3. Ödül, Adıyaman Aktif Yaşam Merkezi Mimari Proje Yarışması

GENEL TASARIM YAKLAŞIMI

Engelli bireyler ve gazilere hizmet vermek üzere tasarlanan bu projede, yerleşkenin eğitim, spor, kültür gibi hizmetleri sağlayan bir tesis olmasından öte kullanıcılar için sosyal yaşam olanakları sağlayan bir kent parçası olarak ortaya konması hedeflenmiştir.

Buradan hareketle yalnızca engelli ve gazilere ait olmayıp çeşitli zaman dilimlerinde tüm kent bireylerinin kullanıp bilinçlenebileceği, yüksek mekan kalitesine sahip kamusal alanları barındıran bir yerleşke tasarımı anlayışı ile program ele alınmıştır.

Yerleşke batı-doğu aksında kurgulanan ana omurga (Platform) ve bu omurganın oluşturduğu mekanlar üzerinden şekillenmektedir.Tasarım önerisinde tüm mekanlarının bütünlüğü ve bu mekanlar arası geçişlerin dengede olması amaçlanmıştır. Yerleşke alanının içinden bilinçli olarak geçirilen platform, birimler ve avlular etrafında üretilen sosyal, kültürel, rekreasyonel mekanlar tasarımın ana kararı haline gelmektedir. Bu bağlamda proje konsepti Engelsiz Yaşam Platformu olarak adlandırılmıştır.

ZEMİN KAT KURGUSU

Nitelikli bir yerleşke yaşantısı elde etmek için arazinin tüm verileri değerlendirilerek, yerel dokunun referansında mahalle-kampüs yaşantısının temeli olan toplu yaşam alanlarının tasarımı öncelikli olarak ele alınmıştır. Kentsel mimari dokuya atıfta bulunan parçalı kütle kompozisyonu ile zemin kat kullanımı arttırılmış insan ölçeğinden kolay algılanabilir mekanlar kurgulanmıştır. İnsan ölçeğinde yapı tasarımı ile bireylerin kendini mekanın bir parçası olarak görmesi mekana kolay adapte olması hedeflenmiştir. Fiziksel karmaşaya mahal vermemek adına kütle parçaları belli oranlar içerisinde yalın bir dili ifade edecek şekilde kurgulanmıştır. Bu şekilde kullanıcıların zihnini yormayacak algıda netliğin ön planda olduğu bir yerleşim ortaya konmuştur.

Yerel mimari doku içerisinde gözlemlenen avlulu oluşumlar projede parçalı kütle dokusu içinde düzenlenen bahçeler ve alt zemin kullanımlarıyla yorumlanmıştır. Oluşturulan iç bahçeler yeşilin ve suyun kullanımı ile zenginleştirilmiş kullanıcılar için sosyal etkileşim alanları yaratılmaya çalışılmıştır. Alt zemin kullanımları ile zemin kat kullanımı arttırılmıştır. Bu düzenleme ie aynı zamanda bodrum katta ışık alan ferah açıklıklara sahip mekanlar oluşurularak yapının yükselmesi engellenmiştir.

Yapılar zemin kotunda kısmen kolonlar üzerinde yükseltilmiştir. Böylece süreklilik arz eden gölgeli açık mekanlar ve sosyal alanlar üretilmiştir. Açık mekan oluşturmak ve zemin kat kullanımını üst düzeyde tutmak tasarımın en başından itibaren ilke olarak benimsenmiştir. Bu sebepten tasarımda, tüm birimlerin zemin dahil en fazla iki katlı olması önerilmiştir. Kütle doluluk-boşuk ve birimler bazında yatay dikey oranlarının oranlarının dengede tutulması ile kullanıcıların yapı ölçeğinden rahatsız olmamaları hedeflenmiştir.

KAPALI MEKAN KURGUSU

İhtiyaç programı, birbirinden ayrı olarak gelişip büyüyebilen kendi karakteristiklerine ve esnekliklere sahip modüler birimlerde çözülmüştür. Arazi geneline oturulan modüler grid sistem, üzerinde yer alan birimlerin; tesisin gelişen ve değişen ihtiyaçlarına kolaylıkla adapte olabilmesini olanaklı kılar. Düzenli birbirini tekrar eden akslar üzerindeki plan kurgusu farklı işlev ve fonksiyonlara göre kolaylıkla değiştirilebilir olup yeni kullanım şekillerine olanak sağlamaktadır.

Ana omurga üzerinde mekanlar genel kullanım yoğunlukları göz önünde bulundurularak kurgulanmıştır. İdari kısım, çok amaçlı salon, eğitim birimleri, sağlık üniteleri ve konaklama birimlerinin karşılıklı olarak birbirini takip ettiği aks rekreasyon alanlarına açılmaktadır.

AÇIK ALAN KURGUSU

Girişte yerleşimin ana ulaşım arterinden geri çekilerek bu noktada kamusal alan kullanımına uygun kentsel bir boşluk oluşturulması hedeflenmiştir. Bu alanda önerilen heykel parkı alana açık sergi alanı kimliği kazandırmakta ve eğitim atölyelerinde ortaya konan eserlerin tesisin kendi bünyesinde sergilenmesini olanaklı kılmaktadır.

Yerleşimin girişinde yer alan kamusal açık alanlardaki yapılı peyzaj kurgusu arka tarafta yerini doğallığa bırakmaktadır. Bu alan içinde hobi bahçeleri , hayvan barınakları ve açık spor alanlarını barındırmaktadır. Bu alanda oluşturulan gölet ve serbest yeşil düzenleme arasında kullanıcıların dolaşımını sağlamak; doğanın,su ve yeşilin rehabilite edici etkisinden faydalanabilmelerini olanaklı kılmak hedeflenmiştir.

Yansıma havuzları ve arazinin batısında yer alan gölet açık mekan yaşantısını zenginleştirmenin yanında ortamdaki ısıyı emen serinletici bir unsur olarak kullanılmıştır.Sulama gerektirmeyecek doğal endemik türlerin tüm yerleşke bütününde yaygın olarak kullanılması kurgulanmıştır..

KÜTLE CEPHE KURGUSU

Yapının kütle kompozisyonu, üçüncü boyut yorumu ve cephe tasarımında Adıyaman bölgesinde yerel mimaride gözlenen cephe açıklık oranları ile parçalı kütle kompozisyonları referans alınmıştır. Geleneksel ve çagdaş dokuların birarada kullanımıyla geçmiş ve günümüz arasında bağ kurulmuştur. Cephe kurgusu yerel mimari dokunun modern bir yorumu olarak değerlendirilebilir.

ULAŞIM KURGUSU

Yaya sirkülasyonu

Ana yaya sirkülasyonu platform üzerinde kurgulanmıştır. Birimler içerisinde sirkülasyon alanları dar uzun koridorlar yerine içerisinde yeşili ve suyu barınıran geniş holler etrafında kurgulanmış, galeri boşlukları ve ışıklıklarla tüm mekanların doğal ışıktan maksimum düzeyde faydalanması sağlanmıştır. Mekanlar arasında kot farkları olmamasına dikkat edilmiş, katlar arasında dikey sirkülasyon için merdivenle birlikte asansörler en erişilebilir noktalarda eşit dağılımla konumlandırılmıştır.

Araç sirkülasyonu

Vartana yoluna paralel olarak konumlanan yerleşke, Çimen Köyü yolu aksıyla Adıyaman şehir merkezine bağlanmaktadır.Yerleşkeye ulaşım bu akslardan sağlanacaktır.Vartana yolu üzerinde kentin toplu taşıma ağına bağlı otobüs durakları ve servis bekleme cepleri öngörülmüştür. Arazi etrafında dolaşan servis yolu ile tüm birimlere yerleşimin içine müdahale olmadan araçla servis imkanı sağlanabilmektedir. Çok amaçlı salon, revir gibi özel bağlantılara ihtiyacı olan birimlere bağlantılar bu servis yolu aracılığı ile yapılmaktadır. Kullanıcıların yoğunluğunu karşılayabilecek düzeyde açık ve kapalı otopark tasarlanmıştır. İdare ve personel girişleri ayrı olarak düzenlenmiştir.

İKLİMSEL BAĞLAM

Adıyaman iklimsel karakteri yapıların tasarımını doğrudan etkilemektedir. Adıyaman’ın güney kesimleri iklim sınıflandırılmasına göre Akdeniz ve Doğu Anadolu İklimi yapısı göstermektedir. Aynı zamanda bir Akdeniz iklimi karakteri taşımasından dolayı yaz mevsimi sıcak ve kurak, kış mevsiminde soğuk ve yağışlı geçer. Dolayısı ile güneş kontrolü önemli bir tasarım girdisidir. Yapıların yönlendirilmesinde optimum çözümler elde edilmeye çalışılmıştır. Cephelerde oluşturulan kontrollü açıklıklar cephe karakterini belirlerken gün ışığının kontrollü bir şekilde içeri alınmasını sağlar.

Diğer bir önemli tasarım elemanı ilk bakışta öne çıkan parçalı ve yeşil kurgudur. Parçalı kurgu ile hakim rüzgarı sokak içinde dolaştırmak hedeflenmektedir. Kampus yapılarının arasında tasarlanan yeşil alanlar binalar ile dış alanlar arasında serin ve gölgeli buluşma mekanları oluşmaktadır. Hem gölgelerle hem de rüzgar etkisiyle havalanan bu alanların oluşturacağı mikro klima alanları ile kullanıcılara iklimsel konfor sağlanmaktadır.