3. Mansiyon, Bursa Kent Mobilyaları Tasarım Yarışması

BURSA’DA ZAMAN

“Oynar güvercinlerinin taklalar attıktan sonra pazar günleri Ulu Cami yönündeki taş duvarı önünde kurulan güvercin pazarı…

Deli Ayten’in kızdığında attığı taşlarla inleyen Kapalıçarşı…

İznik çinilerinin “turkuaz” ve “mercan kırmızısı” sırlı renkleri arasında bezenmiş tarihi…

Mis kokulu yemeklerin piştiği, ortalarında kırmızı tombul Japon balıklarının yüzdüğü evlerin avluları…

Uludağ’ın eteklerindeki erguvan kokulu, aralarında Apollo kelebeğinin uçtuğu yamaçları…

Demirci ustası Kambur Bali Çelebi ve duvarcı ustası Hacı İvaz’ın Orhan Camii önündeki Karagöz Hacivat Oyunları…

Lodos ’unun Cumhuriyet Caddesi’nde insanın içini ürperttiği zaman boynuna sardığın ipek şalları…

Tarihi Çınar ağaçlarının solmadığı, Kılıç Kalkanın oynandığı taş sokakları…

Var (idi) Bursa’nın.”

MAHAL KENT MOBİLYALARI SERİSİ

Geçmişimizi yeniden yorumlayan…

Günümüz kent ve kentlisini özümseyen…

Gelecekteki yaşam alanlarımıza şekil veren mobilyalar…

Modernleşen dünyada halka ait şeylere değil de çoğunlukla globale yaraşan kavramlara yaklaştığımız görülmekte. Yerel olana ve yerellik kavramına bir nebze sırt çevrilmekte. Geçmişimize ışık tutan ve geleceğimizi de şekillendiren bu güçlü kavram kentsel kimlik açısından önemli bir yere sahiptir. İsmini “yerellik” kelimesinin karşılığı olan “mahalli” kelimesinden alan MAHAL kent mobilyaları serisi kentsel kimliğin en güçlü bağlayıcılarından birisi olmaya adaydır.

Bursa gibi katmanlı, kültür ürünlerinin ve gelenek & göreneklerinin insanların günlük yaşamlarına şekil verdiği zeminlerde kentsel mobilyalar kullanıcılar için temel noktadadır. Kamusal alanların kentsel mobilyalar ile daha güçlü şekillenmesi ve bu şekillenmenin insanların gündelik yaşamlarını kolaylaştıracak noktaya evirilmesi gerekmektedir. Bu pozitif evirilme ile Bursa’nın kentsel ve bölgesel ölçekte tarihi ve kültürel değerlerinin yanı sıra, yeşil kent imajı ve ekonomik gelişim potansiyeli gibi değerlerin de yansıtılması sağlanacaktır.

“Bursa’nın ufak tefek taşlarını” konsept olarak belirlerken yerelliğin sokak hayatına aktarılmasını, mekânsal organizasyona yansımasını ve günlük hayata entegrasyonunu ele almak istedik. Bu bağlamda Bursa folklorunun önemli parçası olan yerel türkülerin notalarındaki ritim ve yüzyıllarca tüm anılarımıza, mekânsal organizasyonumuza ve kamusal deneyimlerimize eşlik eden taş ögeleri formumuza şekil veren iki önemli referans oldu. Müzik, ritim ve Bursa’ya özgü taşlardan esinlenerek tasarlanan Mahal kent mobilyaları serisi malzeme, form ve işlev ile kentin sahip olduğu mekanların halkın hafızasındaki yerlerini yansıtacak ve onu yeniden yorumlayacak sistematikte detaylandırıldı.

Oturma Elemanları

Oturma elemanları kentin kamusal alanlarının ortak zemini olacak şekilde kurgulanmıştır. Geleneksel köşeli taş biçiminin eliptik ve eğrisel dokunuşlar ile formalize edildiği oturma elemanları, hacimsel tasarımı ile farklı eklemlenmelere olanak sağlayarak kamusal alanların kentsel zemindeki uzantısı olarak şekil alır. Oturma elemanlarında ana gövde olarak yerellik vurgusunun malzemedeki yansıması adına mermer (Dolomit Marmara Mermeri/Karacabey Mermeri) ve prekast dökme beton (Taş Tozu İle Üretilmiş), oturma yüzeyi olarak ahşap malzeme kullanılmıştır.

Bölgeye özgü taşların kullanımı kentsel aidiyet hususunda önemli bir done oluşturmaktadır. Yapısı itibari ile yağmura/güneşe, soğuğa/sıcağa dayanıklı olması, estetik görünümü, kalıcı/dayanıklı formasyonu, çevresel uyumu, yosunlaşma yapmaması ve rutin bakıma ihtiyaç duymaması gibi özellikleri sayesinde mermerin Bursa gibi değişken hava koşullarına sahip coğrafyalarda dış mekânlarda kullanımı son derece uygundur. Kamusal alanda kullanılacak ürün, yapısı itibariyle anti bakteriyel özellik taşımaktadır. Günümüz pandemi koşulları göz önünde bulundurulduğunda tasarımı farklılaştıran en önemli özelliklerden biri bu olmaktadır.

Ana gövdenin mermer olduğu oturma elemanları için, blokların 7 eksenli robot (CNC makine) ile şekil verilip, yontma tekniği ile içlerinin boşaltılarak üründe hafifletmeye yönelik uygulama ile üretilmesi öngörülmüştür. Yapılan işlemlerden sonra kullanım öncesinde honlama tekniği ile mermerin kayganlığını azaltmaya yönelik montaj öncesi son işlem uygulanacaktır.

Organik doğal bir ürün olan brüt beton, hafif olmasına rağmen dayanıklı ve uzun ömürlü olması ile öne çıkmaktadır. Suya, neme ve diğer hava koşullarına dayanıklı olmaları sayesinde oturma elemanlarımızda opsiyonel malzeme olarak tercih sebebimiz olmuştur. Zaman ve maliyet avantajları sunan yapı elemanlarıdır.

Zaman zaman sanat icra edilebilen taşlar haline gelmesi ön görülen brüt betondan imal edilen ana gövdenin taş olduğu oturma elemanları için, döküm kalıplar oluşturulup, alt ve üst modül şeklinde, düzleştirme taban ile zeminde serbest biçimde, monolitik ve modüler oturum olarak, döşemeye zarar vermeyecek şekilde yerleşimi kurgulanmıştır.

Ana gövdenin brüt beton olduğu oturma elemanları için, döküm kalıplar oluşturulup, alt ve üst modül şeklinde, düzleştirme taban ile zeminde serbest biçimde, monolitik ve modüler oturum olarak, döşemeye zarar vermeyecek şekilde yerleşimi kurgulanmıştır.

Saksı Birimleri

Saksı birimleri günümüz karmaşıklaşan dünyasındaki kentsel yeşil doku ihtiyacını cevap verebilmek ve kentlilerin sosyal iletişim anlarına araç olması açısından oturma birimlerine entegre olarak tasarlanmıştır. Bursa’nın ufak tefek taşları konseptinden, oturma birimleri ile birlikte formalize edilip melezlenen saksı birimleri kentsel doku içerisinde farklı bağlamlar da farklı lokalizasyonlara yerleştirilerek farklı kullanım zeminlerine hikâye olma deneyimi sunar. Günümüz pandemisi içerisindeki öneminin daha da anlaşıldığı yeşil doku ihtiyacına cevap olacak peyzaj ara yüzleri olarak kurgulanan saksı birimleri kentlilerin yoğun tempoları arasında oturup dinlenmelerine ve çevrelerindeki dünyayla yeniden bağlantı kurmaları için fırsatlar yaratır.

Monolitik imal edilen tek parça Marmara mermeri, Karacabey mermeri ve beton gövdelerin içine bitki kasaları şeklinde yerleştirilen saksı birimleri ayırıcı geotekstil keçe ve su yalıtımı tabakaları ile sarılmış olup altına su tahliye borusu ile yerleştirilmiştir.

Saksı birimlerinin yanı sıra, ek ürün olarak önerilen ağaç altı ızgaraları 1 cm kalınlığında korten plaka levhalar haline tasarlanmış olup, üzerine işlenen desenler ile ana referans noktalarımızdan biri olan Bursa’nın ufak tefek taşlarını yansıtmaktadır.

Oturma elemanlarına entegre olarak uyarlanabilir ölçü kalınlığında formalize edilecek thermawood ahşap malzeme (Dişbudak) fırın sıcaklığının 320°C ve ahşabın iç ısısının  210°C de olacağı ortamda termal modifikasyon işleminin yanı sıra yapıştırma tekniği ile bir araya getirildikten sonra CNC makine ile tasarımda öngörülen formda üretilecektir. Ahşap, taş formundaki oturma birimlerine montaj edilirken, paslanmaz çelik malzemeden L profil köşebentlerle, paslanmaz çelik vidalar ile sabitlenecektir.

Aydınlatma Elemanları

Aydınlatma elemanları yüksek aydınlatma ve bollard olarak açık alanlardaki güvenli ve aktif sosyal, kültürel, mekânsal iletişime ve katılıma imkân verecek şekilde tasarlanmıştır. Ortak ana gövdenin ve formun farklı eleman eklemlenmeleri ile yüksek aydınlatma ve bollard olacak durumda strüktüre edildiği birimler, Bursa’nın maneviyat yüklü tarihi dokusunun kamusal zemindeki yansımasını mütalaa etmektedir. Geçmişin geleneksel aydınlatma birimi olan kandilin modern yorumu olarak irdelenen yüksek aydınlatma elemanı kentin noktasal ve çizgisel bileşenleri ile uyumlu olarak tasarlanmış olup, lokalize edildiği kamusal zeminlerdeki kültürel, sosyal, tarihi ve çevresel bileşenlere bellek olacak referanslara sahiptir. Bu referanslar malzeme, işlev, kullanım trilojisi devinimden Bursa’nın ufak tefek taşları konsepti ile gündelik kullanıma melezlenir. Ana konsept formasyonun gövdede prekast dökme beton olarak strüktüre edildiği yüksek aydınlatma birimi, korten gövde ile devam edip, aydınlattığı kabuk strüktürde LED olacak şekilde detaylandırılmıştır. 360 derece aydınlatma yayılımına sahip yüksek aydınlatma birimlerindeki prekast dökme beton alt gövde, ankraj pabuçlar ile zemine sabitlenecektir.

Yüksek aydınlatma ile ortak strüktürü paylaşan bollard aydınlatma yenilikçi, sade, işlevsel, dokuya uyumu ve dayanıklılığı ile yerleştirildiği noktalardaki kamusal alanların güvenli ve aktif kullanıma olanak sağlayacak, kentsel peyzajın yanı sıra kıyı peyzajının da yerel dokusunun bileşenlerini öne çıkartacak kompozisyonu oluşturur. Yüksek aydınlatmadaki aynı form prensibinin türevi olarak tasarlanan bollard aydınlatma, zemine aynı prensip ile prekast dökme beton alt gövdenin ankraj pabuçlar ile sabitlenmesi şeklinde yerleştirilecektir.

Atık Birimleri

Atık birimleri, günümüz kentsel felaketlerinin ortasındaki ekolojik ve sürdürülebilir ihtiyaca zemin olacağı şekilde kurgulanmıştır. Atık yönetimini günümüz Bursa kentinin altyapı sorunlarına potansiyel çözüm olarak görüyor ve metal, cam, kâğıt, plastik, atık yağ, evsel atık ve tekstil gibi atıkların geri dönüştürülmesini sağlayacak fonksiyonel, modüler ve dayanıklı malzeme formasyonu ile şekil alan atık birimleri halinde kurguluyoruz.

Kentin farklı noktalarına lokalize edilebilen atık birimleri yan profillerden korten levhalar ile sarılıp, ana gövde de paslanmaz çelik saç levha ile oluşturulmuştur. İç haznesinin genişliği yeterli atık depolama imkânı sunar ve atıkların kentteki farklı birimlerde geri dönüştürülerek yeniden kullanımı sağlanır. Birimler alternatif olarak sanayi ve endüstri alanlarında da iç haznesinin bir kısmı yer altında olacak şekilde türevlendirilip kullanılabilir. Nakliye, montaj ve depolama açısından ünitelerin işlevselliği ve formasyonu kolaylık sağlar.

Ana konsept formasyonunun türevi biçiminde şekil alan, tekil durumda kullanılabileceği gibi atık birimleri ile birlikte de kullanılabilen çöp kutusunun dışı korten çelik gövde ile kaplı olup, içerisinde paslanmaz çelik çöp haznesi barındırır. Zemine demir lama ve gerektiği noktalarda bağlantı cıvataları ile sabitlenir.

Sınır Elemanları

Sınır elemanları araç ve yayaları yönlendirerek optimal seviyede kentsel kullanıma olanak sağlayacak şekilde tasarlanmıştır. Ana konsept formasyonun türevi şekilde biçim alan korkuluk ve park stoperleri taş tozu ile üretilmiş prekast dökme beton gövdeye sahiptir.

Bilgilendirme ve Yönlendirme Levhaları

Bilgilendirme levhaları Bursa’nın tarihi dokusuna gönderme yapan eskitme görüntüsü ile üstte korten levha, altta prekast dökme beton şeklinde iki parçadan oluşup, tasarımda modern çizgiler ile birleşip geçmiş ve günümüz dengesinde yol gösteren, aydınlatan, bilgilendiren tasarım öğeleri halindedir. İki boyutlu tasvirle Bursa’nın en önemli karakteristik öğelerinden biri olan Hacivat & Karagöz gölge oyunlarından aldığı referanslar ve ışığın gün içerisindeki hareketi ile birlikte iki boyuttaki bilgi şemalarının üç boyuta taşınması amaçlanmıştır. Bilgilendirme levhaları üzerlerine eklenecek QR kod ile meydan, cadde ve kentin diğer önemli nirengi noktalarına lokalize edilerek, Bursa’nın tarihi dokusuna yenilikçi ve ayırt edici referansları ile zengin bir uyum sağlar.

Dayanıklı, yenilikçi ve çevreye uyumlu agregasyonu ile kent dokusuna melezlenen bilgilendirme elemanlarındaki korten levhalar elektrostatik toz boyalı demir köşebentleri ile taş tozu ile üretilmiş prekast dökme beton gövdeye sabitlenir. Bilgilendirme levhalarındaki çizimler ve yazılar lazer kesimle kesilip çıkartılacaktır. Gece kullanımında ise tasarıma LED aydınlatmalar eklenerek gündüz bilgilendirme özelliğinin yanısıra gece yönlendirici ve güvenli/konforlu sirkülasyona olanak sağlayan özelliğini sürdürmüş olacaktır.

Yönlendirme levhaları minimal ve dayanıklı formasyonu ile kentin genelinde kullanıldığında mevcut bağlama kolay uyum sağlayarak yalnızca bir kentsel obje olmaktan çıkarak kentsel bağlamda konforlu sirkülasyona ihtiyaç verecek şekilde şekil almıştır. Yönlendirme levhası üstte korten plakalardan oluşup elektrostatik toz boyalı çelik ana gövdeye eklemlenecektir. Ana gövde zemine, allta grobeton üzerine konulan paslanmaz çelik levhalar ile çelik bulonlar yardımıyla sabitlenecektir.

Bursa Kent Mobilyaları Tasarım Yarışması

Bursa Kent Mobilyaları Tasarım Yarışması’nın Sonuçları Açıklandı