2. Ödül (Mes’ud Cemil Mezarı), İstanbul’un Mezarları Tasarım Yarışması

PROJE RAPORU

MES’UD CEMİL

Müzisyen, tambur ve viyolonsel virtüözü, programcı, yönetici özellikleriyle Mes’ud Cemil Türk müziğine sadece çığır açan icrası değil, İstanbul Radyosu’nda yaptığı programlar, kurduğu korolarla da birincil derecede hizmet etmiş ve klasik geleneğin yaşamasına unutulmaz emek vermiş simge isim… Klasik Batı müziği, Türk Halk müziği alanlarında da çalışmalar yürütmüş, 200’e yakın makalesi yayınlanmıştır.

Babası hakkındaki “Tanburi Cemil’in Hayatı” kitabı, Türk Edebiyatı’nın en başarılı biyografi kitaplarından biridir. Yazı ustalığı kedi hikayelerinde de kendini gösterir: Bir “kedici”olan Mes’ud Cemil bu yönünü; “Bir aralık 38 kedim vardı. Hepsinin hikâyesini yazdım” cümlesiyle özetlemiştir.

Üstadın geçmişle moderniteyi birleştiren karakterini, rolünü, Peyami Safa şöyle anlatıyor: “Tanburî Cemil’i hazırlayan bir soyun zengin kromozomlarıyla dünyaya gelmek, (…) Doğu-Batı ikiliğinin zıtlık humması içinde, her iki musikinin ruhuna her an kendi ruhunu döküp ikisinde üstat olurken, kültürünü zenginleştirmek ve Türk nesrinin en seçkin, Türk radyosunun en devamlı ve faal elemanlarından biri olabilmek vasıfları yalnız Mesut Cemil’de buluşur.”

Yaklaşım:

Büyük sanatkarın mezarının uğraşları kadar kişiliği hakkında ipucu vermesini istedik:
Ses, titreşim, dalga, yayılma göndermesi yapan dikey çizgiler yanı sıra tambur teknesi ve sapını anıştıran yuvarlak yazı bölümü ile aşağı inen girinti; üstadın tanbur virtüozü, ses, söz ustası, radyocu, “neşr eden” niteliklerini zarif biçimde temsil etmeyi amaçlamakta.

Mezar taşı:

Dikey çizgilerin üst kısmında, karşısında duran kişinin göz yüksekliğinde içbükey yuvarlak yazı bölümü bulunmakta. Bu “tekne” toprağa doğru bir olukla devam eder: Burada, eski kabrindeki “Ölümümden sonra kabrimi yeryüzünde aramayınız, arif olanların sinesi benim mezarımdır” dizesini kullandık.

Kedi heykeli:

Kedi sevgisi, mezarın bir kısmını örten kedi çimi, 1/1 boyutta kedi heykeli ve hayvanların su içmeleri için taşa oyulmuş ufak yalakta somutlaşıyor.
Kedi heykeli gerçekçi, kaba taş yontudur.
Yüzey bitişi kaba, kumlanmış, yosunlanmaya bırakılmıştır.

Su tası:

Dış yüzeyleri damarlarından kırılmış kaba bir taş tepesi kesilip içi oyulacak ve çanağa dönüştürülecektir.
Su konması için merkezdeki çukur üst çapı :18 cm.

Mezar içi zemin döşemesi:

Mezarın ayak ucundan baş ucuna doğru zemin lineer rodos çakıl taşıdır:
Mes’ud Cemil’in büyüdüğü konak avlularına, eski İstanbul’a bir gönderme.
Eliptik kesitli taşlar enine ve kılıcına zemine yarı yarıya gömülerek, enine olarak, uzun kenara paralel dizilecektir.
Taşların dizilimindeki paralellik, mezar taşı üzerindeki ince kanalların paralelliğinin zemindeki devamıdır. Başucu kısmında ise, kedi heykeli ve yalağın oturduğu kısım kedi çimiyle bitkilendirilecektir.

Baş ucu taşı:

Ölçü: 10 x 55 x 175.5 cm.
Beyaz damarsız marmara taş bloktan kesilecektir(veya metal konstrüksiyona ayrıtları 45 derece gönye burun giydirilecektir).
Ön yüzünde cnc ile dikey kanallar açılacaktır: Kanal derinliği 5 mm.
Tüm yüzey bitişleri hafif honlu.

Yazı bölümleri:

1) Baş ucu taşı orta aksında 455 mm çapında, en derin yeri merkezde 15 mm olan içbükey yüzey.İçinde 3 satır yazı yer alır:

–   Nesih besmele

–   MES’UD CEMİL yazısı; Optima fontu ile büyük harf, dişi kazınmış. Font h:45 mm

–   1902-1963; doğum ve ölüm yılları yine Optima ile. Font h:40 mm

2)  Dikey oluk: İçbükey yuvarlak yazı bölümünün alt merkezinden taşın oturduğu yere kadar.Eni 40 mm, derinliği 10 mm oluk içinde Mevlana’nın dizesi.

Yukarıdan aşağı Avenir Next font ile yazılacak. Font h: 30 mm

Tüm yazılar dişi kazınmış olup, harf çukurları altın yaldız ile boyanacaktır.