1. Ödül, İzocam 17. Öğrenci Yarışması

Proje Raporu

Madrid, Gran San Blas bölgesinde renovasyon projesi, El Patio.

Gran San Blas, Madrid’in kuzey doğusunda, otoriter rejim dönemi sonundaki şehirsel politikalar ile sanayiye hizmet eden tek tip toplu konutların bulunduğu bir alan. Dönemin modern anlayışı ile inşaa edilen bu konutlar, günümüz koşullarında engelsiz, konforlu, sosyal ya da sağlıklı yaşamlar vaat edemiyor. Yarışmanın konuları olan, yaşam koşulların iyileştirilmesi ve bölgedeki yaşlı popülasyonun gençler ile etkileşiminin arttırılması amaçları ile yapı bloğunda radikal değişimler öneriliyor. Ancak bu binaların ve bölgenin dönüşümü, bir soylulaştırma değil, özgürleşme, bireyselleşirken topluluğa ait olma, çağ dışı kalmış yaşam anlayışlarının yerini sosyal birlikteliğe ve özgürce gelişmeye bırakması yolunda simgesel bir adım olarak işleniyor. Proje, paylaşım ve çok kültürlü bir ortamın sağlanması için yeni bir gelişim modeli sunuyor.

El Patio, bu değişim içerisinde binanın ruhunu ve yaşantısını korumayı fakat güncel mimarlığın biçimsel gücünü de vurgulamayı amaçlamaktadır. Eski bir apartman yapısının çok fonksiyonlu bir merkeze dönüştüren bu proje, yapının havalimanının yakın konumunu kullanarak, bir hostel örneği üzerinden farklı yaş, ırk, anlayış ve tercihlerin birlikte yaşayabileceği bir odak halini almasını, oluşacak bu nitelikli birlikteliğin farklı alanlarda ürünlere dönüşmesini amaçlamakta; hostel, konutlar ve farklı işlevlere sahip kamusal avlunun birleşimi ile sosyal bir etkileşim tahayyülü sunmaktadır.

Avlunun kullanıma açılması bu amaç için ilk atılan adımdır. Konutların üst kata taşınması ile zemin kotu tamamıyla kamusal bir hale gelmektedir. Farklı işlevlere bölünen zemin kat, üretim – mutfak atölyelerine, sanat sergilerine, kafelere ve konutlara hizmet edecek farklı programlara sahiptir. Böylece kullanılmayan avlu, vakit geçirilecek, üretim yapılacak, sosyalleşilecek bir alan haline gelecektir. Atölye ve sergi hacimleri yaşlı ve genç popülasyonunun kaynaşabileceği; sanat, edebiyat, ve zanaat dallarında üretim ve eğitimin gerçekleşebileceği, Madrid’de bulunan sosyal kuruluşların yardımı ile çalışabilecek yeni kültürel ortamlar yaratacaktır. Yeni bir entelektüel oluşumun -farklı kültür ve jenerasyonları kaynaştırarak- canlanabileceği bu ortam, bünyesindeki hostel ile banliyö içinde yeni bir merkez tanımlayacaktır. Havalimanına yakınlığının etkisiyle, kendine has bir ortam sunan hostel bölgenin merkez noktası haline gelecek; multi-kültürel etkileşimin ana sağlayıcısı ve bölgedeki değişim için de öncü olacaktır. Atölyeler ile ilişkili olarak çalışacak, farklı sanatçıların, öğrencilerin buluşmalarına olanak sağlayacaktır. Yapı bloğunu dinamik ve canlı hale getirecektir.

Odaların daireler ile aynı sirkülasyonu kullanmaları, avluya açılan balkonlar ve kamusal hacimler bu etkileşimi hızlandıracaktır.

Avluya açılan geniş açıklıklar, güneydeki parkı ve sokakları avlunun içine bağlayacak şekilde tasarlanmıştır. Depo alanlarının binanın kör cephelerine alınması ile avlu içerisine sıcak yaz günlerinde kullanılabilecek ortak bir havuz eklenmiştir. İspanya’da denize kıyısı olmayan yerlerde, havuzlar sıcak ve güneşli yazlarda her yaştan kişi için önemli bir sosyal alan olmaktadır. Bunun yanında mutfak atölyesinde kullanılabilecek ufak bir bostan alanı da bulunmaktadır. Çoğunun yeşil çim alan olarak ayrıldığı avlu bina sakinlerinin rahatlayabileceği ve keyifli vakit geçirebileceği bir yer haline gelmiştir. Balkonlar ve sirkülasyonların avluya açık olması sayesinde etkileşim artmıştır.

Avluyu yukarıdan çerçeveleyen ek yapı, cesur strüktürü ile farklı zaman katmanlarını yapısal olarak göstermeyi, eski binayı korurken güncel mimarlığın görsel etkisini göstermeyi amaçlamaktadır. Yapı üzerine eklenirken, eski yapıların basit fakat özgün karakteri bozulmamaya çalışılmıştır. Yapı üzerine yapılan eklentiler orijinal cephenin ruhunu bozmayacak fakat tarihsel farklılığı öne çıkaracak şekilde yapılmıştır. Çelik strüktür ile tuğla taşıyıcılı yapı arasında kontrast ön plana çıkmaktadır. Çelik ek yapı, binanın taşıyıcı duvarları üzerine statik güçlendirmeler ile eklenecektir.

Eski yapının ve dairelerin iyileştirilmesi projenin kritik noktasıdır. Pasif ev standartlarına ulaşması için tam olarak mantolanmıştır. Bu dönüşüm süresince pencereler, 3 katmanlı camlar ile değiştirilmiş ve dış sınıra alınmış; güney, doğu ve batı cephelerinde güneş kontrol elemanları kullanılmıştır. Binanın doğal havalandırılması üzerinden, ısıtma ve soğutma için yer altı ısı pompası ve ısı geri kazanımlı havalandırma sistemi üzerinde çalışılmıştır. Ek yapının üzerindeki güneş enerjisi panelleri yapının sıcak su ihtiyacı ve elektrik üretimi için önemli bir destek olmaktadır. Yapılan hesaplamalar ile eski bina renovasyonu ve yeni yapının pasif ev standartlarını yakaladığı görülmüştür. Erişilebilirlik adına giriş ve çıkışlar düzenlenmiş; dikey sirkülasyon ve asansör avludan görülebilen şeffaf boşlukları içine alınmıştır.