2. Ödül (Maltepe, Çınar: Mahalle Evi, Alzheimer Gündüz Yaşam Evi ve Yuvamız İstanbul), Sosyal Merkezler Mimari Proje Yarışması

Mimari Rapor

İstanbul’un Anadolu yakasının nüfus yoğunluğu ve sosyokültürel çeşitliliği fazla sahil ilçelerinden Maltepe’de bulunan yarışma alanı, Maltepe’nin önemli arterlerinden biri olan Kadir Has Caddesi ile görece sakin konut ulaşımlarının sağlandığı Coşkun Sokak arasında konumlanmaktadır. Mevcutta 3,5 metrelik bir kot farkı alanı farlı kesit karakterine sahip iki yol arasında bağlamaktadır. Bu bağlamda ihtiyaç programın mahremiyet ve erişilebilirlik açısından farklı karakterdeki parçaları bu bilgi ile paralel şekilde parçalanmıştır. Bu doğrultuda İhtiyaç programının talep ettiği 3 işlev kentsel ve kamusal ilişki potansiyelleri göz önüne alınarak Kadir Has Caddesi’nden Coşkun Sokak’a doğru Mahalle Evi – Yuvamız İstanbul – Alzheimer Gündüz Yaşam Evi şeklinde konumlandırılmıştır. Programın alana yayılması sonrası maksimize olan zemin oturumu her program parçasının ihtiyaç duyduğu açık alan/bahçe kullanımlarına olanak verecek şekilde boşaltılarak yeniden kurgulanmıştır. Her program parçasının talep ettiği mahremiyet ilişkisini düzenleyen bu boşluklar aynı zamanda her bir işlevin kendi iç yaşantısını oluşturmasını sağlanmıştır.

Mevcut fiziksel çevre ve program parçalarının yoğunlukları göz ününe alınarak program Hacmi Kadir Caddesi cephesine doğru yığılmıştır. Böylece hem Kadir Has Caddesi’nin ve Coşkun Sokaklarının kesit süreklilikleri sağlanmıştır hem de Mahalle Evi kütlesinin yükselmesiyle elde edilen alan zeminde boşaltılarak geçirgen bir zemin yaşantısı olanaklı hale gelmiştir. Mahalle evi kütlesinin yükselerek azalttığı zemin oturumu sayesinde Yuvamız İstanbul ve Alzheimer Gündüz Yaşam evinin gabarisi düşürülerek yaşantıyla uygun bir ölçeğe getirilmiştir.

Program parçalarının erişimi kullanıcılarının niteliklerine ve işlevin talep ettiği erişilebilirlik niteliğine göre belirlenmiştir. Bu doğrultuda Alzheimer Gündüz Yaşam Evi’nin girişi kullanıcılarının üst yaş grubuna mensup olması ve muhtemel bir refakatçi eşliğinde araç ile erişim sağlanacağı düşünülerek, kullanım yoğunluğunun düşük ve araç ile bekleme yapmaya elverecek şekilde düzenlenerek Coşkun Sokaktan sağlanmaktadır. Yuvamız İstanbul ve Mahalle Evinin erişimleri ise yaya ulaşımına ve toplu ulaşıma uygunluğu nedeniyle Kadir Has Caddesinden sağlanmaktadır.

Mahalle Evi

Mahalle Evi 4 kattan oluşmaktadır. Zemin kotu çekme mesafesinden uzaklaşmasıyla ortaya çıkan boşluktan beslenmektedir. Düz ayak bir girişin yanı sıra alt kotta yer alan beden eğitimi salonuna bir amfi ile indirmektedir. Beden eğitimi salonunun mevcut işlevinde bir yarı açık alan olarak tanımlanan bu alanın haftanın belli günlerinde amfiye açılarak bir etkinlik boşluğuna dönüşmesi ve hatta 23 Nisan gibi özel günlerde çift taraflı açılarak avlunun kente açılmasıyla geçirgen bir boşluğa dönüşmesi öngörülmüştür. Üst Katlarda yapı, karakterini bir kenarında toparlanan servis birimleri ile diğer mekanlar arasında oluşturulan düşey boşluktan almaktadır. Bu boşlukta içinde kurgulanan sirkülasyon ile yapının kentsel okunaklılığının artırılması amaçlanmaktadır.

Alzheimer Gündüz Yaşam Evi

Alzheimer Gündüz Yaşam Evi 2 kattan oluşmaktadır. Zemin kotta avluyla ilişkili olarak ziyaretçilerin etkin olarak kullanacağı mekanlar olan eğitim birimleri ve ortak kullanım/servis alanları konumlandırılmıştır. Zeminde yer alan mekanlar avlu cephesine paralel şekilde kat edilen kesintisiz bir koridor ile birbirine bağlanmaktadır. Üst katta ise yoğunlukla personelin kullanacağı yönetim ve idari birimleri ile sağlık birimleri konumlandırılmıştır. Alzheimer Gündüz Yaşam Evi avlusunun altında yapılaşma yapılmayarak ziyaretçilerin kullanım esnasında tanıdıklık hissini sağlayabilecek organik bir peyzaj uygulamasına uygun şekilde tasarlanmıştır.

Yuvamız İstanbul

Yuvamız İstanbul programı 2 kata dağıtılmıştır. Kütlede yapılan kaymalar ile bu iki kattan da erişilen açık alanlar kurgulanmıştır. Girişe yakın konumda çok amaçlı salon ve atölye birimleri ile destek eğitim odası konumlandırılmıştır. Bu mekanların açıldığı teras ile farklı varyasyonlarda bir araya gelerek kullanım çeşitliliği sağlaması amaçlanmıştır. Giriş koridorunun sonuna çocuk eğitim alanlarından ayrı çalışacak şekilde yönetim/idari birimleri yerleştirilmiştir. Girişe yakın bir çekirdek ve terasta ulaşılabilen alt kotta ise avlu ile ilişkili olarak derslikler ve yemek salonu konumlandırılmıştır. Geçirgen bir şekilde tasarlanan avlu cepheleri dersliklerin istenilen durumlarda avluya taşabilmesine olanaklı şekilde tasarlanmıştır.