2. Mansiyon, Yaya Üst Geçitleri Fikir Projesi Yarışması (Fatih Millet Caddesi Fındıkzade Mevki)

Kentsel Çevre Açıklama Raporu:

Millet Caddesi üzerinde Fındıkzade Mevkii’nde bulunan proje alanı kentin hareketli ve yoğun yapılaşmış bir noktasında yer almaktadır. Proje alanı yakın çevresinde hem yaya hem de araç trafiğinin yoğun olduğu gözlenmektedir. Yakın çevredeki bina kullanımları incelendiğinde konut, ticaret, perakende ticaret, eğitim, ofis, sağlık, konaklama gibi işlevlerin tümünün yer aldığı ifade edilebilir. Morfolojik açıdan fiziksel yapılı çevre, yapı adaları üzerinde yer alan bitişik nizam yapılardan oluşan avlulu kentsel blok karakterini sergilemektedir. Bu özelliği de bölgenin karma kullanıma göre yeniden ve kendiliğinden organize olmasını desteklemiştir. Birim yapılar bazında nitelikli eserlerden söz etmek mümkün olmaması ve yeşil açık alanların eksikliğine rağmen avlulu kentsel bloklardan oluşmuş yapılı çevre tanımlı açık alanlar oluşturmakta ve canlı bir kentsel yaşamı ortamı yaratmaktadır.

Proje alanı çevresinde yaya hareketleri incelendiğinde raylı sistem durağı ve otobüs duraklarının yoğun bir şekilde kullanıldığı görülmektedir. Alandaki ana yaya arterleri içinde Millet Caddesi boyunca yoğun bir yaya akışı söz konusudur. Batı yönünde yer alan ilk ve orta dereceli öğretim kurumları, Çapa Tıp Fakültesi; doğu yönünde bulunan Aksaray Meydanı ve Haseki Hastanesi önemli odaklar olarak belirli bir yaya yükü alana getirmektedir. Bununla birlikte Millet Caddesi’ni dikine kesen ve proje alanının ortasında kuzey-güney istikametinde yer alan Kızılelma Caddesi ve Oğuzhan Caddesi üzerindeki yaya hareketleri ile ön plana çıkmaktadır. Kızılelma Caddesi üzerinden Cerrahpaşa Tıp Fakültesi’ne, Oğuzhan Caddesi ile Vatan Caddesi’ne ulaşılmaktadır. Bu tespitler ışığında mevcut üst geçidin yerinin doğru olduğu ve yeni yaya üst geçidinin mevcut üst geçidin yerine yapılmasının uygun olacağı saptanmıştır. Bununla birlikte özellikle kaldırımların genişliklerinin de bu noktada yeterli boyutlarda olması belirleyici olmuştur.

Yoğun bir yapılaşmanın içinde yer alması ve hemen yakınında bulunan yapılarla ilişkileri göz önüne alındığında kentsel ilişkiler ve kentsel estetik açısından narin, düşeyde gerekli boyutların dışında yükselmeyen basit ve yalın bir üst geçit yapılması öngörülmüştür. Sadece üst geçidin yoğun kullanımı göz önüne alınarak planametrik düzlemde daha geniş bir üst geçit önerilmektedir. Çevredeki yoğun yaya hareketleri değerlendirilerek geniş bir kentsel alanı etkileyecek ve kaldırım kotunda kullanım zorluğuna neden olacak yaygın farklı noktalara parçaları uzanan bir müdahale tarzından kaçınılmıştır. Kompakt ve sade bir çözüm tercih edilmiştir.

Mimari Açıklama Raporu:
İçine yerleştiği fiziksel çevrenin hem yapılaşma hem de araç ve yaya trafiği açısından yoğun bir özellik göstermesinden hareketle yeni yapılacak yaya üst geçidinin basit, kompakt ve sade bir nitelikte ele alınması benimsenmiştir. Millet Caddesi üzerinde bulunan raylı sistem duraklarına da erişimi sağladığı için üst geçidin 4 noktada zemin kotu ile ilişkilendirilmesi gerekmektedir. Proje alanının özelliklerinden hareketle planda ve kesitte en az yer kaplayacak şekilde söz konusu ilişki iki kollu bir merdiven ve bir asansörden oluşan kompakt düşey sirkülasyon öğeleri ile sağlanmıştır. Yatay ve düşey taşıyıcı elemanların boyutlarının kalınlaşmasını engellemek amacıyla zemin ile 4 noktada kurulan ilişkiden hareketle bu noktalarda düşey taşıyıcılar düzenlenerek 3 açıklıklı bir üst geçit tasarlanmıştır. Dolayısıyla azalan açıklıklara bağlı olarak üst geçidin tabliyesinin daha ince boyutlarda olması sağlanmıştır.

Yaya hareketlerine ve toplu taşım duraklarının konumlarına bağlı olarak üst geçidin merdiven ve asansörden oluşan düşey sirkülasyon öğelerinin yönleri belirlenmiştir. Söz konusu öğelerin başlangıç noktaları Millet Caddesi’nin kenarında yer alan kaldırımlarda otobüs duraklarına, ortasında ise raylı sistem duraklarına doğru yönlendirilmiştir.

Üst geçidin kuzey yönündeki ayağı bulunduğu yapı adasının cadde yüzünü tutan otel binasının önünde bulunan çınar ağacının korunması ilkesine bağlı olarak tasarlanmıştır. Güney yönünde ise kaldırım genişliklerinin elverişli olmasından hareketle merdiven asansör çıkışlarını takiben sırası ile kiosk, telefon kulübeleri, akbil dolum gişesinden oluşan üçlü bir payvonal grup ve bir dizi ağaçtan oluşan yumuşak peyzaj yüzeyi önerilmiştir. Bununla birlikte bir diğer müdahale de üst geçidin üzerinde bulunduğu refüjün ve yakın çevresinin yeniden düzenlenmesi ve ağaçlandırma önerilmesidir.

Yeni üst geçit mevcut üst geçidin konumunun doğru olmasından dolayı aynı noktada planlanmıştır. Buna bağlı olarak yeni üst geçidin yapımı esnasında mevcut üst geçit kaldırılacak ve raylı sistem duraklarına erişim sınırlı bir süre için cadde üzerinde yer alacak geçici yaya geçitlerinden sinyalizasyon aracılığıyla sağlanacaktır.