2. Ödül, Lüleburgaz Yıldızları Kadın Akademisi Mimari Proje Yarışması

MİMARİ AÇIKLAMA RAPORU

Yeni başlangıçların durağı olan Lüleburgaz Yıldızları Kadın Akademisi (L.Y.K.A.) programındaki kreş, çocuk kulübü, kadın sığınma evi ve kadın akademisinin girift biçimde iç içe geçtiği bir yapıdır. Bu yapı, kreş ve sığınma evi gibi fonksiyonların gereği olarak kendi içine dönük kontrollü mekanlar ile akademinin yarı kamusal ve üretimle satışa yönelik kamusal özellikteki mekanlarının akışkan biçimde kurulan ilişkilerinin örgüsüdür. İşlevlerin ihtiyaç duyduğu hareketlerle an be an değişen bir bütündür.

Parçalı kitlelerden oluşuyorsa da, kompakt bir bütün olan L.Y.K.A. insan ölçeğine yakın, güven ve huzur verici bir ortam yaratma isteğinden taviz vermeden, basitlik ve sadelikle başlayıp sonlanmaktadır. Tasarımın mütevazi yaklaşımı strüktür, mekan çözümlemeleri, malzeme seçiminde de kendini gösterir.

İklimsel verilerin de değerlendirilmesiyle, yapı, hakim rüzgar yönü olan kuzeye kendini kapatırken parka, yeşil alana bakan güney cephesinde geçirgenleşen, kontrollü de olsa L.Y.K.A ile park arasında geliş gidişlere izin veren, güneş ışığını avlulara alan bir anlayış izlenmiştir. (Şekil 1)

PROGRAM VE MEKAN KURGUSU

Programda belirtilen ihtiyaç gruplarının zeminle doğrudan doğruya ilişki içinde olması gereken fonksiyonlar zemin kata yerleşirken zeminden kopabilecek fonksiyonlar üst kotlara taşınmıştır. Özellikle kadın sığınma evinin sokaktan ve zeminden kopartılması, avlulara bakan cepheleri ile L.Y.K.A.’nın sunacağı insancıl yaşantıya üst kotlardan katılması amaçlanmıştır. Üst kotlara yerleşen fonksiyonların, açık alan ihtiyacı ihmal edilmemiş, gereken noktalarda iç mekan yaşantıları teraslarla zenginleştirilmiştir. Teraslar açık alanlarda küçük aktivitelere olanak sağlamanın yanı sıra değişen her bir kullanımı sonlandırmaktadır.

Programı oluşturan her birim çok net ve yalın bir plan şemasına sahiptir. Ama L.Y.K.A.’ya mimari karakterini bu birimlerin yan yana gelerek kurduğu zengin açık/ yarı açık mekanlar ve bunların sürekliliği verir.

• Akademi

Ana cadde üzerinden giriş alarak konumlandırılan akademi, geniş bir avlu etrafında şekillendirilmiştir. Açık havada çalışmaya, kermeslere, toplantılara müsait olan avlunun yaşantısı işlikler ve kafeterya işlevleriyle canlılık kazanmaktadır. Park ile akademi arasında yer alan kafeterya bir geçiş mekanı olarak kabul edilebilir.

Programda akademi başlığı altında belirtilmiş olan el emeği mutfağı, el ürünleri marketi, ikinci el eşya satış alanı bir bütün olarak, emek pazarı adıyla değerlendirilip, doğrudan doğruya parka hizmet verecek şekilde yerleştirilmiştir.

• Sığınma Evi

Kadın sığınma evinin, kabule yönelik işlevleri zeminde, konaklama ve diğer tüm işlevleri üst kotta çözümlenmiştir. Avluya ve geçide yönelen konaklama birimleri, çevreye karşı korunaklı bir pozisyon alırken, kadın ve çocuklar kısıtlı bir alana hapsolmaktan kurtulup L.Y.K.A’nin zengin perspektiflerinden faydalanmaktadır.

• Kreş ve Çocuk Kulübü

Açık ve kapalı alan kullanımları dikkate alınarak tasarlanan kreş, mekan hiyerarşisine uyarak daha küçük fakat yine bir avlu etrafında şekillenmiştir. 3-6 yaş grubu çocuklarının, yemek alanının bahçeyle, toprakla düzayak ilişki içinde olması özellikle tercih edilmiştir. Mutfak, sadece çocukların yemeklerinin pişirildiği bir yer değil, aynı zamanda öğrenme ve aktivite alanıdır.

Çocuk kulübü ve etüd merkezi, 7-14 yaş grubu çocuklarına büyüdüklerini hissettirmek amacıyla ayrı bir girişle, bağımsız bir yapıya sahip hale getirilmiştir.

• Park

Yeşil alanda, çevre peyzajının tarlalardan oluşan parçalı karakteri ve yapının dili devam ettirilmiştir. Park, hem kentlinin kullanımı, hem de L.Y.K.A. işlevlerini destekleyecek kullanımlarla, açık sergi, oyun, dinlenme, spor ve minyatür tarımsal aktivite alanlarıyla donatılmıştır.

• Dolaşım Şeması

L.Y.K.A. külliyesi esnek bir dolaşım şemasına sahiptir. Akademinin ana girişinden tüm mekanlara bir iç sokak ile ulaşılabilmektedir. Ancak tercihen ve istendiğinde kullanılmak üzere kadın sığınma evi ve kreşe kuzey yönündeki sokaktan ayrı girişler verilmiştir. (Şekil 2)

EKOLOJİK VE ENERJİ ETKİN TASARIM KARARLARI

L.Y.K.A kompleksinin yeşil bina sertifikasyon sürecine girebilecek bir yapı olması hedeflenmiştir. Tüm yapı ekolojik duyarlılıkları olan, az enerji tüketen, karbon salınımı asgari düzeyde bir yapı olarak ele alınmıştır. Enerji etkin, ekolojik duyarlılıkları olan ve bunu gerçek anlamda uygulayan bir mimari, Arsanın doğal karakterini azami düzeyde koruyan bir konumlanma esas alınmıştır. Tüm mekanlar doğal ışık alacak, oluşturulan avlular ve park manzarası ile iç içe bir çalışma ortamına sahip olacak şekilde kurgulanmıştır.

Belirlenen kararlar ana başlıklar altında toplanabilir:

• Güneş kollektörleri
• Pasif havalandırma sistemi
• Isı geri kazanımı
• Gri suyun yeniden kullanımı
• Yeşil Çatı
• Katmanlı Cephe (pasif termal kontrol)

Güneş kollektörleri (fotovoltaik paneller) aydınlatma ihtiyacının tamamını karşılayacaktır. Katmanlı cephe uygulaması kışın ısı geri kazanımı sağlayacak, yazın radyasyonun etkisini azaltacaktır. Yağmur suları toplanarak bahçe sulamasında kullanılabilecektir. Verandalar gölgeleme sağlayacak ve ofis mekanlarından doğrudan çıkılabilen soluklanma alanları oluşturacaktır.

CEPHE SİSTEMİ

Akademi kompleksinin cepheleri ısıtma ve soğutma maliyetlerini minimize edecek şekilde katmanlı bir sistem olarak tasarlanmıştır. Tüm cephe doğramalarında kullanılan ısıcam konfor serisi kışın iç ortamdan dışarı doğru olan ısı kaybını normal cama gore %50 azaltmakta, yazın ise içeri giren güneş ısısını %40 azaltmaktadır.

L.Y.K.A. çevredeki pastoral karakteri, Lüleburgaz ölçeğini, Sokullu Külliyesi gibi yerel örneklerin referanslarını, iklimsel verileri ve elbette ihtiyaçları sürdürülebilirlik ilkeleriyle bir arada harmanlayarak, yerelliği yeniden oluşturmak, çağdaş bir külliye kurmak iddiasındadır.