1. Ödül, SİNPAŞ 50. Yıl Mimari Fikir Projesi Yarışması “Geleceğin için Tasarla”

Sefa Cengiz Okan, Asude Gündoğdu ve Ece Toprak'ın "SİNPAŞ 50. Yıl Mimari Fikir Projesi Yarışması" için tasarladığı Harmonia isimli proje, birinci ödülü kazandı.

Proje Raporu:

Yarışma alanı, İstanbul\’un Beykoz ilçesi Yavuzselim Mahallesi\’nde yer alan, 24.432 büyüklüğünde bir parseli kapsamaktadır. Tasarım sürecinde, kentsel ihtiyaçlara ve sorunlara çözüm üreten, ekonomik ve sürdürülebilir yaklaşımların ön planda olduğu bir anlayış benimsenmiştir. Proje, kullanıcıların yaşam kalitesini artırmayı hedeflerken, ekolojik çözümlerin entegre edilmesine özen gösterilmiş ve doğal çevreyle uyum içerisinde bir tasarımın geliştirilmesi amaçlanmıştır.

Yer okuma / Konum / Ulaşım

Proje alanı, çevresindeki ana ulaşım ağlarına kısmen yakın bir konumda bulunmaktadır. Doğu yönünde Kavaklık Caddesi\’ne, batı yönünde ise Kubilay Sokak\’a sınırdır. Alan, bir ana arter olan Beykoz Riva Yoluna yaklaşık 8 km uzaklıkta konumlanmaktadır. Alana en yakın toplu ulaşım durağı, 10 dakikalık yürüme mesafesinde, Dutdere Caddesi üzerinde bulunan Düzlük isimli otobüs durağıdır. Kısıtlı ulaşım ve çevre imkanlarından dolayı alanda sosyal ve ticari alanların gerekliliği göz önüne çıkmıştır. Bu problem göz önüne alınarak tasarım aşamalarında, sosyal birimler ve ticari alanlar erişim noktalarına yakın yerleştirilmiştir böylelikle kullanıcıların alan içerisinde basit ihtiyaçlarını karşılayabilmeleri sağlanmıştır.

Topoğrafya İlişkileri

Proje alanında  yaklaşık  46  metrelik kot farkı vardır.  Bu doğrultuda, oluşturulan yapı adaları doğal araziye en uygun ve optimum çözümler sunacak şekilde, ortalama kotlara göre konumlandırılmıştır. Yerleşimi yapılan adaların kendi içlerindeki eğim çözümleri, farklı kotlara yerleştirilmiş tekil konutlar ile ticari ve sosyal birimlerin entegrasyonu ile sağlanmıştır.

Kullanıcı Profili ve Gereksinimleri

Tasarım sürecinde, farklı yaşam tarzlarına ve ihtiyaçlara sahip çeşitli kullanıcı profillerine hitap edilmesi hedeflenmiştir. Her yaş grubunun sosyalleşebileceği alanlar yaratılmaya çalışılmıştır. Güvenli ve sürdürülebilir ahşap elemanlardan oluşan çocuk oyun bahçesi, içerisinde yoga, pilates stüdyosu, basketbol, voleybol sahası gibi farklı sporlara hizmet eden sosyal tesisler oluşturulmuştur. Bu sosyal tesislerin zemin katlarında, market , kafe ve atölyeler gibi ticari alanlar yer almakta olup, kullanıcıların yaşam kalitesinin artırılması hedeflenmiştir. Böylece, sosyal ve kültürel etkileşimi teşvik eden ortak alanlar oluşturulmuştur. Görece sakin ve doğayla iç içe bir yaşam arayan kullanıcılar için, konut bahçelerinin yanı sıra sosyal bir alan olarak tarım bahçesi de planlanmıştır. Bu tarım bahçesi, gıda üretimiyle ilgilenen kullanıcılar için bir alan oluşturulurken, ilgisi olmayanlar için de bilgilendirme ve eğitim imkânı sunan bir mekan olarak düşünülmüştür. Ayrıca, doğal çevreyle uyumlu bir tasarım anlayışı benimsenmiş, sosyal aktivitelerle desteklenen erişilebilir mekanlar sağlanmıştır. Çevre dostu bir yaşam tarzını benimseyen kullanıcılar için ise sürdürülebilir ahşap malzemeler, yenilenebilir enerji çözümleri, yağmur suyu hasadı ve güneş enerjisi gibi ekolojik çözümler ön planda tutulmuştur. Sonuç olarak, projenin modern, erişilebilir ve çevre dostu bir yaşam alanı sunarak geniş bir kullanıcı kitlesine hitap etmesi hedeflenmiştir.

Yer ile İlişkili Alınan Kararlar ve Geliştirilen Çözümler

Çalışma alanı, üst ölçek analizler ve alınan tasarım kararları doğrultusunda değerlendirilerek yapının mekân ve aks kurguları oluşturulmuştur. İlk aşamada, alan içerisindeki korunması gereken yeşil alanlar tespit edilmiştir ve bu alanlardan geçen bir yeşil aks önerisi geliştirilmiştir. Bu aks, aynı zamanda komşu parsellerde yer alan ormanlık alanlar ile bağlantı kurarak, ormanlar arasında süreklilik sağlamayı amaçlamaktadır. Alanın çevresinin de yeşil alan olarak bırakılmasına karar verilmiş, böylece ağaçların doğal sınır belirleyici öğe olarak kullanılması sağlanmıştır. Yeşil alanlar, tasarım prensibi olarak korunmuş ve genişletilmiştir. Yeşil aksa ek olarak, Kavaklık Caddesi ve Kubilay Sokağı\’na açılan ana ulaşım aksı belirlenmiştir. Bu aks üzerinde, yeşil alanlar ve \”Sıfır Noktası\” olarak adlandırılan ticari ve sosyal alanlar konumlandırılmıştır. Ana erişim aksı, ara yollarla bölünerek sokak dokusu oluşturacak şekilde tasarlanmış, bu düzenleme ile 24.432 m²’lik alan 6 parçaya bölünerek adalaştırılmıştır. Bu bölme işlemi, adaların kendi içindeki sosyal ve mimari ilişkilerin geliştirilmesine olanak tanımıştır. Yapılan analizler sonucunda, en yüksek ve en düşük kot arasındaki farkın yaklaşık 46,29 metre olduğu belirlenmiştir. Bu doğrultuda, yapı adaları, doğal araziye en uygun şekilde ve ortalama kotlara göre yerleştirilmiştir. Yerleşim, farklı kotlara yerleştirilmiş tekil konutlar ve ticari ile sosyal birimlerin entegrasyonu ile sağlanmış, bu birimlerin girişleri kademelendirilerek tasarlanmıştır. Böylece, her bir birimin kendi içinde alt ve üst bahçelere sahip olması mümkün olmuştur. Sosyal alanlara kolay erişim sağlanabilmesi amacıyla ara erişim noktaları ve seyir terasları tasarlanmıştır. Ada 2 ve Ada 3’ün içerisinden geçen bu erişim noktaları, doğrudan projedeki ana sosyal ve ticari odağımız olan \”Sıfır Noktası\”na bağlanmaktadır.

Mekansal Kurgu

Bölümlenen altı ada içerisinde, farklı kotlarda yerleştirilmiş 7 tip 2 katlı villa tasarımı yapılmıştır. Adalarda meydana gelen kot farklarını çözmek amacıyla, bazı birimlerin girişleri üst katlardan (zemin kat olarak tanımlanmış), diğer birimlerin girişleri ise alt katlardan (bodrum kat olarak adlandırılmış) konumlandırılmıştır. Her bir villanın giriş katlarında açık otopark alanları planlanmış, ayrıca site içindeki yol kenarlarında, misafir araçları ve fazla aracı olan kullanıcılar için otopark cepleri yerleştirilmiştir. Bir sosyal odak olarak tasarlanan \”Sıfır Noktası\” alanında, çocuk parkı, tarım bahçesi, spor stüdyosu, kafe ve market gibi ticari birimler bulunmakta olup, bu alanlara erişim sağlayan sosyal bağlantı noktaları ve seyir terasları ile bu bölgenin bir sosyal merkez haline gelmesi sağlanmıştır. Bu düzenleme, sakinlerin sosyal ve kültürel etkileşimlerini artırmayı ve komşuluk ilişkilerini güçlendirmeyi hedeflemektedir. Kavaklık Caddesi’ne açılan giriş yakınlarında, açık ve kapalı spor alanları, basketbol ve voleybol sahaları içeren bir spor tesisi yer almaktadır. Bu ikinci sosyal odak noktası, site sakinlerinin çevresel duyarlılıkla atıklarını atabilecekleri ekolojik atık noktaları ile desteklenmiştir.

Tipolojilerin Organizasyonu

Tipolojiler tasarlanırken, ana tasarım fikri olarak iki farklı kottan giriş alabilme özelliği ön planda tutulmuştur. Bu yaklaşım, arazi eğimiyle uyumlu bir çözüm sunarken, kullanıcıların çeşitli ihtiyaçlarına göre esneklik sağlamaktadır. Ayrıca, farklı aile yapıları ve yaşam tarzlarının gereksinimlerini karşılamak amacıyla, çeşitli boyutlarda tipolojiler geliştirilmiştir. Bu çeşitlilik, projede daha geniş bir kullanıcı kitlesine hitap eden uygun yaşam alanları sunmayı hedeflemektedir. Tasarlanan her tipolojide, üst ve alt bahçeler olmak üzere çift bahçeli bir düzenleme benimsenmiştir. Tasarlanan yapılarda kış bahçesi gibi olanaklar öneri olarak sunulmuştur. Konut içlerindeki duvar bölümleri ahşap duvarlardan yapıldığı için kolayca değiştirilebilirlik böylelikle esneklik sağlamaktadır. Bu tasarım, doğayla iç içe ve yeşil alanlarla zenginleştirilmiş yaşam alanları yaratılmasına olanak sağlamaktadır. Toplamda 54 adet konut 4 adet sosyal/ticari birim vardır. Bunlar toplamda 6309 m2’lik taban alanına sahiptir. Emsali ise 12613 m2 olarak hesaplanmıştır.

Yapısal ve Strüktürel Kararlar

Yapının taşıyıcı sistemi, depremde basınç dayanımı da yüksek olan ahşap strüktür olarak tasarlanmıştır. Clt döşeme panelleri ve glulam kolon kirişler kullanılarak sürdürülebilir, ekonomik ve hızlı inşaa süreci olan bir sistem düşünülmüştür. Cephe malzemesi seçimi yapılırken sürdürülebilirlik açısından da olumlu etki yaratan ahşap dikmelerden oluşan cephe elemanlarının kullanılması planlanmıştır. Giriş katlarındaki duvarlarda sıva kullanılmıştır. Konut birimlerinde çatı pencereleri oluşturularak, havanın kütle içerisinde dolaşması sağlanmıştır, böylelikle doğal ışık ve doğal havalandırma gibi önemli detaylar sağlanmıştır. Tüm birimlerin çatılarına güneş panelleri yerleştirilmesi önerilmiştir, böylelikle yapılar enerji ihtiyaçlarının bir kısmını kendileri karşılayabileceklerdir. Güneş panellerine ek olarak yeşil çatı tasarımı yapılmış ve karbon salınımının azaltılmasına katkı sağlaması hedeflenmiştir.