- 29 Mayıs 2019
- 9324 defa okundu.
2. Ödül (2. Kategori) (DODOFİS), Cami Tasarımı Fikir Yarışması
PROJE RAPORU
KULL / BÜTÜN
İbadet mekanlarının şekillenişi, mensup olunan dinin ferdiyet anlayışı / ferdi konumlandırışı ile doğrudan ilişkilidir. Farzı misal, Hristiyanlık bireyin şuurunu arka plana iterek, eylemini kontrol altında tutmak ve yönlendirmeyi hedeflemektedir. Bu durumun mimari karşılığı olarak bir gotik katedrali incelediğimizde mimarinin, bireyin bağımsız hareket etme, karar alma olasılığının mekânsal yönlendirmelerle minimize edildiği görülmektedir. İslam ise, bireyi şuurlu ve farkında bir varlık olarak kabul etmektedir. Bireyi aktif kılmakta, onu hareketlerinde ve kararlarında özgür kılmayı hedeflemektedir. İbadet mekanı da olabildiğince yönlendirme kaygısı gütmeyen, tarafsız bir pozisyonda konumlanmaktadır.
Bireyin iradesini ön planda tutan bu anlayışın ürünü olarak; ibadet mekanı, bireyin dinamik/değişken yapısına uygun olacak şekilde dönüşebilen, eklemlenebilen, değişime uyum sağlayabilen bir hal almaktadır. Bir araya gelişleri esnek / değişken modüllerden oluşturduğu bütün bir yapı oluşmaktadır.
İbadet yapısı, asıl amacı olan “tevhid” durumunu mekânsal olarak birey ölçeğine indirgeyerek; bireysel aktiviteye imkan verecek modülü tanımlamaktır.
Modül, birbirlerinin ve çeşitli kentsel elemanların (duvar / kapı / avlu / revak / sokak) farklı bir araya gelişleri ile eklemlenerek bütünü oluşturmaktadır. Yapı, bu modüler kurgu vasıtasıyla kentsel dokuya uyum sağlayacak şekilde mekânsal gereksinimleri ve hiyerarşiyi oluşturmaktadır.
*Genel bütünü oluşturan bu modüller geleneksel mimarideki modül boyutlarından yola çıkar ve hem mekanları hem de strüktürü tariflemektedir.
GÖZ / MODÜL
Tekrarlayan birimlerden oluşan mimari ve kentsel öğeler Anadolu ve İslam coğrafyasında, cami ile birlikte kurgulanan kamusal fonksiyonları da oluşturmada kullanılmaktadır. Yapı bütünü, açık / yarı açık / kapalı mekanların hiyerarşik dizilimi vasıtasıyla zengin bir yaşantı ve ilişkiler ağı yaratmayı hedeflemektedir. Bu noktada, ibadet edeni iç dünyasına yönlendiren parçalı hacimlerin birleşmesinden oluşan cami kütlesi, bütünü oluşturan birim vasıtası ile kentle kütlesel ve hacimsel bir bağ kurmakta ve anıtsallık ile kentsel dokuda eriyip kaybolma arasında bir yerde konumlanmaktadır. Külliye, anıtsal cami ölçeğiyle mahalle ölçeği arasında bir geçiş işlevi görmektedir.
PROGRAM / SİRKÜLASYON
Alan, kuzey-güney yönünde oluşturulan akslar/yaya bağlantıları ile kenti birbirine bağlayarak proje alanına yaya akışını arttırmaktadır. Doğu-batı yönünde düzenlenen sokaklar, yayaları yapıların (avluların) ve yaşamın içine çeker.
Sokak, duvar, kapı, avlu gibi elemanlar aracılığıyla mekânsal kademelenme sağlanmaktadır. Oluşturulan mekansal kurgu ile farklı işlevlerin, kenti ve birbirlerini besleyecek şekilde çalışması sağlanırken, bağımsız işleyişlerine de imkan sağlanmaktadır.
Oluşturulan avlu, duvar, revak gibi bileşenler çeşitli kentsel donatılarla güçlendirilmektedir. Bu öğeler diğer kentsel donatı ve geleneksel elemanlarla desteklenmiştir. Çeşme, oturma alanları, serinleme havuzu, eyvan, kuş evi gibi elemanlarla desteklenmiştir.
Külliye çevresine konumlanan oyun parkı, etkinlik meydanı gibi alanlarla kente yönelik kamusal aktiviteler çeşitlendirilmiştir.
Etiketler
9 yorum
Güney Doğu şehir dokusuyla birlikte gayet hoş bir tasarım olmuş. elinize sağlık.
Kıble yönünün öyle olduğuna emin misiniz?
kıble yönü doğru mu cidden? ayrıca toplam inşaat alanı nedir ? Ben kıbleyi böyle yaptım diye proje arkadaşlarım benle dalga geçmişti.Şimdi onlar düşünsün.
Kıble yönü kesinlikle yanlış, ama şartnamede de belirttiği üzere kent odağı haline getirmek için yapılacak şartname dışı tasarımların alanları, hesaba dahil olmayacaktı.
Jüri üyelerinin yaptıkları dikkatli(!!!) ve hakkaniyetli(!!!) elemelerinde dolayı tebrik ediyorum . Çünkü ikinci seçilen projenin kıble yönünü bile fark edemedikleri için…
Paolo bey bu projenin bu kadar geç paylaşılması tesadüf mü sizce ?
Merhabalar,
Öncelikle ödül alan ekip olarak böyle bir savunma yapma zorunluluğumuz olmadığını, yarışma gelenekleri açısından böyle bir açıklama yapılacaksa bunu jürinin yapması gerektiğini belirtmek isterim. Fakat ekip olarak, kıble yönünün farkında olmadığımız yönünde bir kanı oluşturulması sebebiyle cevap verme ihtiyacı hissettik. Öncelikle verilen çizimler içinde yer alan kıble yönünün farkındayız, jüri adına konuşmak doğru olmaz ama kanımızca jüri de çizdiği kıble yönünün en az sizin kadar farkındadır. Soru cevaplar madde 27’de masterplan kararlarına müdahale ve önerilerle ilgili soru doğrultusunda arazi masterplanında yarışmacıya belli ölçülerde değişiklik hakkı tanındığı anlaşılmış ve bu yönde ince uzun parsel yönü ve cami kıblesi tutacak şekilde plan revizyonu önerilmiştir. Bununla beraber kıble yönünün ‘’kesinlikle yanlış’’ olduğunu söylemek diyanetin kıble yönü hata payı fetvasına göre yanlıştır. Konumu özellikle belirtilmemiş ve yarışmacıların bu konuda esnek bırakıldığı bir fikir yarışmasında bu kararlar doğrultusunda bir öneri sunulmuştur. Projenin, olumlu – olumsuz yanları ile birlikte jürinin kendi kıstasları doğrultusunda ödüle layık görülmesi jürinin kararıdır. Bizim bu konuda herhangi bir açıklama veya savunma yapma zorunluluğumuz yoktur, böyle bir beklenti içinde olunması doğru değildir.
Saygılarımızla
sergiyi gezerken fark ettiğim kadarıyla bazı yarışmacılar tercih ettikleri şehrin kıble derecesine göre kıbleyi ayarlamışlar. güneydoğu anadolu bölgesinde her şehrin kıble açısı aynı değil şırnak ile kilis arasında fark var ve bazı yarışmacılar bu farka göre kıble açısını projelerine uyarlamışlar. jüri bu durumu hiçbir proje için eleme nedeni saymamış raporlarda değerlendirme belirtilen projelerden anladığım kadarıyla.
öncelikle elinize sağlık. tasarım olarak bölgenin mimari dokusuna uyumu, bölge yapılarına özgü malzeme kullanımınızı ve tasarımın parçalanma kurgusunu olumlu karşıladım. ancak sorun elbette kıble yönü. yorumlar genelde bu doğrultuda olmuş.
açıklamanızda belirttiğiniz; “Soru cevaplar madde 27’de masterplan kararlarına müdahale ve önerilerle ilgili soru doğrultusunda arazi masterplanında yarışmacıya belli ölçülerde değişiklik hakkı tanındığı anlaşılmış ve bu yönde ince uzun parsel yönü ve cami kıblesi tutacak şekilde plan revizyonu önerilmiştir.” önermeye istinaden ne vaziyet planınızda, zemin kat planınızda ne de tasarım raporunuzda kıble yönüyle ilgili herhangi bir değişiklik yapıldığına dair bir ibarenin bulunmadığını da belirtmek isterim. vaziyet planında ve zemin kat planınızda kıble yönü mevcut duruma göre işaretlenmiştir.
tüm bu durumun farkında olmadığınız düşünmek istemiyorum elbette. fakat takdir edersiniz ki; camii tasarlarken en önemli kriterin kıble yönü olmasını bekleriz. fikir yarışması dahi olsa kıble yönünü değiştirmek ödül kriterine aykırı bir yaklaşım olduğu kanaatindeyim.
sizin de belirttiğiniz gibi yarışma jürisinin bu konuda bir açıklama yapacağını düşünüyorum.
ayrıca tasarımının diline ve kriterlerine herhangi bir olumsuz yorum yapılmamıştır. biz katılımcıların olumsuz yorumları kıble yönünün yanlışlığıyla alakalıdır, bu hatanın da yarışma şartlarına uymadığı yönündedir. bu durum hakkında empati yapacağınızı düşünüyorum.
saygılar…