1. Ödül (Kadıköy, Hasanpaşa: Yaş Alanlar Kulübü ve Konaklama Birimi), Sosyal Merkezler Mimari Proje Yarışması

MİMARİ RAPOR

Günlük hayatın tipik özelliklerini okuyabildiğimiz bir yerleşim yeri olan Hasanpaşa Mahallesi, bağlı olduğu ulaşım aksları, çevresindeki kamusal ve özel donatılar, kültür alanları ve açık alanlara olan yakınlığıyla çok katmanlı bir bölgedir. Bu bağlam içinde tanımlanan Yaş Alanlar Kulübü ve Konaklama Birimi hem mahalleliye, hem kentliye hizmet edebilecek bir konumdadır. Dolayısıyla, geliştirilen öneri yaş alanların topluma katılması için farklı kullanıcı tiplerini programa dahil etmeyi niyet edinir. Bu amaç doğrultusunda yapının, sınırlı arazi koşulları ve yoğun programın içerisinde mahalleli için bir durak ve dinlenme noktası olma, kentli için karşılaşma ve üretme merkezine dönüşme potansiyeli irdelenmiştir.

Kentin avlulu yapı bloğunun bir parçası olan ve güneyde Kadıköy Belediyesi Karikatür Evi ile sınırlanan proje alanında, sınır belirleyici nitelik taşıyan duvarlar silsilesi projenin açık alan stratejisi ve iç mekan kurgusunu belirler. Şehir bloğundaki muğlak avlunun çeperlerinden tutarak komşu yapılarla bütünleşik bir şekilde, açık alanları tanımlayan kentsel bir cepheye dönüşür. Giriş cephesini karşılayan meydan, her gün değişen ve dönüşen bu metropole ayak uydurması için olabildiğince yalın bırakılmıştır. Hemşehrilerin ve ziyaretçilerin kendi ifadeleriyle içerik ve anlam katacağı bu tip mekanlar kent yaşamı ve deneyimi için çok değerlidir. Meydana eklemlenen, konaklama birimi ile sosyal merkezi bağlayan alle ise kentin dinamiğinden uzaklaşıp, evcil hayatın sakin dünyasına geçiş alanı olarak düşünülmüştür.

Yapının kat planları meydana paralel olarak ötelenen duvarların tanımladığı yatay boşluklardan oluşmaktadır. İhtiyaç programındaki servis birimleri yapının kör cephesine denk gelen hacme yerleştirilerek tek bir yatay aksta çözülmüş ve açık plan kurgusuna alan açılmıştır. Bunu takiben zemin katta yönetim birimleri fuayenin sınırına yerleştirilmiştir. Böylece girişi karşılayan fuaye, ana salon ve salona eklemlenen hobi mutfağı değişip dönüşebilen ortak kullanım mekanları olarak düzenlenmiştir. Açık alan kurgusunun son öğesi olan bahçe, zemin katın devamı niteliğini taşımaktadır. Üst katlara çıkıldıkça yatay boşluk kurgusuna dikey boşluk kurgusu eklenir. Ortak ve özel alanların bir atrium çevresinde örgütlenmesi katlar boyunca optik ilişkinin devamlılığını sağlamaktadır. Yataylık kurgusu, yapının birinci katında medyatek ve yemek salonunun karşılıklı kurgulanmasıyla pekiştirilmiştir. Günlük hayatın büyük bölümüne ev sahipliği yapan bu kata revir, danışmanlık ve kuaför birimlerinin dahil edilmesiyle yapının kalan katlarında daha özel programlar için yer açılmıştır. İkinci katta atriumu daraltan atölyeler ve spor/dans salonu dikey kurguya hareket katmıştır. En üst katta yapı komşu binayı referans alarak hacmini küçültüp, seminer ve konferanslar için atriumu çevreleyen fuayeli bir alana dönüşmüştür. Bu geri çekilme fuayenin açılabileceği geniş bir teras düzenleme imkanını sunarken, yapının ölçeğe gelmesiyle önündeki meydan ve Karikatür Eviyle kurduğu ilişkiyi güçlendirmiştir. Atriumu kapatan örtünün saydam oluşu fuaye alanında iç-dış sınırını muğlaklaştırmaktadır. Bu saydam çatıdan içeri giren ışık, atrium boyunca yükselen duvardan yansıyarak zemin kata ulaşır.

Sıkışık ve karanlık bir parsele oturan konaklama biriminde mekansal kaliteyi arttırmak için hacimsel bir büyüklük arayışına girilmiştir. Yalnızca iki cephesinden ışık alınabilen bu parselde odalar cepheye yapıştırılmış, arasında kalan boşluk tamamen yatay ve dikey dolaşıma ayrılmıştır. Bu boşluğun katlar boyunca birleşmesi, dikey ulaşım elemanı olan merdivenin hafif çözülmesi, plan düzleminde sıkışık olan parseli dikey yönde genişletmiştir.

Öneri proje, programın mekansal örgütlenmesini ele alış biçimi ve hem yapı hem kent ölçeğinde sunduğu bütüncül mekan yaklaşımı ile Yaş Alanlar Kulübü’nün farklı kullanıcı kimlikleriyle zenginleşmesini sağlayan, yalnızca bakıma ihtiyacı olan kullanıcıların değil mahalleli ve kentlinin de sosyal ve fiziksel etkileşimine olanak sağlayan ve yeni olasılıklara zemin hazırlayan bir sosyal donatı haline gelme potansiyelini destekler niteliktedir.