2. Ödül, Avanos’un Yeni Köprüsü ve Çevresi Mimari Proje Yarışması

Mimari Rapor

Kızılırmağın kızıl sularıyla ikiye böldüğü Avanos…

Nevşehir’in merkez ilçesi.

Antik dönemdeki adı ile “Venessa”.

Tunç devrine dayanan tarihi ile Hitit, Asur, Roma, Bizans, Kapadokya Krallığı, Selçuklu, Osmanlı Dönemlerini yaşamış bir ilçe…

Ülkemizde kültür turizmi yapılan en eski bölgelerden birinde bulunan avanos, çömlekçiliğiyle dünya çapında bir cazibe merkezi haline gelmiştir.

Şehrin ilçelerinden sadece Avanos’un manzarası ve asma köprüsü vardır.

Avanos halkı siyası yapılanması, ekonomik uğraşlarıyla, kültür dokusuyla zengin bir yapıya sahiptir.

Tüm bu veriler yeni köprü tasarımında mimariye yol gösterici ve belirleyici olmuştur.

Yeni Köprü

Yeni köprü tasarlanırken Avanos’un dününü ve bugünü birbirine bağlayan,
Kızılırmağı geçen bir köprü yaratmak amaçlanmıştır.

Tarihi taş köprünün ilçenin ihtiyacını karşılayamaması, özellikle taşıt trafiği açısından yetersiz kalması nedeniyle yeni bir köprü ihtiyacı doğmuştur.

Taş köprünün batısında yeni bir araç ve yaya köprüsü planlanması ve taş köprünün yayalaştırılması istenmiştir.

Köprü Kızılırmağın kuzeyinde yer alan eski yerleşimin olduğu, çarşı ve hizmet binalarının bulunduğu bölgeyi , karşı tarafa, pazar yeri ve az sayıda ticaret, daha çok ikamet amaçlı binaların bulunduğu alana bağlar.

Köprü tasarımında etkili olan kentsel kararlar

Yayalaştırlan taş köprü ile yeni planlanan yaya köprüsü arasında bir yaya döngüsü oluşturulması düşünülmüş, iki köprü arasında yaya öncelikli alanlar yaratılmıştır.
Bu nedenle yaya köprüsü taşıt köprüsünün doğusunda, taş köprü tarafında planlanmıştır. Oluşturulan döngü ve yaratılan odak noktası – kent koridoru ile yaya bağlantısı
güçlendirilmiştir.

Yaya köprüsü taşıt köprüsünden kot olarak koparılmış, yaya kotu araçların etkilerinden uzaklaştırılıp, aralarındaki peyzaj ile yeşil bir tampon bölge yaratılmıştır.
Yayaların ve bisikletlilerin bir yay çizerek karşıya geçmesi, farklı açılardan değişik vistaları görmeleri amaçlanmıştır.

Yaya köprüsü ve kullanıcılar kotun düşürülmesiyle suya yaklaştırılmıştır.

Yeni köprüde kullanılan ahşap bitiş malzemesi ve detayı taş köprüye doğru uzanıp, onun zeminini ve korkuluklarını oluşturur.

Yeni köprünün taşıyıcı kemerleri aynı zamanda Avanos’un yeni kent simgesi olacaktır.
Kemerler bir anlamda eskiden yeniye, geçmişten geleceğe bağlanmanın bir simgesidir.

Köprü çelik tabliyeler ve beton ayaklar üzerine oturur.
Köprünün yaya tarafı çelik gergi kablolarıyla, çelik kemere asılır.

Kentsel düzenlemeler ve ticari birimler

Orta mahalle cami ve eski çarşının olduğu alanda kentsel peyzaj düzenlemesi yapılmış. Oluşturulan kent koridoru ve aktivite sokağı ve sokağın her iki yanında planlanan ticari birimler yeni yerleşim alanından karşıya geçilen noktada, eski dokunun hemen batısında
yer almaktadır.

İlçenin geçim kaynağı olan el sanatlarından çömlekçilik ve halıcılık ürünlerinin sergilendiği ve satıldığı bir sokak dokusu,kent koridoru-aktivite sokağı yaratılmıştır.
Kent koridoru ile orta mahalle caminin arkasından yeni yaya köprüsüne ve oluşturulan döngü ile yayalaştırılan taş köprüye ulaşılmaktadır.

Kızılırmağın güneyinde eski ve yeni köprülerin arasında kalan alanda büyük bir meydan düzenlemesi ve forum alanı yaratılmıştır. Bu alanda planlanan açık ve yeraltı otopark düzenlemeleriyle insanların araçlarını bırakıp nehri, köprüyü ve rekreasyon alanlarını yaşamaları amaçlanmıştır.
Köprü ile karşıya eski çarşıya, yeni planlanan ticari birimlere ulaşmaları alışveriş yapabilecekleri, nehre karşı bir cafede oturup soluklanabilecekleri bir alan tasarlanmak istenmiştir.

Yaya düzenlemeleri eski asma köprüye kadar genişletilerek, tüm yaya köprülerinin bütünleşmeleri ve bunların aralarında kalan alanların rekreasyon ve kentsel düzenlemelerle ilçeye kazandırılması, yerli ve yabancı turistlere hizmet eden alanlar olması hedeflenmiştir.