2. Ödül, DEGİAD – Yaşayan Pamukkale Ulusal Mimari Fikir Projesi Yarışması

Mimari Rapor

Yaklaşım: Pamukkale ve Hierapolis’i ziyarete gelen yerli ve yabancı turistler, alana iki şekilde ulaşmaktadır. Bunlardan biri Güney Kapısı’ndan, diğeri ise; Pamukkale Köyü’nü çevreleyen Mehmet Akif Ersoy Caddesi’ndendir. Alana taşıt yoluyla ulaşan ziyaretçiler; müzeleri, antik kalıntıları ve Pamukkale’yi yaya olarak ziyaret edebilmekte; yeme-içme, hediyelik eşya alışverişi vb. ihtiyaçlarını da bulunduğu alanda karşılayıp, günübirlik ziyaretini tamamlamakta ve kasabaya uğramadan, alandan ayrılmaktadır.

Bölgeye yönelik oluşturulan çözüm önerisinde; ziyaretçilerin Pamukkale köyünü ziyaret etmeleri, köyün mevcut atıl durumunun iyileştirilmesi ve ziyaretçilerin eğlenceli bir şekilde vakit geçirebilecekleri alanların tasarlanması hedeflenmektedir. Bu yaklaşımla proje 3 temel başlık altında toplanmıştır.

/imge

Pamukkale Köyü’nü, eskiden olduğu gibi canlandırmak için; köyün, ziyaretçiler tarafından fark edilebilir olması önemlidir. Ziyaretçilerin bulundukları noktadan köye gelmelerini sağlamak amacıyla; köyde landmark oluşturacak birimler (gözlem kulesi, dönme dolap gibi), travertenlerden bakıldığında merak duygusu uyandıracak strüktürler tasarlanmıştır.

/kuşak

Pamukkale Köyü’nün kuzey doğusu turistik açıdan güçlü Hierapolis ve Pamukkale Travertenleri ile, rekreatif açıdan güçlü gölet ve çayır yer almaktadır. Atatürk Caddesi ise; bu alana çıkışı karşılayan ana akstır ve buradan bizi köy meydanına ulaştırır. Üst ölçekte Pamukkale Travertenleri’nin oluşturduğu lekeyi tamamlayan “kuşak” adında (köy meydanını da içine alan) bir gelişim aksı önerilmiştir. Büyük çaplı kentsel dönüşüm projelerinin aksine bu aks üzerindeki kentsel boşluklara, o boşluğa uygun bir fonksiyon yerleştirilmiştir. Bu fonksiyonları yerleştirirken hem köyün kendinden ilham alan, hem de kendine çeken bir mimari dil geliştirmeye çalışılmıştır. Bunu yaparken; hem köye gelen ziyaretçileri köyde tutabilmek hem de yerli halkın bu dönüşüme yabancı kalmaması amaçlanmıştır.

Dil bütünlüğünü ve sürekliliği sağlayabilmek için, oluşturulan kuşak hattı boyunca ziyaretçilerin rahatça takip edebileceği düşey profiller kullanılmıştır. Bu profiller bazen bir aydınlatma elemanı, bazen tabela, menü veya afiş asılabilecek bir eleman, bazen de üst örtüyü taşıyan bir kolon görevi görür.

Bu güzergahın başlangıcında yer alan Atatürk Caddesi yaya öncelikli bir cadde haline getirilip; yaya akışı ve kamusal alan kullanımı taşıtlar tarafından sekteye uğramayan, güvenli bir aks olarak ele alınmıştır.

Mevcut işletmelerin kaldırıma duvar örüp kapatması kamusal kullanımı olumsuz yönde etkilediğinden; bu alanlar sokağa dahil edilip, genel bir dil birliği içinde üstlerinin hafif üst örtülerle kapatılması önerilmiştir.

/eklenti

Yapılan çalışmada, Pamukkale Köyü’nün kimliğine ve yaşantısına zarar verecek büyük çaplı dönüşümler yerine; köyün kendi bağlamı içinde, dönüşümünü sağlayabilecek (bir tetikleyici unsur oluşturmak amacıyla) eklenti mekanlar ele alınmıştır.

Kuşak üzerinde yer alan kentsel boşluklar için önerilmiş bu eklenti mekanları; yöresel ürünlerin satıldığı bir pazar yeri, okul ve köy meydanı ile ilişkili spor alanı ve çocuklar için oyun alanı, rekreasyon alanları, yeme – içme alanları, farklı kullanımlara hizmet veren amfi ve Pamukkale’den bakıldığında görülebilecek ve ziyaretçileri bu alana çekecek, seyir kulesi ve dönem dolap gibi fonksiyonlar yer almaktadır. Bu fonksiyonlar, köyün içinden Pamukkale manzarasını görebilecekleri farklı kotlardaki strüktürlerle desteklenmiştir. Tasarlanan strüktürlerin, kamusal yeşil alanlarla desteklenmelerine ve gece – gündüz aktif olarak kullanılabilmelerine önem verilmiştir.

Ayrıca; eklentilerin olabildiğince düşük maliyetli, kolay uygulanabilir bir çözüm olması istenmiştir. Atatürk Caddesi’nde yer alan bazı bölgelerde; atıl durumda bulunan yapıların konstrüksiyonları ve fonksiyonları korunmuş, cepheleri ve sirkülasyon elemanları, bölgede sıkça kullanılan trapez metal levha ile yenilenmesi önerilmiştir.

Gelecekte ihtiyaç durumunda, mevcutta üretilen bu kuşak önerisi geliştirilip; yeni eklentilerle büyütülebilir ve daha büyük bir çapta uygulanabilir. Böylece Pamukkale Köyü’nde ziyaretçiler için yapılacak birçok alternatif mekan oluşacak aynı zamanda da kasabanın turizm gelirine katkı sağlayacaktır.