1. Ödül, Karapınar Güneş Enerjisi Santrali SCADA Merkezi Binası Mimari Proje Yarışması

VAHA

Yeşil Nokta

Dünyada yaşam alanı çok sınırlı olan en sert coğrafyalardan biri olan çöller, geleceğin yaşam kaynaklarına dönmek üzere. Türkiye’deki tek çöl iklimi gösteren Karapınar bölgesi ise ülkenin en önemli enerji kaynaklarından biri haline dönüşmektedir.

Öneri proje, ufuk çizgisine kadar uzanan düz topografyası ile Karapınar bölgesi içerisinde bir yaşam vahası oluşturmayı hedeflemektedir. Tüm bu bölgenin kontrol merkezi olan SCADA Binası, çevresindeki kurak alana tezat olan, zengin bir peyzajı içeren avlu ile, yaşamın yeni kaynağına ev sahipliği yapmayı hedefleyen, yenilikçi bir mekan arayışıdır.

Ufuk çizgisi

Tek katta düzenlenen SCADA binası, mevcut güneş panellerine 40 metre mesafede ve aynı doğrultuda yönlenerek, yıl boyu gölgesini panellere düşürmeyecek bir konumda yerleştirilmiştir. 50m x 50m boyutlarında soyut bir kare prizma olarak yerleştirilen proje, ölçeğini mevcut panellerin oluşturduğu akslarla belirlerken, bir yandan bu aks düzeninde bir istisna yaratır. Bu istisna, yapının kütlesi, yoğun peyzajı ve geometrisi ile birlikte kendi kimliğini oluşturmasını sağlar.

Bu coğrafyanın en önemli sürdürülebilir enerji çalışmalarının gerçekleşeceği bu sahada, yönetim binası da, bugüne ait olandan öte, yarının yapısı olmayı hedeflemektedir. İnsan ve doğa ilişkisini teknolojik bir ara kesitte, sürdürülebilir bir yapı tasarımı içinde ele almayı amaçlamaktadır. Temsiliyetini, çevresini yansıtan, hemhal olan bir yansıtıcı cephe ile ayrışarak, biricikleştirir. Ufuk çizgisinin sürekliliğini sağlarken, görünür olan ve olmayan arasında bir denge kurmaya çalışır.

Dijital ile Analog arasında

Tüm tesisin denetleme, kontrol ve veri toplama arayüzü olan SCADA, temelde dijital bir arayüz tarifler. Öneri proje, dijital bir arayüzün mekansal bir deneyime dönüşme olasılığını temel alan, yenilikçi bir teknolojik yaklaşımla, yapısal ve dijital arasındaki sınırları muğlaklaştıran Fuaye alanı ile yapı kullanıcı ve ziyaretçilerini karşılar.

Burada mekansal deneyimin, fiziki koşullar ve dijital olasılıkları arasında yeni bir arayışla güçlenmesi hedeflenmektedir.

Fuaye ve çok amaçlı salon arasında kalan interaktif ekran, günlük rutinde bir dijital enstalasyon olarak tüm alandaki yaklaşık 120.000 panel grubunun soyut bir temsil aracı haline dönüşür. SCADA binasına gelen panel verimlilik bilgisi, birçok dış etkene bağlıdır. Takvim, saat, bulutlanma, rüzgar ve toz durumları, teknik arızalar gibi bir çok etken, toplam üretilen enerji miktarını belirler. Tüm bu bilgiler Scada odasına gelirken, bir diğer tarafta fuayede ise bu bilgilerin bir soyutlaması önerilmektedir. Gelen verilerin bir ısı haritasına dönüştürülmesi, ve soyut bir şekilde fuaye alanını çevreleyerek yapı ziyaretçilerine aktarılması önerilmektedir. Her gün, her saat, değişen – dönüşen bu ekran, beraberinde gerekli koşullarda çok amaçlı salona hizmet eden bir ekrana dönüşebilmektir.

Ekosistem

Öneri proje, kendi ekosistemini, doğal döngüsünü oluşturmayı amaçlamaktadır. Yapı çeperindeki katı geometrik sınırlar, avlu çeperinde yumuşarken, avlu, en doğal hali ile yapı merkezinde yaşamın temsiliyet aracı olarak deneyimlenmesini hedeflemektedir. Yapı cephesindeki kırıcılar sayesinde, iç mekanlar kontrollü bir şekilde daha az radyasyona maruz kalırken, makine desteğini en aza indirecek şekilde, avlu ile filtrelenen havanın iç – dış arasında doğal sirkülasyonunun sağlanması hedeflenmektedir. Yeşil çatı ise, aynı zamanda verimli bir yalıtım aracına dönüşmektedir. Bölgede hakim olan bozkır bitki örtüsüne ait seçilen yoğun peyzaj ise, filtrelenmiş taban suyu ile fazla enerji harcamadan bitkilerin su ihtiyacı karşılanabilmektedir.

Yapı saçak kotuna çıkan merdivenler aracılığı ile de, 20 milyon metrekare üzerine kurulan güneş enerjisi santralinin ufuk çizgisine kadar uzanan panoramik manzarası deneyimlenebilmektedir.

Cephe

İç ve dış arasındaki mekansal kontrastı güçlendirecek bir eleman olarak tasarlanan 50x50cm boyutlarındaki paslanmaz çelik güneş kırıcılar, farklı geçirgenlik ve parlaklık seviyelindedir. Arkasındaki mekanın aydınlık ihtiyacı, bulunduğu yön gibi parametreler ile farklı oranlarda dağılarak, iç mekanda konforlu bir aydınlık düzeyi sağlaması hedeflenmiştir. Parametrik olarak her cephe, kendi özel koşulları doğrultusunda örüntüsünü oluşturmaktadır.

Kalyon Karapınar 1.350 MWp GES / Merkezi Kontrol Binası

Karapınar Güneş Enerjisi Santrali SCADA Merkezi Binası Mimari Proje Yarışması