2. Mansiyon, Balıkesir Büyükşehir Belediyesi Hizmet Binası Yarışması

MİMARİ RAPOR

Kent; fiziksel çevre, doğal çevre, kentli-kent ilişkisi, kentlinin günlük aktiviteleri ile şekillendiği bir bütündür. Bu bütünlüğün içinde kentin fiziksel yapısı, kentin sosyal yaşantısını şekillendirdiği gibi, sosyal yaşantı da fiziksel yapının dönüşümünde ve gelişiminde etkilidir. Bu gelişimde doğal çevre ile kentli alışkanlıkları ilişkisi de önemlidir. Bu çok katmanlı yapıdan oluşan kent, yeni ihtiyaçlar yaratarak kentin hareketli-döngüsel yapısının sürekliliğini sağlar.

Lefebvre ‘Kent Hakkı Manifestosu’nda kentin, kent toplumuna ve bu toplumun gündelik hayatına hizmet etmesi gerektiğini savunur. ‘Kent yaşamını niteleyen toplumsallık dikkate alınmalı, bu hak hümanizma ve demokrasinin koşulu olmalıdır’ der.

Balıkesir Büyükşehir Belediyesi Hizmet Binası için verilen proje alanı yeni gelişim bölgesi ile mevcut kentin arakesitinde yer almaktadır. Alanın fiziksel büyüklüğü ve niteliği yeni dokunun oluşumunda önemli bir girdi olacaktır. Dolayısı ile projenin kent toplumuna hizmet etmesi ve gündelik hayat içinde yer alması projemizin ana fikrini oluşturmuştur.

Projeye başlarken üç sorunsalı irdeleyerek tasarım yaklaşımımızı oluşturduk.

• Birincisi bu alanın ve yapının yakın çevresinde oluşacak yeni kent ile mevcut kent arasında oluşturacağı ara kesitin tanımlanması
• İkincisi alanın ve yapının yakın çevre ile kuracağı ilişki
• Üçüncüsü ise alanın kendi iç sorunlarının ihtiyaca göre tanımlandırılması

Konuya bu üç soruna cevap vermek ve bu cevapları birbirleriyle ilişkilendirerek başlamayı doğru buluyoruz. Bu sorunları anlamlandırdığımızda günümüzün yerel yönetim yapıları, kendi yarattıkları ve parçası oldukları kentsel mekân ile ilişki içinde, kolay ulaşılan, sahiplenilerek kullanılan fiziksel ortamlar oldukları kadar kent mekânındaki fiziksel varoluşlarıyla da yerel yönetim – kentli ilişkisi adına soyut düzlemde anlamlar barındıran bir bütün olabileceklerdir.

1-YAPI ALANI VE KENT

Yapı alanı mevcut kent ile yeni planlanan ve yeni gelişim bölgesi olacak alanın ara kesitinde bulunmaktadır. Mevcut kentin merkezine göre uzakta bulunan yapı alanının hem mevcut kentle hem de yeni kentle ilişkisinin kurulabilmesi için öncelikle kentin omurgasının tanımlanması gerekmektedir. Kentin fiziki konumuna baktığımızda kent kuzey- güney yönleri ile doğu – batı yönlerinde gelişim göstermektedir. Biz bu tanımlama ile beraber kente kuzey -güney aksları ve doğu – batı diagonel aksları doğrultusunda bir omurga öneriyoruz. Bu omurga ile yeni kent ve mevcut kentin tüm bileşenleri birbiri ile ilişkilendirilebilecektir.

2-YAPI ALANI VE KENTİN ODAK NOKTALARI

Kentte 12 önemli odak noktası bulunmaktadır. Yeni kent alanı ve yapı alanının bu odak noktaları ile ilişkisinin kurulması için birbirini kesen bölgelenmenin ve grift yapının oluşturulması gerekmektedir. Bu grift bölgelenmenin başta söylediğimiz omurgaya tutunarak oluşturulmasını öneriyoruz. Bu şekilde tüm odak noktalar hem birbirine değen hem de iç içe geçen bir bütünlüğe kavuşacaktır.

3-YAPI ALANI VE KENT ULAŞIMI

Mevcut kentin organik yapısından dolayı kent içi ulaşım ile yapı alanı ve yeni kent bölgesi arasında bir kopukluk gözükmektedir. Kentin kuzeyinden geçecek yeni bir ana yolun dışında bahsettiğimiz omurgaya tutunan toplu taşıma – raylı ulaşım ağı önermekteyiz. Başta koyduğumuz bu omurgaya tutunan ulaşım ağı ile kentin tüm bölgeleri arasındaki iletişim kurulabilecektir.

4-YEŞİL ALANLAR

Kentin en önemli sorunlarından birisi yeşil alan yetersizliği olarak gözükmektedir. Yine kente kurduğumuz omurga doğrultusunda ona tutunan yeşil alan omurgası önermekteyiz. Bu sayede kentin tüm bölgelerinde yeşil alan olabilecektir. Ayrıca bu yeşil alanlarda dört bölgede kentin sosyal ihtiyaçlarının karşılanacağı kültür merkezleri, spor alanları, çocuk oyun alanları, konser alanları gibi aktivitelerin yüklenerek kentin devingen hareketinin sağlanması gerektiğine inanmaktayız.

5-ALAN-ÇEVRE VE YAPI KURGUSU

Alan mevcut kent ile yeni planlanan kent arasında bir arakesit oluşturmaktadır. Doğu-batı doğrultusunda uzanan alan kuzey rüzgarlarına hakim güney güneşini ise tam almaktadır. Bulunduğu tepe itibari ile tüm kente güney yönü ile hakim olmaktadır.

Arakesiti belirledikten sonra alanda iki ana yaklaşım alanı ve bu yaklaşım alanları ile meydanlar oluşturmayı doğru buluyoruz. Batı tarafında yeni kente ait olduğunu hissettirecek yeni kent meydanı, güneyde ise mevcut kente ait olduğunu hissettirecek mevcut kent meydanı yaratmayı doğru buluyoruz. Ayrıca bu 2 meydan tüm yönlerden yaklaşımı da sağlayacaktır. Alanın güneyinde bulunan yeşil alan ile bütünleşip manzaraya doğru yönelmeyi oluşturacaktır.

Meydanları ve yönlenmeyi oluşturduktan sonra alanın kuzey tarafında açık otopark alanı ile hizmet binasını konumlandırdık. Sosyal birimleri-kültür yapılarını alanı 24 saat yaşanılır-canlı kılmak önündeki park alanı ile de ilişki kurabilmesi için alanın güneyine ve güney doğu bölgesine yerleştirdik.

Alan içinde bölgelenmeleri oluşturduktan sonra alanın güneyindeki yapı dokusunu yeşil dokunun sürekliliğini, önündeki park alanı ile bütünleşmesini ve mevcut kent dokusu ile de uyumlu olmasını sağlamak için parçaladık. Bu parçalanma ile ara kesit çizgisinin kuzeyinde oluşan yapı yeni kent doku ile uyumlu, güneyinde kalan parçalı birimler ile mevcut kent dokusu ile uyumlu olarak bütünsel yapıyı bir arakesit yapısı olarak tanımladık. Ayrıca yeni kent dokusuna da bir önermede bulunmaktayız. Arazinin eğimli olması ve yeşil alanların değerli olmasından dolayı yeni kent yapılarının daha lineer ve eğime paralel kurgulanarak oluşturulmasını önermekteyiz. Bu sayede aralarında daha fazla yeşil alan bırakacak birbirlerinin önünü kesmeden manzaraya hakim olacak ve kuzey rüzgarlarına sırtlarını dönebilecekler ve daha az hafriyat ile inşaat maliyetlerinin düşmesi sağlanacaktır.

Yukarıda anlattığımız ilkelerle alana yerleştiğimizde alana her yönden yaklaşım sağlanabilmektedir. Batı tarafındaki yeni kent meydanı ile batı yolundan, güney tarafındaki mevcut kent meydanı ile park tarafından ve doğu yolundan, kuzey bölgesine yerleştirdiğimiz otoparklarla kuzey tarafından yaklaşım sağlanabilmektedir. Protokol girişi doğu tarafından alınmaktadır. Daha çok sosyal ağırlıklı ve kamu ile sürekli ilişki içinde olacak birimler güney tarafında parçalanarak alana serpiştirilmiştir.

Bu parçalı yerleşim ile büyük tanımsız boşluklar – meydanlar yerine, kendi küçük meydancıklarını yaratarak alanın 24 saat canlı kalması hedeflenmektedir. Ayrıca sosyal birimlere ulaşmak için belediye yapısının mutlaka önünden geçilmekte dolayısıyla alan bütün olarak algılanabilir hale getirilmektedir.

6-ANA YAPI KURGUSU

Alanının kuzeyine yerleştirilen ana binanın kendi iç düzenlemesi ile çevresel uyumu sağlanmıştır. Kütlenin Kuzeye bakan cephesine çekirdekler+toplantı odaları+arşiv+depolar ve ıslak hacimler bantı yerleştirilerek yapı kuzey rüzgarlarından korunaklı hale getirilmiştir. Kütlenin güney tarafına ise birimler-hacimler bantı yerleştirilmiştir. Tüm birimler kenti-meydanları ve parkı görebilmektedir. İki bantın ortasında ise sirkülasyon bantı oluşturularak bağlantı ve iç sirkülasyon sağlanmıştır.

Birimler bantı ayrıca parçalanarak aralarından sirkülasyon bantının da manzaraya açılımı sağlanmıştır. Ayrıca ana kütlede yarattığımız galeri boşlukları ve kat terasları ile tüm birimlerinin gün ışığından yaralanması ve kente açılımı hedeflenmiştir.

7-SAÇAKLAR

Şunu bilmekteyiz ki Balıkesir yazın sıcak olan bir bölgededir. Güneşin yakıcı etkisinden korunmak için yapıda ve peyzaj alanında gölgelikli alanlar yaratılmıştır. Bu iki şekilde sağlanmıştır. Birincisi saçaklar ikincisi ise parçalı birimlerin yerleşimi ile kendi aralarında yarattıkları gölgeli alanlardır.

8-SEYİR TERASLARI

Alan tüm kente hakim bir noktadadır. Bu yüzden seyir terasının yapılmasının önemli olduğunu düşünmekteyiz. Fakat bunun tek bir seyir terası yerine alanın güneyine yerleştirdiğimiz tüm birimlerin çatısının ve yapı içinde de terasların oluşturularak seyir terası haline dönüştürülmesinin daha etkin olacağını düşünmekteyiz. Böylelikle faklı yüksekliklerden farklı yerlerden kente dair çeşitli perspektifler yakalanabilecektir.

9-EKOLOJİ

Yapının kuzey cephesi boydan boya galeri boşluğudur. Bu galeri yapıda ikinci bir cidar oluşturmaktadır. Bu sayede kuzey rüzgarlarından yapı korunmaktadır. Sera etkisi ile de aynı zamanda kışın yapının ısınmasına katkıda bulunacaktır. Yazın ise bu galeri boşluğu doğal hava hareketinin sağlanması ile yapıyı soğutmaktadır. Yapının güneybatı cephesine yerleşen mekanların yaz güneşinden koruna bilmesi için güneş kırıcı paneller yerleştirilmiştir. Yapının güneybatıya bakan çatısında yapılacak güneş panelleri sayesinde enerji elde etmek mümkün olacaktır. Tüm yapı ve çevresinde yağmur sularının toplanarak çevre sulamasında kullanılmasını hedeflemekteyiz.