3. Mansiyon, Çanakkale Belediyesi “Yeşil” Yerel Yönetim ve Kültür Merkezi Binası Yarışması

Mimari Rapor

Önerilen projenin amacı, kentin iki ana arterinin kesişiminde bulunan, yoğun yaya ve araç ulaşımının olduğu bir noktada günlük kent hayatı ile ilişkili kent kimliğini destekleyecek yeni bir odak alanı oluşturmaktır. Tasarımın temel ilkesi, kentlinin günlük yaşantısını sosyal ve kültürel kullanımlarla destekleyen, çevresel değerlerle bütünleşik insan odaklı bir kamusal paylaşım alanı kurgulama hedefidir.

Tasarlanan kamusal alanın farklı yerlerinden yaya girişi sağlanan açık ve yarı açık mekanlar, kentsel doku içindeki rekreasyon alanlarının devamı niteliğinde tasarlanmıştır. Bu yaklaşım, kamusal alanı kentsel peyzaj ile bütünleştirme olanağı sağlarken farklı kotlarda oluşturulan yeşil platformlar, çevredeki açık yeşil alanların fiziksel sürekliliğine katkı yapar.

Açık ve yarı açık mekânların oluşturduğu boşluklar ve yeşil platformlar kentlinin, ziyaretçinin ve kullanıcıların yoğun kent hayatı içinde nefes alabileceği alanlar şeklinde kurgulanmış, bu anlamda su, yeşil ve oturma elemanları gibi peyzaj öğeleri ile desteklenmiştir.

Kentliye yeni sosyalleşme deneyimleri sağlayan bir paylaşım alanı hedefiyle program dâhilinde olan kafeler, sanat galerisi, çocuk kulübü, çok amaçlı salonlar gibi sosyal mekânların, kentli açısından kullanımını artırıcı bir tasarım yaklaşımı benimsenmiştir. Bu anlamda çeşitli aktivite mekânları kamuya açık, kentli ve ziyaretçinin dışardan rahatça ulaşabileceği toplanma ve buluşma noktası şeklinde tasarlanan avlular ve kamu kullanımına tamamen açık giriş alanları ile iç içe, bütünleşik bir yapıda tasarlanmıştır. Böylece yerel yönetim ve kültür merkezi binası çevresi kendi içine kapalı bir alan olmak yerine, her yerden ulaşılabilen ve kamusal paylaşım algısını artıran bir alan haline gelir. Sosyal ve kültürel mekânların kamuya açık avlu ve boşluklarla ilişkili ve dışa dönük şekilde kurgulanması, alandaki çeşitli fonksiyonlarının kentli-ziyaretçi açısından bir arada ve kolay ulaşılabilir olmasına katkı yaparken, kamusal bütünlük imgesini güçlendirir.

Tasarlanan kamusal alan, kentlinin sosyal hayatı için simgesel bir odak olma amacında tasarlanmıştır. Bu bağlamda, kamusal alan içinde tasarlanan kulenin fiziksel kütlesi, alanın kentsel ölçekte simgesel olma özelliğini desteklerken kuledeki gün boyu kamu kullanımına açık kütüphane, kafe ve medyatek mekânı, kulenin görsel simgeselliğini kentli ve ziyaretçi gözünden sosyal ve kültürel anlamda yaşanabilir kılar.

Tasarlanan belediye binası ve sosyal-kültürel kullanımları içinde barındıran kamusal alan, “yeşil bina” kurgusu çerçevesinde sürdürülebilirlik ilkesini gözeten bir yaklaşımla ele alınmıştır. Tasarlanan kule üzerindeki elektrik enerjisi sağlayan rüzgar tribünü, çatıda biriken suları toplayarak belli oranda su ihtiyacını karşılayan su toplama havuzu, ışık ve ısı enerjisi elde etme amaçlı, cephelerde kullanılan fotovoltaic ve thermal paneller, yeşil çatı ve avlular, alana ve yapılara sürdürülebilirlik anlamında önem kazandırır.

Günümüzde kentlerin betonlaşmasına karşı yeşili reddetmeyen onunla birlikte şekillenen, yeşili yapının bir parçası olarak kullanan mimari çözümler üretilmekte ve giderek yaygınlaşmaktadır. Bu çözümler kentler için sağladığı görsel estetiğin yanı sıra yağmur suyunun toplanması, gürültünün azaltılması, yapıdaki ısı kaybının azaltılması gibi çevreye saygılı birçok olumlu yararı da beraberinde getirmektedir.

Çanakkale için sürdürülebilir öğeleri içeren “yeşil” yapı tasarlanmıştır. Yapıda iki farklı yeşil sistem kullanılmaktadır; Birincisi yeşil avlu sistemi, ikincisi yeşil çatılardır.

1- Yeşil avlular
Yerel yönetim ve kültür merkezi yapısının mimari kurgusunda özellikle vurgulanmış olan avlular sistemi sosyal paylaşım alanları olmakla birlikte yeşil alanların buluştuğu mekanlardır. Avlularda az su isteyen ve gölge alanlarda yetişebilen özel çim tohumu karışımı kullanılacaktır. Ayrıca sulama sistemlerinde ise yağmur suyu toplanıp arıtılarak yüksek verimli damla sulama sistemi ile yeşil avluların su ihtiyacı karşılanmış olacaktır.

Avlularda kullanılacak ağaçların seçiminde ise az suya ihtiyaç duyan ve yazın gölge yapacak kışın ise güneşi ışınlarını engellemeyen “betula alba” türü kullanılacaktır.

2- Çatı bahçeleri
Tasarlanan ekolojik yapının ikinci yeşil sistemi ise yeşil çatılardır. Yeşil çatı istemleri tema bahçeleri olarak kullanılacaktır. Ekolojik açıdan sistemin önemli bir parçası olan yeşil çatı bahçeleri; yağmur suyu yönetimi sayesinde, %90’a kadar su tutabilmektedir. Böylece tutulan su çatı bahçesinin sulama sisteminde kullanılırken, taşkınların önlenmesinde de önemli rol oynamaktadırlar. İkincisi yapı sıcaklık değişimlerinin etkisini azaltmaktadır. Çatıların bitkilendirilmesi filtre görevi görmektedir. Havadaki ve sudaki kirliliği süzer. Şehirlerin ısısını düşürmektedir. Betondan yansıyan ışığın ve ısının etkisinin azaltılması anlamına gelmektedir. Bu nedenlerden dolayı yapıda çatı bahçesi tasarlanmıştır.

Çatı bahçesinde yine az su ve bakım isteyen bitkiler tercih edilmiştir. Toprak kalınlığı 40 cm olan çatıda adaptasyonu kolay, kendini sürekli yenileyen yer örtücülerden sedum esaslı bitki çeşitleri (sedum hispancum, sedum sarmentosum, Sedum spurium, sedum palmeri) kullanılmıştır.