2. Ödül, Ahlat Gençlik Kampı Mimari Proje Yarışması

Mimari Proje Raporu

Ahlat Gençlik Kampı (AGK) proje arazisi Van Gölü kıyı şeridine paralel uzanan Ağrı-Bitlis karayolu üzerinde bulunmaktadır. Yol alanı iki parçaya bölerken, kuzey alanı diye adlandırılan alanda kamp yapısı ve açık spor alanları, güney alanında ise kıyı işlevlerinin (kıyı sporları, kafe, kayıkhane vs.) çözümü beklenmektedir.

YERİN DENEYİMLENMESİ “AHLAT”
Yerin deneyimlenmesi sonucu bellekte oluşan Ahlat algısı mimari olarak anlatılacak olursa, farklı dönemlerin mimari bileşenlerinin bir araya gelmesiyle oluşan tarihi bir şehir olarak nitelendirilebilir. Böyle köklü bir tarihi kentin mimari bileşenleri (Mezar abideler, kümbetler, mağara evler, vs.) incelendiğinde öne çıkan özellikleri şöyle sıralanabilir.

• Mezar Abideleri; karmaşık bir düzene sahip, her noktasında farklı perspektifler veren ve farklı anısal düşünceler oluşturan bir mezar kent.
• Kümbetler; Ahlat Taşının farklı dönemlerde, farklı teknolojilerle nasıl mimari eserler oluşturduğunu gözler önüne seren mezar yapıları.
• Mağara Evler (Harabeşehir); Neolitik çağdan beri kullanılan, tek ve 2 katlı olup, yan yana ve arka arkaya sıralanmış ikili-üçlü odalardan meydana gelen mağaralardan oluşan yaşam ünitesi.

Belirtilen ihtiyaçları karşılaması beklenen tasarımda-yerin deneyimlenmesiyle beraber altı önemli konu yönlendirici olmuştur.

1. Üst Ölçek Yerleşim Kararları
2. Alanlar Arası Bağlantılar (Yapı-Rekreasyon Alanı-Kıyı Şeridi Bağlantıları)
3. Planlama Yaklaşımları
4. Gençlik Kampının, Bellekte Oluşan AHLAT Algısından Referanslar Vermesi
5. Bir Otel Yapısı Değil, Gençlik Kampı Tasarımı
6. İklimsel Yaklaşımlar

Bu altı konunun tasarıma yansıması;

1) ÜST ÖLÇEK YERLEŞİM KARARLARI
Yapının gençlik kampı yapısı olduğu düşünüldüğünde (kullanıcısı genellikle bölge dışından gelecek) araziye erişimin Ağrı-Bitlis karayolu üzerinden yapılacağı düşünülerek, alana ana giriş bu aks üzerinde kurgulanmış, otopark ana yoldan kopan tali yola komşu olarak konumlandırılmıştır. Arazinin Ağrı-Bitlis karayolu ve kuzey alanında bulunan dere hattı ile üç parçaya bölünmesi, işlevlerin alana dağılımlarını önemli hale getirmiş, oluşturulacak vaziyet kurgusunu, alanlar arası erişimin sağlıklı olmasına olanak sağlayacak şekilde düzenlenmesine yönlendirmiştir. Alan ölçeği ve bölünmüşlük dikkate alındığında belirlenen alanlarda odaklar oluşturulmuş, kuzey alanının (dere hattının) batısında kamp yapısı, doğusunda rekreasyon alanları ve güney alanında kıyı işlevleri konumlandırılmıştır.

2) ALAN BAĞLANTILARI (YAPI-REKREASYON ALANI-KIYI ŞERİDİ BAĞLANTILARI)
Arazinin yol ve dere hattı ile 3 parçaya bölünmesi bu parçalar arasında kurulacak ilişkilerin nasıl olacağını önemli bir hale getirmiştir. Kamp yapısı ve rekreasyon alanları arasındaki ilişki kamp meydanı ve bu meydana bağlanan köprüler aracılığıyla sağlanmıştır. Kuzey alanı ve güney alanı arasında ilişki kurulurken, Ağrı-Bitlis karayolunun ölçeği (yaya geçidi gibi yolla hemzemin geçiş elemanları için ) büyük bulunmuş, bu sebeple meydana bağlanan ve rekreasyonun parçası olarak işlemesi beklenen bir alt geçit kurgulanmıştır.

3) PLANLAMA YAKLAŞIMLARI
Plan kararları verilirken konaklama birimleri ve diğer işlevlerin kuracağı plansal ilişkiler en önemli konu olarak ele alınmıştır. Konaklama birimleri yapının kuzeyinde, sosyal ve kültür işlevleri yapının güneyinde çözülmüş, bu işlevler kamp odağından çalışan ana giriş alanı ile bağlanmıştır. Konferans merkezi ve spa işlevlerine yapı güneyinde ikinci bir giriş kurgulanmış, böylelikle bağımsız olarak da çalışabilmeleri hedeflenmiştir.

Konaklama birimleri; 2 suit oda, 3 engelli odası, 5 eğitmen odası ve 46 oda olmak üzere toplam 56 odadan oluşmaktadır. Bu odaların 28 tanesi çatı boşluğunda kurgulanan asma katlarla 4 kişilik oda olabilmektedir.

Konaklama birimlerine ve diğer işlevlere hizmet vermesi amacıyla avlular oluşturulmuş, içlerinde oluşturulan minik kamp alanlarıyla iç mekan-dış mekan ilişkisinin kuvvetlendirilmesi hedeflenmiştir.

4) GENÇLİK KAMPININ, BELLEKTE OLUŞAN AHLAT ALGISINDAN REFERANSLAR VERMESİ
Yerin deneyimlenmesiyle bellekte oluşan Ahlat’ın, gençlik kampı projesinin gerek yerleşim kurgusuna, gerek kütlesel organizasyonuna, gerekse cephe ve malzeme kararlarına, çağdaş ihtiyaç ve yöntemlerle referanslar verebilmesi en önemli tasarım kriteri olarak ele alınmıştır. Ahlat’ın mimari ve tarihi bileşenlerinin bellekte oluşturduğu algılar -Yerin Deneyimlenmesi “Ahlat”- başlığı altında tasvir edilmiştir.

Bu tasvirlerin gençlik kampı projesine yansımaları;

-Karmaşanın Oluşturduğu Düzen
Gençlik kampı yapısı; işlev büyüklükleri, işlev ilişkileri ve çekme mesafelerinin getirdiği sınırlar doğrultusunda kurgulanan kütlelerin (restaurant-konferans salonu-spor salonu-spa-konaklama,vs.) iki avlu (sosyal meydan- kamp meydanı) etrafına belirli bir sistematik olmadan yerleştirilmesiyle oluşturulmuştur.

-Ahlat Taşının Tarihi Devinimi
Gençlik kampı yapısının cephe malzemeleri seçilirken yörenin kimliğine uygun malzemeler tercih edilmiştir.

5) BİR OTEL YAPISI DEĞİL, GENÇLİK KAMPI TASARIMI
Gençlik kampı projesi tasarlanırken, tasarımın gerek plansal olarak gerekse kütlesel olarak, çevresinden bağımsız bir yapı kütlesi değil, bulunduğu alanla etkileşim içerisinde olan bir KAMP ALANI projesi olması hedeflenmiştir. Alanın belirli yerlerinde ve kamp yapısı içerisinde oluşturulan odak ve meydanlarla kullanıcının kamp alanını kesintisiz olarak deneyimleyebilmesi amaçlanmış, parçalı kütle organizasyonu ile bölge ölçeğine ve kamp yapısı kimliğine uygun bir tasarım elde edilebilmesi hedeflenmiştir.

6) İKLİMSEL YAKLAŞIMLAR
Yarışma alanı karasal iklimin etkili olduğu Doğu Anadolu Bölgesi’nde yer almaktadır. Yazları sıcak ve kurak, kışları soğuk ve kar yağışlı geçen bölgede, karın yerde kalma süresi 4 aya kadar çıkmakta olup, yıllık ve günlük sıcaklık farkları fazladır.

Kar yağışına önlem amaçlı, kütle çatıları tek yöne eğimli çatı olarak kurgulanmıştır. Konaklama birimlerinde oluşacak gece-gündüz sıcaklık farklarını minimuma indirmek için oda önlerine açılır-kapanır balkonlar konumlandırılmış, böylelikle kışın sıcak, yazın serin odalar oluşabilmesi hedeflenmiştir.