2. Mansiyon, Çaycuma Bilim Merkezi Mimari Proje Yarışması

AÇIKLAMA RAPORU

Her yaşta kişinin ama özellikle çocuklar ve gençlerin bilimle iç içe, eğlenerek öğrendikleri, soru sormaktan ve bunların cevaplarını aramaktan heyecan duydukları, paylaşarak ve deneyerek keşfetmenin keyfine vardıkları bir bilim merkezi hayaliyle yola çıkılan projede, bu coşku ve heyecanın mimari yansımaları araştırılmıştır. Tasarımın başlıca amaçlarından biri doğayı da bu sürece dahil etmek ve kullanıcıların bilimsel keşif yolculuklarına önemli bir durak daha eklemektir. Yarışma alanının yeşil dokusu bu anlamda çok önemli bir potansiyel barındırmaktadır.

Projede bu doğal doku bozulmadan, var olan ağaçlar korunarak ve bunlara yenileri de eklenerek bilimsel keşiflerin doğayla iç içe sürdürülmesine olanak sağlanmıştır.

Çaycuma Bilim Merkezi yapısının genelinde iç mekan-dış mekan akışkanlığı ve doğayla ilişki ön planda tutulmuştur. Alt meydan, kent platformu ve açık hava sergileme alanları birbirlerine akarak ziyaretçiler için devingen bir deneyim oluşturmaktadırlar.

Alt meydanın şehir trafiğinden uzak, korunaklı yapısı ziyaretçilerin yeşille baş başa kalabilecekleri, kentin gürültüsünden uzaklaşarak rahatlayabilecekleri, çocukların güvenle vakit geçirebilecekleri bir kamusal alan yaratmaktadır.

Yapıyla bütünleşik şekilde birbirine akan alt meydan ve kent platformu tasarımın kente sağladığı en önemli değerlerden biri olmanın yanı sıra Bilim Merkezinin dolaşım esnekliğine de katkıda bulunmaktadır.
Kent platformu kentten gelen ziyaretçileri aynı kottan içeri davet eder ya da dışarıdan devam edildiğinde platformun devamı olan açık hava amfisine çıkarır.

Üst katta bulunan kafeteryayla da desteklenen bu amfi kullanıcıların kimi zaman film gösterimleri izleyebileceği, bilimsel gösterilere katılabileceği ya da sadece bir arada olup keyifli paylaşımlar yaşayabileceği bir mekan olarak tasarlanmıştır. Kentsel platformlar ve meydanların erişilebilirliği ve tüm yapı boyunca devamlılığı Çaycuma Bilim Merkezini yalnızca barındırdığı fonksiyonlar için değil, zengin kamusal yaşantısı dolayısıyla da bir çekim merkezi haline getirmektedir.

Bilim merkezi çok fonksiyonlu bir yapıya sahiptir; geçici ve kalıcı sergiler, eğitim birimleri, açık hava sergileme alanları, Foucault sarkacı ve doğal alan gibi alt birimler yapıya değişik amaçlarla gelen ziyaretçilerin birbirlerini rahatsız etmeyeceği ve kalabalık grupların yapı içinde dağılımına izin verecek şekilde konumlandırılmıştır. Yapıya iki ayrı kottan giriş sağlanmıştır. Bu bölünme farklı birimlerin kendi içlerinde çalışmalarına müsaade etmektedir ancak tüm mekanlar aynı zamanda da hem içeriden hem de dışarıdan birbirlerine bağlanmıştır. Servis mekanları ve servis girişi doğu cephesinde çözülmüş, yapının doğayla karşılaştığı yüzünü kamusal aktivitelere açmıştır. Böylelikle kamusal hayat ve yeşil doku kentsel platformlar aracılığıyla tüm bina boyunca taşınmaktadır.

Alt meydandan kalıcı sergi holüne doğrudan ulaşılabilmektedir. Sergiler için servis mekanları ve depolar da yoğunluklu olarak bu kotta bulunmaktadır. Servis girişi doğu cephesinden olup ziyaretçi dolaşımını engellememesine dikkat edilmiştir. Açık hava sergileme alanı, sergileme holü ile doğrudan ilişkilidir. Sergi holünün kapalı batı cephesi ve kuzey cephesindeki açıklıkla içeri alınan homojen doğal ışık sergilenen materyalin daha rahat algılanabilmesini sağlamaktadır.

Kalıcı ve geçici sergileme holleriyle Foucault sarkacını içeren hacim tüm katlar boyunca devam etmektedir. Bu mekanların çift kat yüksekliği ve L şeklindeki hacimleri görsel ve fiziksel bir devamlılık sağlamaktadır.

Özellikle yapı için simgesel önem taşıyan Foucault sarkacı sergileme holleriyle tek bir hacim içinde, aynı kesitte çözüldüğü için alt zemin kotundan, üst kattan, dış mekandan ve üst platformdan da rahatlıkla izlenebilmektedir. Sarkacın tüm iç ve dış mekanlardan görünürlüğü ve algılanabilirliği simge değerinin yanı sıra sarkaç devinimindeki farkın uzun bir sürede belli olması nedeniyle de önemlidir.

Sergi mekanları ve iç-dış kamusal ve rekreatif alanlarla sürekli bir iletişimde bulunan sarkacın, devinim aksında dünyanın dönme hızıyla oluşan değişimler böylelikle ziyaretçilerin merkezi deneyimleme sürecinin her adımında takip edilebilmektedir.

Üst zemin kotunda programa ek olarak önerilen ziyaretçi merkezi kentle ve bilim merkeziyle ilgili bilgilendirme ve yönlendirmelerin yapılabileceği bir birim olarak düşünülmüştür. Ayrı bir girişi olan Ziyaretçi Merkezi kent asansörü ve kent platformlarıyla yapının geri kalanına bağlanmaktadır. Bu mekan ihtiyaç duyulduğunda geçici sergi mekanının genişlemesine ya da eğitim birimlerinde üretilen ürünlerin sergilenmesine olanak tanıyacaktır. Kent asansörü yalnızca bir dikey dolaşım elemanı olarak değil Bilim Merkezi için bir nirengi noktası olarak da kullanılmaktadır.

Eğitim birimleri kullanıcılara daha izole bir çalışma ortamı sağlamak amacıyla üst katta tasarlanmıştır. Yapının tamamıyla ilişkide olmakla birlikte kendi içi avlusuyla kontrollü ve sakin bir kullanım sunmaktadır. İç avlu aynı zamanda tamamen açılabilir cephe tasarımı sayesinde, gerektiği durumlarda çok amaçlı salon ve dersliklerin açılabileceği ve genişleyebileceği esnek bir yapı oluşturmaktadır. Eğitim birimlerinden başlayarak ziyaretçileri yeşilin içine ulaştıran yaya köprüsü doğada birebir, görerek öğrenmeyi kolaylaştırmak amacıyla tasarlanmıştır. Bu köprü sayesinde eğitim birimleri aynı zamanda binadan bağımsız olarak da çalışabilmektedir.