2. Ödül, Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi Kentsel Tasarım Yarışması

Proje Raporu

Tasarım Raporu

Bandırma, 150.000 kişinin yaşadığı Marmara denizine kıyısı olan, Çanakkale, Balıkesir, İstanbul gibi ticaret ve sanayi olarak aktif kentlerle deniz ve karayolu olarak ilişkilenebilen bir kent. Bandırma On Yedi Eylül Üniversitesi ise 2015 yılında kurulmuş yeni bir üniversitedir. Üniversitenin kente kazandıracağı ve kenti sosyal ve kültürel anlamda geliştireceği çok fazla parametre mevcuttur. Türkiye’de orta ölçekli kentlerde üniversitenin varlığının kentin gelişimini olumlu yönde etkilediği birçok örnek bulunmaktadır. Bu düşüncelerden yola çıkıldığında ilk olarak öğrencilerin yaşama, barınma, sosyalleşme, eğitim almalarını sağlamaya yönelik mekânsal ihtiyaçların kampüs içinde karşılanması önem taşımaktadır. Kampüs yaşantısı ve olanakları ile kentteki yaşam kalitesi ve olanaklarına örnek olması gereken bir konumdadır. Tasarım ele alınırken yapılan önerilerde bu durum ek bir sorumluluk alanı olarak belirginleşmektedir.

Kent planlamasında kampüs için ayrılan alanın gelişme bölgesi olan güney-batı ekseninde konumlandığı görülmektedir. Bu bölge şehirlerarası yollar ile bağlantısı güçlendirilmiş bir bölgedir. Bandırma Devlet Hastanesi’nin de kampüs alanına komşu bir parselde bulunması alanın halk tarafından da kullanım ve ulaşım alışkanlığını artırdığı görülmektedir.

Tasarım Ana Fikri

Tasarımın ana fikrini yaya, yeşil, toplu taşıma öncelikli kampüs yerleşimi olarak örgütlenmesi oluşturmaktadır. Buradan yola çıkarak yeşille iç içe geçen yaya alleleri, meydan ve meydancıklar, toplanma bir araya gelme ve ” etkileşim sağlayarak sosyalleşme” olanaklarını artırma gibi kavramlar tasarımda belirleyici unsurlar olmuştur. Kampüs kentsel yaşantının bir parçası gibi kurgulanarak işlevsel çeşitlilikleri barındıran, yapılarla avlular aracılığı ile ilişkilenmeyi sağlayan, kapalı mekan, açık mekan geçişlerini yumuşatmaya çalışan ölçekli bir yapılaşma ile ele alınmaya çalışılmıştır. Her ne kadar etaplı inşa süreci öngörülmüş olsa da, ilk aşama yapılaşmada sağlanmaya çalışılan yaya allesi ile kampüsün omurgası ve yapılaşma ilkeleri belirlenmiş olacaktır. Diğer genişleme bölgelerinin bu omurgaya nasıl ekleneceğinin kurgulanması ile birlikte toplamda oluşacak kampüs yaşantısının zenginleşmesi sağlanmış olacaktır.

İmar planında belirtilen, Çanakkale Bandırma Karayolu ile Gönen Asfaltının birleşiminde oluşturulan kavşaktan kampüsün ana girişinin sağlanması kararı verilmiştir. Böylelikle mevcut devlet hastanesinin girişinden ayrışmış bir ana giriş kapısı oluşturulabilmiştir.

Kampüs alanı olarak verilen ve yarışma alanı olarak tarif edilen alanın etrafında uygulama imar planında verili 25.00 m genişliğindeki yol korunmuştur. Sadece mevcut hastane ile mevcut rektörlük binası arasındaki 25.00 m’ lik bağlantı yolunun yayalaştırılması öngörülmüştür. İleriki dönem ihtiyaçlarda düşünülerek 1,2,3. Genişleme bölgelerindeki yapılaşmalar tamamlandığında da kullanılabilecek yeni bir taşıt çevre yolu önerisi de getirilmiştir.

Yapılaşma Önerisi

Kampüs ana girişi mevcut rektörlük ile yeni önerilen rektörlük binası arasından sağlanmaktadır. Bu alan kampüsün ilk karşılama alanı olacağı için üniversite meydanı olarak tarif edilmiş ve törensel seremonilere olanak tanıması da düşünülerek tasarlanmıştır. Üniversite meydanına temsil gücü yüksek mimari karakterde ( rektörlük, kongre-kültür merkezi) binaların cephe vermesi sağlanmıştır.

Bu alandan geçildiğinde ise , dışarıdan kullanım olanağı olması nedeni ile merkezi kütüphane yapısı ile karşılaşılmaktadır. Üniversite meydanı kütüphane önünde doğu-batı aksında önerilen yaya allesi ile kesişmektedir. Üniversitenin yaya omurgası olarak tarif edilebilecek olan bu alle yeşil alanlar ve yapılar ile ilişkilenmeyi sağlamaktadır. Doğu-batı ekseninde tasarlanan yaya allesi doğu ucunda Ziraat ve Veterinerlik Fakültesi’ne bağlı tarımsal alanlar ile batı ucunda ise Üniversite Amfisi ve onu saran Öğrenci Merkezi binası ile sonlanmaktadır. Allenin güney tarafına sıralanan avlulu fakülte binaları bulunmakta kuzeyinde ise spor yapıları ve yemekhane bulunmaktadır.

Yaya allesi sadece iki boyutta kalan bir yaya yolu niteliğinde olmamakta eğimden dolayı oluşturulan bir takım mekânsal alanları da içermektedir. Alle yapılar ile alt ve üst kotlar yardımı ile mekânsal olarak da ilişkilenmektedir. Yemekhane ve Öğrenci merkezi önünde oluşturulan küçük meydancıklar ile yaya allesinin mekânsal kurgusuna bir hiyerarşi sağlanarak kentsel değeri yüksek açık alanlar oluşturulmaktadır.

Öğrenci Merkezi

Yaya allesinin batı ucunda tasarlanan Öğrenci merkezi sosyal bir odak noktası olarak düşünülmüş, bu doğrultuda üniversite amfisi ile birlikte tasarlanmıştır. Bulunduğu konum itibariyle fakülteler bölgesi ve yurt bölgesi arasında bir buluşma noktası olarak yer alması yapının günün farklı saatlerinde kullanımına olanak sağlamaktadır. Arazinin eğimi nedeni ile oluşan üniversite göleti ve amfi yapının bir parçası gibi ele alınmıştır. Öğrenci merkezinin yerleşimi ve açık, yarı açık, kapalı alan kullanım biçimlenmesi topografyanın sunduğu olanakları farklı kotlardaki düzlemlerle ilişkilendirmek üzerine kurgulanmıştır. Amfi, gölet ve yapının birbirleri ile kurdukları ilişki rekreatif bir yapı kurgusunun oluşumuna önayak olmuştur.

Çim Amfi

Kapalı Spor Salonu

Kampüsün genel yapılaşma kurgusunda spor alanları özellikli bir yere sahiptir. Spor alanları için planda ayrılan yer allenin içerisine sızmaya olanak tanıyan ve biçimlenişi allenin farklı kotlarına bağlanabilen topografik hareketler ile kurgulanmıştır. Bu kurgu içerisinde spor yapılarının hantal biçimlenme kurgusu yerine arazi ile hemhal olan ve farklı kotlardan yaşam olanakları sunan bir biçimlenme kurgusu oluşturulmuştur. Tüm kapalı spor yapıları mevcut topografya içerisinde çatıları açık sportif ve rekreatif etkinliklere olanak sağlayan, ana giriş düzlemlerinin alle ile bağlandığı yaşamsal veriler sunmaktadır. Bu doğrultuda kapalı spor salonu alle ile ilişkili, ana giriş noktası üzerinden fonksiyonel kullanımlara göre ayrışan bir düzenleme içerisinde ele alınmıştır. Yapının ana girişinde kullanıcıları karşılayan fuaye ve fuaye kotundan tribünlere ulaşan düzlemlerdir. Yapının alleye yüz veren cephesinde yer alan idare ve fitness salonu alle ile görsel ilişki kurmakta, üzerinde yer alan kafeterya ise yapının çatısında yer alan açık spor alanları ve alle ile görsel, çatı ile fiziksel ilişkiyi sağlamaktadır.

Merkezi Derslikler

Merkezi derslikler üniversite meydanını karşılayan ilk eğitim yapısıdır. Bu anlamda ileride detaylandırılacak olan fakülte binalarına kazandırılacak mimari karaktere öncül olmaktadır. Yoğun bir yapısal programı barındıran derslikler ve öğretim üyesi odalarından oluşmaktadır. Bu yoğun program topoğrafya koşullarının sağladığı olanaklarla arazide eritilmeye çalışılmıştır. L plan tipolojisi yerleşimi ortada bir avlu tanımlamaya izin vermiş, bu avlu hem ana giriş platformu hem de rekreatif kullanımı olan bir alan olarak işlevlendirilmiştir. Büyük amfiler eğime sırtını yaslayan ve avluya açılan bir kurguda tasarlanmış çatıları ise yeşil alan olarak düzenlenmiştir. Üst katlara galeri boşluğu ile yükselen bir iç mekan kurgusu yapıyı biçimlendirmektedir. Galeri boşluğu öğretim üyeleri odaları ile küçük dersliklerin ayrılmasını sağlamaktadır. Doğal ışıktan maksimum seviyede yararlanmayı sağlayan iç mekan ve dış mekanlar oluşturmak tasarımın ana kurgusunu oluşturmaktadır.

PEYZAJ TASARIM RAPORU

Tasarım Yaklaşımı

Kampüs alanı olarak tanımlanan alanda halihazırda bulunan flora ve su peyzajı öğeleri dikkate alındığında; ağaç varlığının belli bir bölge üzerinde yoğun şekilde olduğu gözlemlenmekte, alanın doğu ve batı kısımlarından geçen dere yatakları üzerinden arazide su varlığı söz konusudur. Bu bağlamda mevcut floranın korunması/geliştirilmesi ve dere yatakları üzerinden suyun göletlerde toplanarak koruma kullanım dengesi içinde alanda değerlendirilmesi tasarımın ana kurgusunu oluşturmaktadır. Yapısal düzenlemelerin alanın genel peyzaj karakterini koruyacak ve potansiyellerini ortaya çıkaracak şekilde değerlendirmesi düşünülmüştür. Bu kararın yapısal peyzaja yansıması; iki gölet unsuru ve bunları birbiriyle ve kampüs yaşamıyla ilişkilendirebilecek bir ana omurga olarak ortaya çıkmaktadır.

Meydan ve Alt Meydanlar

Kampüs ana girişinden sonra karşılaşılan üniversite meydanı; üniversitenin özgür yapısını vurgulayacak şekilde toplanma ve tören için uygun bir mekan olarak tasarlanmıştır. Bunun yanında dönemsel olarak yoğun kullanımlara ( resmi bayramlar, karşılamalar, mezuniyet törenleri vb.) açılacak olan meydanda buna uygun olarak yapısal zemin yüzeyleri hakimdir. Bu meydan rektörlük binasını vurgulayacak, kimliğini ifade edecek niteliktedir.

Yaya Yolları

Kampüs kamusal alan kurgusunda Üniversite meydanı dışında iki alt meydan üretilmiştir. Üniversite Meydanı ve alt meydanlar alle ile fiziksel ilişki kurmakta ve kamusal açık alan kimliğinin oluşmasına bütüncül zemin hazırlamaktadır.

Bu alt meydanlar kurgulanırken yoğun ortak kullanımı olan yemekhane, spor salonu, öğrenci merkezi gibi yapılarla doğrudan etkileşime geçmesi hedeflenmiştir. Kalabalık grupların yaya akışını toplamak ve yönlendirmek açısından alt meydanlar işlevsellik arz etmektedir.

Yaya Allesi

Kampüs yaşantısının omurgasını oluşturan yapıları açık alanlarla ve birbirileriyle ilişkilendiren ve kültürel peyzaj karakterini belirleyen ana öğe yaya allesidir. Bu omurga yaya sirkülasyonunu sağlamasının yanı sıra birçok rekreatif kullanımı bünyesinde barındırarak kampüs yaşantısını şekillendiren önemli unsurların başında gelir.

Alle yapılarla ilişkilendiği kısımlarda avlulaşarak genişlemekte yapıların girişleri ve rekreatif alanları da bu şekilde kurgulanmaktadır.

Alle Kullanımları

Alle Kullanımları

Göletler

Halihazırda bulunan dere yatakları gölet olarak değerlendirilmiştir. Oluşturulan göletler alanda suyun tutulmasını sağlayarak bu suyun rekreatif imkanlarından yararlanılmasının yanı sıra alanda kurgulanan bitkisel peyzajın sulama ihtiyacı için bir depo görevi görmesi düşünülerek tasarlanmıştır.

Batıda bulunan gölet öğrenci merkezi, yurtlar ve mevcut korulukla fiziksel ilişki içerisindedir. Doğuda bulunan küçük gölet ise yemekhane alt meydanı için mikroklimatik etkiye sahip bir havuz görevi niteliğindedir.

Gölet Kullanımı

Ulaşım

Kentten gelen toplu taşıma veya taşıt trafiği Çanakkale yolu ile Gönen caddesinin birleşiminde oluşturulan ana kavşak yardımı ile kampüs alanına bağlanmaktadır. Kampüs ana giriş kapısı da bu yol bağlantısının devamında konumlanmıştır. Kampüs gelişim planı göz önüne alınarak alanın doğusunda ve batısında bulunan diğer kavşaklarla ilişkili tali kampüs kapıları oluşturulmuştur.

İmar planında verilmiş olan yarışma alanı sınırını belirleyen 25 metrelik taşıt yolu taşıtların yanı sıra ring yapan hemzemin tramvay ve bisiklet yolu olarak bölümlendirilmiştir. Toplu taşıma ile kampüse gelen insanlar ana giriş kapısına gelecek ve buradan tramvay ringine aktarılacaktır. Diğer kapılar ise özel taşıtla ulaşım sağlayanlar ve servis araçları için düşünülmüştür. Kampüs gelişim planı tamamlandığında ikinci bir ring yolu öngörülmüş bu kurgunun genişleyerek ilk ring yolundaki kurgunun ikinci ring yoluna aktarılması düşünülmüştür.

Bisiklet Yolları

Alle’de Bisiklet Yolları

Taşıt Yolları

Tramvay Güzergahı

Öneri ve Mevcut Koruluk

Arazide halihazırda bulunan ağaçlandırılmış alanlar korunarak bunlara yenileri eklenmesi öngörülmüştür. Oluşturulacak koruluklar kampüs yaşamına doğal rekreasyon zemini oluşturmasının yanında kentlinin de deneyimleyebileceği, kampüs yaşamının kente kazandırdığı bir unsur olması ve kentlinin üniversiteyle olan ilişkisine olumlu katkılar sağlaması açısından önemlidir.

Koruluk; rekreatif alan

Öneri Bitki Dokusu
Öneri bitkisel doku bölgede doğal olarak bulunan türlerden seçilmiş olup adaptasyon sürecinin kolay ve hızlı olması öngörülmüştür. Açık alan kullanım niteliklerine göre fonksiyonel ve estetik bir bitkilendirme önerilmiştir. Kampüs ana giriş bölgesinde rüzgarın etkisini azaltacak piramidal formlu Cupresus sempervirens türü seçilmiştir. İklimsel veriler ve kullanıcı yoğunluğu göz önüne alındığında yaya allesinde yaprak döken ve dökmeyen türler bir arada kullanılarak mikroklimatik konforun yıl boyunca sağlanması hedeflenmiştir. Gölet kenarlarında suyun ekolojik temizliğini kolaylaştıracak sucul bitkiler seçilmiştir.

Öneri Bitki Dokusu