1/1000 ÖLÇEKLİ İLKESEL TASARIM
Bursa kenti için geliştirilen ilkesel planın amacı; kentin kalbinden organlarına açılan kanalları açığa çıkarmak, böylece kentsel koruma çerçevesinde tarihi kent merkezinin fiziksel ve sosyal açıdan gelişimine yön vermektir.
Mevcut durumda bölgenin kentli ve ziyaretçiler için cazibe merkez olması yoğun yaya ve araç kullanımını açığa çıkarmakta, fiziksel mekanın bu talebe cevap verebilmesini gerektirmektedir.
Bu noktada geliştirilen yaklaşımlar sırasıyla;
• tarihi kent merkezinde yaya akışının tarihi mekanlar eşliğinde akıcılığının sağlanması ,
• araç akışının toplu taşımaya yönelik geliştirilmesi,
• tarihi mekanların sağlıksız yapı stoğundan ayrıştırılarak öne çıkarılması
hedeflerini yansıtmaktadır.
Kent merkezini kapsayan bu ölçekte geliştirilen tasarım kararları; Bursa kent kimliğini destekleyecek canlı, çekici, insan odaklı bir merkez hedefi üzerine kurgulanmıştır.
1/500 ÖLÇEKLİ KENTSEL TASARIM
Büyük bir kente, bir ülkeye ve hatta Dünya’ya hizmet etmesi gereken, Bursa’da kent belleğini yaşatacak yerlerin başında gelen Orhangazi meydanında her kesimden insan için “yaşanabilir” ve kentin geleceği için “simgesel” bir odak tasarlaması amaçlanmıştır.
Mevcut Durum
mevcut kot düzeninin ve yumuşak zeminlerin tarihi yapıları tarif eden yüzeyleri parçalaması, toplanma yüzeyini daraltması,
Meydan kotunun üzerindeki araç yolunun gürültü ve kirlilik etkisi yaratması,
Yol ile bütünleşik geniş tretuarın yaya akışını meydan yüzeyinden koparması,
Mevcut ağaç düzeninin ve havuzun konumunun hareket kısıtlılığı yaratması,
Çevredeki yüksek binaların, baskın araç yolunu ve ticari faaliyete açık tertuar alanının meydana kentten soyut bir park alanı imajı yüklemesi,
Meydan yüzeyine yaya bağlantılarının fiziksel olarak yetersiz olması,
Alt geçidin boyutlarının ve meydan ile ilişkisinin yetersiz olması,
Sanat galerisinin Tarihi Belediye Binası’nın ve Kültür Merkezi’nin tarif etmesi gereken yüzeyi kısıtlamasıdır.
Kentsel Tasarım Kararları
Meydan kentin her yönünden gelen yaya akışını bünyesine toplayıp dağıtabilecek bir kurguya sahip olacaktır.
Meydan kendi içinde görsel ve işlevsel çeşitlilik sunan mekanlar bütünü yansıtacaktır.
Araç yolunun meydan üzerindeki baskısının azaltılması, meydanın işlevselliği ve görselliğinin arttırılması amacıyla yol buyunca meydan ile ilişkili bir şerit tasarlanacaktır.
Meydanın Zeytin han kotuna çekilmesi ile Meydan yüzeyi genişletilmiştir.
Atatürk caddesi boyunca gelen yaya aksı genişletilmiş ve aksıın kotu meydana ulaşana kadar %4 eğimle 1m ye kadar çekilerek meydana yönelim sağlanmıştır.
Meydanın doğu ve batı uçları arasındaki tretuar 3m’ye daraltılarak, meydanın kent hareketliliği içindeki rolü güçlendirilmiştir.
Tasarım alanındaki mevcut işlevler (çarşı, sanat galerisi, oturma alanı, havuz, kafeler, çiçekçiler) kent belleğinin sürekliliği gözetilerek korunmuş. söz konusu alan ve birimlerde verimli yaya akışı ve tarihi mekanın öne çıkarılması için kısmen yer ve biçim değişikliği yapılmıştır.
Ulu Cami girişi toplanma mekanına uzanan, peyzaj öğeleri ile desteklenmiş güçlü bir aks ile vurgulanarak Ulu Caminin meydandaki konumu güçlendirilmiştir.
Tasarım alanından geçen Atatürk Caddesi’nin meydan sınırındaki geometrisi esnetilerek karşı kıyıda meydan ile ilişki kuracak alan kazanılmıştır.
Ana toplanma mekanı Kozahan ın geometrisini güçlü ve akıcı bir yaya geçidi ile araç yolunun karşısına taşımaktadır. Böylece geleneksel ticaret alanı ile Atatürk caddesi güney bölgesi ilişkisi güçlendirilecek, Kozahan In cephe değeri ortaya çıkacak, Kozahan giriş kapısının kentsel imaj değeri artacaktır.
Meydanın güney sınırında araç yolunu görsel ve işitsel olarak soyutlayacak, meydanın tarihi değerini görsel olarak vurgulayacak şeffaf, yansıtıcı bir panel ile meydanın imajı güçlendirilecektir.
Peyzaj Tasarım Kararları
Tasarım alanında mevcut ağaçlar bir kent meydanını tarif edecek düzende değildir. Daha çok bir park alanı imajı ortaya koymaktadır. Buna dayanarak alan genelinde nitelikli yapıları vurgulamak, meydan yüzeyini geliştirmek için peyzaj öğelerinde sadeleştirme ve yeni bir düzen önerilmiştir. Buna göre tasarım alanında;
Öncelikle anıt ağaçlar korunmuş, kütle ve yüzey düzeninde öne çıkarılmıştır.
Meydan imajını güçlendirmek ve hizmet düzeyini arttırmak için sert zemin düzeni değiştirilmiştir, buna bağlı olarak öneri sert zeminler ile çakışan ağaçların bir başka noktaya taşınması, öneri yumşak zeminlerle çakışan ağaçların ise kısmen korunması önerilmektedir.
Meydana giriş aksları araç trafiğini soyutlamak ve yönlenmeyi güçlendirmek için ortalama 3,5 m bant üzerinde ağaçlar ve yer örtücülerle tasarlanmıştır.
Anıt ağaçlar ve tarihi yapıların en verimli izlenebildiği dinlenme alanında mevcut ağaçlar korunmuş, yer örtücülerle desteklenmiştir.
Ulucami giriş aksının estetik niteliğini arttırmak ve yönlenmeyi belirginleştirmek için oturma birimleri eşliğinde yer örtücü, mevsimlik çiçekler ve yapraklı çalılar önerilmiştir.
Mimari Tasarım Kararları
Tasarım alanında bulunan yer altı çarşısı ve sanat galerisi kent hareketliliğine ve tarihi mekandaki perspektif değerlerine uyum sağlamak amacıyla yeniden yapılandırılmıştır.
Buna göre;
Kent hareketliliği içinde meydanı öne çıkarmak ve Atatürk Caddesi bariyerini aşmak için 20 m genişliğinde yüksek geçirgen sunan bir yer altı geçidi önerilmiştir.
Yer altı çarşısının mevcut kolonları korunarak batı tarafı yer altı geçidi ile bütünleşik olarak yeniden yapılandırılmıştır.
Çiçekçiler çarşıdan bağımsız birimler olarak direkt meydan ile ilişki kuracak şekilde konumlandırılmıştır.
Çarşının doğu kısmı meydan ile belediye binası arasındaki kanal mekandan arkadlı giriş ile hizmet sunarken, meydana cephe veren kısım ise gereksiz hareketlilik oluşturmamak ve meydanın cephe değerine saygı duyulması gereğince geçit vasıtasıyla ilişki kurmaktadır.
Şefik Bursalı Sanat Galerisi Orhangazi Camii, Tayyare Kültür Merkezi ve Tarihi Belediye binasının cephe değerlerini vurgulayacak bir açık alan eşliğinde yeniden yapılandırılmıştır. Tayyare Kültür Merkezi için toplu giriş çıkışlara imkan tanıyacak alt kademe meydanda, açık havada sanat aktiviteleri ( sergi, tiyatro vb.) gerçekleştirilebilecektir.