2. Mansiyon, Uzundere Cemevi Sosyokültürel Merkez Mimari Fikir Projesi Yarışması

MİMARİ RAPOR

Proje arazisi, Karabağlar Belediyesi Uzundere Mahallesi’nde yer alan 11350 ada 1 parselde yer almaktadır. Araziye erişim mevcutta bulunan 3968 numaralı sokaktan (imarda 15 metre yol) sağlanmaktadır. Mevcutta proje arazisi yerleşim bölgesinden kopuk gözükse de (topoğrafik ve işlevsel olarak) topoğrafyadan kaynaklı olarak yerleşim alanıyla güçlü bir görsel ilişki kurduğu görülmektedir.

Şartnamede belirlenen ihtiyaçları karşılaması beklenen tasarımda, arazi verilerinin de analiz edilmesiyle beş önemli konu yönlendirici olmuştur.

1. Az Ama Öz” (Alevilik İnanç Ruhunun Yapı İle Etkileşimi)
2. Üst Ölçek Yerleşim Kararları (Alana Erişim ve Girişler)
3. Topoğrafya İle Tasarım
4. Plan Kararları (İşlevler Arası İlişkiler)
5. Açık-Yarıaçık Mekan Kullanımları

Bu beş konunun tasarıma yansıması;

1) “Az Ama Öz” (Alevilik İnanç Ruhunun Yapı İle Etkileşimi)
Cem Külliyesinin tasarım felsefesini, günümüze kadar inançlarını özgürce yaşayamamış alevilerin, kapalı kapılar ardından çıkarak inanç sistemlerinin ruhunu dış dünyayla paylaşabilecekleri, kültürler arası kucaklaşmaya olanak sağlayabilecek mekan ve kütle organizasyonu oluşturmaktadır.
Ana felsefenin yansıması olarak, külliye bütününde (Alevilik İnancının da “ÖZ”ünü oluşturan) mekanların bayağılıktan kaçınılarak tasarlanmasına özen gösterilmiş, yapının hiçbir noktasında insan ölçeğinin aşılmaması hedeflenmiştir.

2) Üst Ölçek Yerleşim Kararları (Alana Erişim ve Girişler)
Yarışma alanı ana erişim aksının, Uzundere Mahallesi’ni doğu-batı olarak ikiye bölen Eski İzmir Caddesi’nden koparak yarışma alanına ulaşan 15 metrelik yol olduğu görülmektedir. Cem Külliyesinin ana girişi(yaya) bu aks üzerinde konumlandırılmıştır. Otopark ve servis girişleri yapı adasını çevreleyen tali yollardan alınmıştır. Böylelikle yaya ve araç sirkülasyonunun çakışmaması hedeflenmiştir.

3) Topoğrafya İle Tasarım
Proje arazisi topoğrafik açıdan incelendiğinde heterojen dağılım gösteren yoğun bir eğim şeması gözükmektedir. Bu şema külliye mantığında çalışabilmesi istenen bir tasarım anlayışıyla da birleşince, topoğrafya-yapı ilişkisinin önemini bir kat daha arttırmıştır. Kurulması planlanan topoğrafya-yapı ilişkisinin, yapının yerleşim alanıyla kuracağı görsel ilişkiyi de kuvvetlendireceği düşünülmüştür. Buradan hareketle Cem Külliyesi, 153-156 ve 160 kotlarında kurgulanan 3 plak üzerinde kurgulanmış, arazi erişim kotu olan 164 kotu ile 160 kotu ara mekanlardan oluşan bir giriş meydanı ile bağlanmıştır.

4) Plan Kararları (İşlevler Arası İlişkiler)
Toplumun her kesiminin eş zamanlı olarak veya farklı zaman dilimlerinde cem külliyesini kullanabilmesi, işlevlerin gerektirdiği sessizlik ve mahremiyetin sağlanabilmesi amacıyla cemevi ve sosyokültürel birimlerin kuracağı ilişkiler en önemli konu olarak ele alınmıştır. Cemevi işlevleri 160 kotunda oluşturulan cem avlusu etrafında konumlandırılırken, sosyokültürel işlevler 156 kotunda oluşturulan sosyokültürel avlu etrafında konumlandırılmıştır. Bu işlevler giriş meydanına bağlanan çekirdeklerle ilişkilendirilmiştir.

5) Açık-Yarıaçık Mekan Kullanımları
İklimsel veriler dikkate alındığında alanda güneşli gün sayısının çok olduğu, sıcak bir iklimin egemen olduğu görülmektedir. Bu da açık-yarıaçık-kapalı mekan organizasyonunun önemini ortaya çıkarmaktadır. Avlulardan kopan işlevleri örten saçak ve kütle altı boşlukların kapalı mekanlara girmeden önce ara mekan işlevini üstlenecek olması, açık-yarıaçık-kapalı mekan ilişkisinin güçlenebilmesini hedeflemektedir.