1. Ödül, Zonguldak Lavuar Koruma Alanı ve Çevresi Koruma, Planlama, Kentsel Tasarım ve Peyzaj Düzenleme Proje Yarışması

Proje Açıklama Raporu

Zonguldak Kentinin hafızasına kazınmış önemli bir kentsel odak.

Kent halkının belleğinde iyi veya kötü, zaman zaman efsaneleşmiş anılarla dolu bir sırdaş, aynı zamanda gizemli ve yalnız…

Çekilen tüm çilelere ve acılara karşın vazgeçilemeyen bir sevgili.

Kent ekonomisinin can damarını oluşturan, hatta Zonguldak’ın “kara elmas diyarı” olarak adlandırılmasına ön ayak olmuş bir aktör.

Tüm anlamları ve sıfatları içinde barındıran bir heykel.

Kent ve kentli için böylesine önemli bir alanda Zonguldak için yeni bir kentsel mekan kurgusu arayışında bulunmak ne kadar da zor…

Unutulmamalıdır ki, kentler yaşayan organizmalardır ve her canlı gibi büyürler, gelişirler, değişirler ve bazen de tarihin tozlu sayfalarında yok olup giderler.

Yeni dünya düzeninin / küreselleşmenin kent kimlikleri ve bellekleri üzerindeki yıkıcı etkisini ortadan kaldırmak plancı ve tasarımcıların üzerinde kafa yormaları gereken önemli bir metafordur.

Zonguldak Lavuar Alanı da yukarıda betimlenmeye çalışılan kimlik ya da kişiliklerinin baskınlığı ve kentin geçmişini oluşturması nedeniyle çok dikkatli bir şekilde müdahale edilmesi gereken bir odaktır.

Zonguldak kent dokusunun şekillenmesinde ve yer seçiminde kömür üretim tesislerinin konumu önemli bir yer tutmuştur. Kent adeta bu tesislerin çevresinde şekillenmeye başlamıştır.

Konut ve barınma ihtiyacı kent planlamanın niteliği ve standartlarının, daha doğrusu yaşanılabilir kentleşme olgusunun hep bir adım önünde olduğu için kentsel açıdan birçok sorunun oluşmasına neden olmuştur. Bu olumsuzluklarda topoğrafyanın dikliğini de gözardı etmemek gerekir.

Bugün Zonguldak kentinin öncelikli sorunu merkezdeki aşırı yoğunluk, trafikteki kargaşa ve yolların yetersizliğidir. Bu olumsuzluklar etkisini özellikle kentin hemşehrileri üzerinde göstermektedir. Yaya hareketi ve sürekliliği Zonguldak için halledilmesi zor konular olarak karşımıza çıkmaktadır.

Proje alanı mevcut konumu ve büyüklüğü ile bugüne kadar yayalar aleyhine gelişen kent merkezi olgusunun yaya öncelikli kullanımlara dönüştürülebilmesi için öncü bir rol üstlenebilir.

Projenin amacı:
Lavuar alanının belleğine ve kent içindeki kimliğine saygılı tasarım kriterleri geliştirmek.

Sanayi arkeolojisi ile yeni mimari öğelerin anlamlı bir sinerji oluşturma çabası.

Kentin karmaşık fiziksel dokusuna karşıt mümkün olduğunca net ve dingin mekanlar oluşturmak. Tasarımdaki netliğin ve soyutlama anlayışının kentin gelecekteki mekan kurguları için altlık oluşturması.

Karmaşık ulaşım sistematiği içerisinde yaya öncelikli kullanım kararları ve mekanları oluşturmak.

Mimari ve peyzajın beraber varolmaya dayalı ilişkisi.

Zonguldak kent merkezi stratejik planlarına altlık oluşturacak, planı yönlendirecek tasarım kararlarının geliştirilmesi.

Kentin en çok ihmal edilen “rekreatif”, “kültürel” ve “sosyal” ihtiyaçlarını karşılayacak kentsel ölçekte bir odak oluşturmak.

Fonksiyon dağılımları ile biçimi arasındaki güçlü ve özgün ilişki.

Merkezdeki yaya hareketlerini kolaylaştıran, yayaların toplu taşın duraklarıyla olan ilişkilerini rehabilite eden planlama kararlarını almak.

Denizden kopuk yaşayan kent merkezinin denizle olan görsel ilşkilerini güçlendirmek.

Kent bütününde yeşil ve yaya sürekliliğini sağlamaya yönelik tasarım kararları geliştirmek.