1. Ödül (Profesyonel Kategorisi), 10. Endüstriyel ve Mimari Doğal Taş Tasarım Yarışması

PROJE RAPORU

B A Ğ L A Ç

Günümüzde, kamusal alanlara yerleştirilen mobilyaların çoğunluğunu yaratıcılıktan uzak seri üretim banklar oluşturuyor. Halbuki, iç mekan tasarımında olduğu kadar peyzaj düzenlemeleri ve meydan tasarımlarında da mobilya seçimi oldukça önemli. Özenle tasarlanmış kent mobilyaları, kamusal alan tasarımını güçlendirdiği gibi aynı zamanda şehir sakinlerinin çevreleriyle kurduğu ilişkiyi de sağlamlaştırır. Kent mobilyalarının şehir yaşamındaki öneminden yola çıkarak tasarlanan „Bağlaç“ kent sakinlerinin çevreleriyle kurduğu bağı güçlendirmeyi hedefleyen bir kent mobilyasıdır. Kamusal alana dörderli gruplar halinde yerleştirilen Bağlaç‘lar, kullanıcılarına bir yandan çeşitlilik sunarken bir yandan da harmonik bir kent mobilyası grubu oluşturur.

Düşük maliyet hedefiyle yola çıkılarak üretilen seri üretim objelere karşın Bağlaç, Türkiye‘nin doğal rezervlerinde bulunan traverten taşlarından kurgulanmıştır. Bağlaç‘ın üretiminde, taş ocağındaki işlemler sırasında kırılan, üzerinde çatlak veya leke oluşan, istenilen boyut veya şekle sahip olmayan traverten bloklarının kullanılması öngörülmüştür. Bu sayede „kusurlu“ doğal taşların yeniden değerlendirilmesinin teşvik edilmesi ve yüksek maliyetlerden kaçınılması hedeflenir. „Kusurlu taşlar“ her zaman kendine has şekil ve özelliklere sahip olduğundan, eklemlenerek Bağlaç‘ı oluşturan yapı birimlerinin hepsi birbirinden farklıdır. Böylece, cop kutularından banklara, otobüs duraklarından lambalara kadar tektipleştirilmiş kentsel tasarım objelerinin tam tersine, her bir Bağlaç‘ın kendine ve kişiye özgü bir kullanıcı deneyimi sunar.

Uyumlu bir kütlenin ortaya çıkmasını sağlamak için, Bağlaç‘ın yapısında kullanılacak olan travertenlerin çeşidi sınırlandırılmıştır. Renk tonu ve doku bakımından birbirine oldukça uyumlu olan Beige Traverten, Bucak Klasik, Konya Traverten Light ve Red Traverten tercih edilmiştir.*

*Traverten çeşitleri için kaynak: turkishstones.org

KONSTRÜKSYİON

Antik çağ taş işçiliği tekniklerinin unutulmaması ve çağdaş tasarımlarda uygulama alanı yaratılması amacıyla, Bağlaç’ın yapımında eski tekniklerin modernleştirilerek kullanılması öngörülmüştür. Bağlaç’ın konstrüksiyonunda kenet ve zıvana ile bağlama yöntemi tercih edilmiştir. Bu yöntemle birbirine bağlanan taş bloklar arasında harç kullanılmaz.

Bağlaç’ı oluşturan taş blokları yatayda birbirine bağlamak için taşların bitişim kenarlarına simetrik olarak kırlangıç kuyruğu seklinde yuvalar açılır. Daha sonra bu yuvalara yerleştirilen kenet elemanlarıyla bloklar birbirine bağlanır. (Antik dönemde demir kenet kullanılıyor ve paslanmamaları için kenetin etrafına kurşun akıtılıyordu.)*

Blokları dikey olarak birbirine bağlamak için ise antik dönemde kullanılan zıvana ile aynı mantıkla çalışan ankraj cıvatalardan yararlanılır. Tüm taş yüzeylerin mat bir görünüme kavuşması için honlama uygulması öngörülmüştür.

* Doç. Dr. Cengiz ÇETİN, BEK166 Taş Malzeme Bilgisi ve Bozulmalar Ders Notu https://docplayer.biz.tr/17350267-Doc-dr-cengiz-cetin-bek166-tas-malzeme-bilgisi-ve-bozulmalar-ders-notu-ders-7-2-antik-cag-tas-isciligi-2-3-tas-kaldirma-yontemleri.html

10. Endüstriyel ve Mimari Doğal Taş Tasarım Yarışması

10. Endüstriyel ve Mimari Doğal Taş Tasarım Yarışması Sonuçlandı