peyzaj ve açık sergi alanlarına değişik açılardan vista verir.

Bu ulaşım ağının ortasında park-rekreasyon olarak değerlendirilmiş alan sadece geçiş alanı olarak değer kazanabilmiştir. Bu durumu aşabilmek ve atıl durumdaki parkın yaşamasını sağlayabilmek amacıyla bir tema park önerilmiştir. Bu tema park bulunduğu konum ve stratejik değerinden ötürü İstanbulda geçmişte kullanılmış toplu taşıma araçlarının sergilendiği bir açık hava müzesi olarak kurgulanmıştır. Bu sergi kapsamında İstanbulun çeşitli dönemlerine ait dolmuş, tramvay, lokomotif, gibi toplu taşıma araçlarının sergilendiği sınırlı görsel izalasyon sağlamak amacıyla dikey lameller kullanılmıştır. Böylece üst geçidin plastik etkisi güçlendirilip kullanıcılarına yarı açık yarı kapalı bir kentsel bahçe imajı verilmesi sağlanmıştır.