1. Ödül, İzmir Bornova Eğitim Kampüsü Proje Yarışması

Mimari Proje Raporu:

İzmir’in iki önemli ilçesi, Bornova ve Buca’nın, arasında yer alacak İzmir Bornova Eğitim Kampüsü, içerisinde yer aldığı bağlamın özgün değerlerini gözeten ve olumlu yönde dönüştürmeyi hedefleyen bir yapı ve açık alan bütünü olarak tasarlanmıştır. Yoğun ihtiyaç programı, arsanın değişken eğimi, arazi formunun oluşturduğu yönlenmeler ve ana arter bağlantıları birlikte değerlendirilmiş ve etrafıyla ve kendi içinde bağlantıları güçlü kurulmuş bir kampüs alanı kurgulanmıştır. Proje konusu alan İzmir körfezine doğru eğimli bir tepedir. Tepenin eğimi doğuda %10 dan başlayarak alanda mevcut bulunan okul yapısının terasından sonra %20 olarak devam etmektedir. Bu denli eğimli bir alanda öğrencilerin iletişim kuracakları açık alanların birbirinden kopmaması amacıyla temel karar olarak dersliklerin bulunacağı eğitim yapıları nispeten daha düz olan doğu kısmında kurgulanmıştır. Arsanın kenarlarının üçgen formunu verdiği bu alanda, eğitim yapısı arsa sınırları boyunca çeperlere dayanarak yerleştirilmiş ve merkezde büyük bir açık alan elde edilmiştir. Geri kalan alan ise yurt yapılarına bırakılmıştır. Bu sayesinde; yapı yoğunluğu çeperlerde karşılanarak programlar kompakt bir şekilde yerleştirilmiş, alan en verimli şekilde kullanılmıştır. Programın ve arazinin elverdiği en geniş, kesintisiz açık alan elde edilmiş ve lise öğrencilerinin okul farkı gözetmeksizin iletişim kurabilecekleri bir açık alan kazanılmıştır. Parçalı kütle kompozisyonun yerine kullanılan bu strateji sayesinde birbirinin vistalarını kesen yapılar yerine bir ortak kamusal mekan etrafında örgütlenen ve kolları araziyi çevreleyen etkileyici peyzaja açılan bir yapı bütünü elde edilmiştir.

Tüm derslikleri barındıran bu çeper blok, bütüncül yapısı sayesinde lise yapılarının değişebilme, dönüşebilme olasılığına cevap veren, esnek bir mekansal planlama olanağı sunmuştur. Birbirine katlanan kolların barındırdığı farklı liselere ait dersliklerin dağılımı her yılın öğrenci programına göre tekrar tekrar kurgulanabilir bir sistem haline gelmiştir. Bütüncül yapıda yanayana ve farklı sayılarda dizilen derslikler istenilen biçimde gruplanabilir ve böylelikle “modüler ve esnek bina” yapısı oluştururlar. Bu yapının dönüşümünü açık, yarı açık veya kapalı tenefüs alanları organize eder. Bu alanlar esnek yapıları sayesinde istenildiğinde ders yapılabilen mekanlar olarak değerlendirilebileceği gibi, binanan genelinde yaratılmak istenen “tüm yapının her ölçekte eğitim mekanına dönüşmesi” amacına da hizmet ederler Her sabah ve akşam kitlesel bir geliş gidişin olacağı kampüsün yaklaşım yönleri ve girişleri hayati öneme sahiptir. Proje bu anlamada çeper bloğu 4 yerden açar ve ana girişleri organize eder. Servisler doğu, kuzey ve güneydeki açıklıklarda öğrencileri indirirler ve bu sayede öğrenciler yapının farklı kotlarından alana dahil olurlar. Batıdaki yırtık ise haftasonu kullanıcıları ve yurtlar bölgesinden gelen öğrencilerin kullanımı içinidir. Doğudaki giriş, arazinin en üst kotu olmasının avantajına sahip olması sebebiyle ana giriş olarak tasarlanmıştır. Kamüsün ana giriş galerisine, girişi vurgulayan ve yarı açık bir meydan tanımlayan üçgen saçagın altından geçerek ulaşılır. Kapalı tenefüs alanı da olan bu mekan geniş amfi -merdivenlerle alt hollere bağlanır. Bu holler dizisi bir yandan derslikleri birbirine bağlarken bir yandan da öğrenciler için kendi alt mekanlarını barındıran bir kapalı tenfüs alanı oluşturur. Bu ana dolaşım omurgası, konferans salonu, çok amaçlı salonlar,kantin gibi programlarla desteklenerek canlı bir omurga olarak kurgulanmış ve öğrencilerin 294 kotundaki etkinlik avsuna kademeli olarak inişi sağlanmıştır. Üçgen çeper bloğun, alanın geri kalan kısmıyla ilişkisini, çatısı 298 kotunda bulunan baza yapısı organize eder. Baza ve derslikleri ayıran 298 kotundaki teras dersliklerle beslenen açık tenefüs alanıdır. Bu alan aynı zamanda , üzerinde yer alan derslikler ve altında yer alan labratuvar, destek eğitim alanları ve sosyal alanları birleştiren bir ortak mekandır.

Batı girişi ise yurt ve derslikleri birbirine bağlayan baza yapısına ve etkinlik avlusuna girişi sağlayan bir geçittir. Yurtlardan gelen öğrecilerin ve haftasonu kullanıcılarını alana taşır. Bu girişin bulunduğu cephede yer alan baza içerisinde konumlanan sosyal merkez ve spor alanları kampüs içi veya dışı tüm kullanıcıların ortak faydalanacakları mekanları barındırır ve bu sayde yurtlar ve eğitim bloğu arasında bir tampon bölge oluşturur. Bu giriş ayrıca kampüs kullanıcılarını kütüphane ve konferans salonlarına ulaştırır.

Bu sayesinde yurttaki öğrencilerin, derslikteki öğrencilerin ve kampüsü dışarıdan kullanacak olanların birbirlerini rahatsız etmenden mekanlara dağılımı sağlanmış olur. Haftasonları diğer girişlerin kapatılması ile doğu girişi eğitim alanları kapalı iken kampüsün ortak mekanlarının tüm kentlilere açılmasını sağlar. Çeper bloğun oluşturduğu ana avlu öğrencilerin kaynaştığı açık etkinlik alanıdır. Bu alan bütüncül ve düz ayak olması sayesinde öğrenciler için farklı birçok aktiviteye olanak sağlar. Bu alan içinde konumlanan yapılar ve yarıklar bu birbirinden farklı aktivitelerin bir arada yaşamasını sağlayacak alt mekanları oluşturur. Bu yapılardan en önemlisi olan kütüphane açık alanın merkezinde konumlandırılmıştır; pilotiler üzerinde zeminden kopartılarak zemindeki sürekliliğe engel olmamakta; aynı zamanda altında yarattığı gölgeli oyun alanlarıyla avlu da alternatif bir mekan ürtmektedir. Kütüphane biriminin kampüsün tam merkezinde konumlanması; kütüphanenin eğitimdeki önemini de vurgulamaktadır. Konferans salonu etkinlik avlusunda ifadesini bulan diğer yapıdır. Konumu sayesinde öğrenciler ana giriş holünden direkt olarak salona ulaşabilirken, haftasonu kullanıcılarının da okul kapalıyken etkinlik avlısından salona ulaşması sağlanmıştır. Bu sayede hem içerden hem de dışarıdan konferans salonunun ürettiği kültür imajı kampüste kuvvetli bir şekilde vurgulanmıştır. Bu iki yapı ana etkinlik alanının gölgelenmesini sağlamış ve sıcak İzmir ikliminde açık alan kullanımının arttırılması hedeflenmiştir.

Avlunun merkezinde yer alan yarık spor salonu ve yüzme havusuna giden amfi – merdiveni barındırır. Yarık öğrencilerin kapalı spor alanlarına kolayca ulaşması için tasarlanmış ve bedensel eğitimin önemini vurgulamak amacıyla kampüsün en önemli alanında varlığını hissettirmiştir. Bu yarık sayesinde kapalı spor alanındaki faaliyetlerinin güzel havalarda açık etkinlik alanına taşması ve etkinlik avlusunun zenginleşmesi hedeflenmiştir. Dersliklerin bulunduğu üçgen çeper blokta bulunan galeriler , kapalı tenefüs alanları ve açık teraslar avlu cephesinde tasarlanmış ve içlerine yerleştirilen tek uçuşlu merdivenlerle öğrencilerin katlar arasında gezerken sosyalleşmeleri hedeflenmiştir. Dolaşımın avlu cephesindeMkonumlanması sayesinde avlu ile derslikler arasında güçlü bir görsel ilişki kurulmuştur. Kapalı tenefüs alanları aralarına serpiştirilen kantinler ile öğrencilerin ihtiyaçlarını en kısa mesafede karşılamasını sağlanmıştır.

Kampüsteki dersliklerin yerleştiği kollar kuzey doğuya, güney doğuya ve güneybatıya yönlenir. Bu yönlerden ilk ikisi İzmir’in çevresindeki dağların oluşturduğu ana boşlukarın manzaralarına yönlenirken sonuncusu kentin etkileyici körfez manzarısana yönlenir. İlk kol güneşin konumu açısından bir tedbir almayı gerektirmezken diğer iki kol dikine güneş panelleriyle güneşin zararlı etkilerinden korunmuştur.

Bu kontrollü, kompkat planlama sayesinde yurt yapıları fazla yükselmemiş ve eğitim yapısıyla yarışmasının önüne geçilmiştir. Teraslardaki açık spor alanları ve teras aralarındaki yeşil sokaklar sayesinde yurtta kalan öğrencilere güçlü dış mekan ilişkileri sağlanmıştır. Bu açık alanlar komşuluğunda tasarlanan idari bina, kreş, sağlık merkezi ve ibadethane ile yurt aralarınki sokaklar canlı birer dış mekana dönüşmüştür.

İHTİYAÇ PROGRAMI:

Aşağıda belirtilen birkaç istisna dışında projenin bütününde ihtiyaç programına uyulmuştur. Bu sebeple ihtiyaç programı verilmemiştir.

• 1000 erkek, 1000 kız öğrenci için toplam 30,000 m2 öğrenci yurtları talebi toplam öğrenci sayısının %20 sine gelmesi (% 10 u aşması) ve toplam istenilen inşaat alanı düşünüldüğünde arsanın küçüklüğü gözönüne alınarak toplam 20,188 m2 ve 800 kişi olarak projelendirilmiştir.

• Arazi de peyzaj bütünlüğü önceliğe alındığından 150 araçlık kapalı otopark önerilmiştir. 50 araçlık açık otopark kampüsün iki ayrı ucunda projelendirilmiştir.

• Arazi kotu ve kampüsün büyüklüğü gözönüne alınarak, teknik merkez tüm yapılar düşünülerek orta kısımlarda (yurtlar ile derslikler arasında) çözülmüştür.

• Kapasitesinin yüksek olması sebebiyle mutfak yemekhane altında çözülmüştür.

Ana yerkeşim kararı olan eğitim yapılarıyla yurtların birbirinden ayrışmasıyla yurtlar arazinin en eğimli kısmında konumlandırılmıştır. Oldukça yoğun bir programa sahip yurt odaları bu alanda tasarlanan teraslara bantlar halinde yerleştirilmiştir. Teras altlarına gizlenen tek yüklü yurtlar 4 noktada çift yüklü olarak yükselirler.