2. Ödül (Studio FORA) (Pendik Kurtköy: Kütüphane ve Yuvamız İstanbul), Sosyal Merkezler Mimari Proje Yarışması

MİMARİ AÇIKLAMA RAPORU

PROJE ALANI İLE İLGİLİ TESPİTLER

Yarışma alanı, üst ölçekten bakıldığında D-100 karayolunun kuzeyinde yer almakta olup, Sabiha Gökçen Havalimanı, Teknopark İstanbul gibi önemli işlev alanlarına komşu, konut dokusunun günden güne yoğunlaştığı bir mahalle olan Kurtköy’de yer almaktadır.

Alanın yakın çevresi incelendiğinde hemen komşuluğundaki Lise Caddesi üzerinde bulunan okullar ve spor salonları ile yine aynı cadde üzerinde yer alan Nasreddin Hoca parkı ve Onur Sokak üzerinde yer alan Ashab-ı Suffa cami ile yakın bölgedeki konut dokusu öne çıkmaktadır. Çevre yapılaşmadan yaya sirkülasyonun yoğun olduğu, farklı yaş gruplarından semt sakinlerinin etkileşim içinde olduğu, alanın günün her saati yaşayabilecek potansiyele sahip olduğu çıkarımları yapılabilmektedir.

Proje alanının yukarıda tanımlanan ilk kent okumalarına karşılık sorular sorularak tasarıma yön verecek cevaplar bulunmak istenmiştir. Bu soruları sıralarsak;

• Proje alanının, yakın çevresindeki tüm kente ait rekreasyon alanları ile komşuluklarının nasıl daha iyi geliştirileceği,
• Maksimum sosyal programın zemin kat kullanımının nasıl düzenleneceği, yapıların ihtiyaç programına uygun olarak kentli ile nasıl buluşturulacağı,
• İstenilen programdan ötürü yoğun bir yapılaşmaya sahip olacak yapının özellikle Ashab-ı Suffa cami ile Nasreddin Hoca parkı ile nasıl ilişki kuracağı,
• Birbirinden ayrı girişlere sahip olması ve de mimari programların mekânsal kullanım koşulları gereği de ayrı yapılar olarak ele alınması beklenen kütüphane ve kreş yapılarının fiziksel ve görsel etkileşiminin, birleşiminin nasıl kurulacağı,
• Alan içerisinde kentliye hizmet edecek kamusal boşlukların, açık teraslar ile etkileşimli kapalı mekanların ve özellikle küçük yaş grubu çocuklara hizmete edecek kreş için korunaklı sert ve yeşil alanların nasıl tasarlanacağı,
• Tasarlanacak kütlenin çevrede kurduğu komşuluklar gözetilerek kent dokusuna uyumlu yapı silüetinin nasıl tasarlanacağına dair sorular üretilmiştir.

PROJE ALANINA YAKLAŞIM VE TASARIM KARARLARI

İlk bölümde değinilen sorulara verilecek cevaplardan ilki, istenilen iki ayrı mimari programın yakın çevre ile kuracağı komşuluk ilişkisi ile alakalıdır. Kütüphane ve kreş yapılarına kentle doğrudan maksimum duyusal etkileşimi gerçekleştireceği şekilde yaya yaklaşımları sağlanmıştır.

Proje alanına ana yaklaşımın günün her saati yaşayan kent dokusunun ağırlıklı olarak bulunduğu Lise Caddesi ile Onur Sokak’ın kesişiminden olduğu görülmektedir. Kütüphanelerin ağırlıklı olarak kamusal mekan kurgusuna, kreş yapılarının ise daha özel ve korunaklı alanlara sahip olduğu düşünelerek kütüphane yapısı, cami ve önündeki meydan ile ilişki kuracak biçimde semtin ana yaklaşımına çeper oluşturacak biçimde konumlanmıştır. Kreş binası ise proje alanının kuzeydoğusunda yer alan Nasreddin Hoca kent parkına komşu olacak biçimde, eğitim yapılarının ağırlıklı olarak bulunduğu Lise Caddesi üzerinde konumlanmıştır. Tasarımın hedefinde öncelikli olarak mimari programların kenti besleyen rekreatif alanlar ile komşuluk ilişkisi kurmasını sağlamak yer almıştır.

Mekansal yerleşim kurgusunda kentin yaşayan damarları ile arayış halinde olduğumuz tasarım yaklaşımımızı kent ölçeği, dokusu ve silüeti konularında da sürdürmeyi hedefledik. Bu bağlamda tasarladığımız yapı, parçalı ve teraslı kütle kurgusu sayesinde çevresindeki yapılaşmalar ve insan ölçeği ile uyum içerisindedir. Kuzeybatı boyunca proje alanına yaklaşımda Ashab-ı Suffa cami, kuzeydoğuda ise Nasreddin Hoca parkı önemli referanslar kabul edilmiştir. Cami tarafında meydandan uzaklaşarak kent boşluğuna yönelen teraslarla yükselen kütle tasarımımız kent parkı tarafında da kütüphaneye ait açık okuma ve etkinlik terasları ile kreşe ait ortak oyun teraslarıyla alçalmaktadır. Kent silüetinde aldığımız kütle kararları, mimari ihtiyaç programına karşılık verecek biçimde ve mekânsal yerleşim organizasyonu ile paralel olacak biçimde gerçekleştirilmiştir.