3. Ödül, Aydın Merkez Eğitim Kampüsü Mimari Proje Yarışması

Konsept

Mimari konsept oluşturulurken; bölgedeki antik kentler olan Milet, Priene, Afrodisyas’ın grid-iron kent şemasından ve bu kentlerin yapısındaki agora, tiyatro, stoa gibi açık kapalı parçaların bir ahenk içinde bir araya gelişinden esinlenmiştir.

Okul mimarisi oluşturulurken, öğrencilere yaşam için bilgi ve beceri, ileri eğitim ve yaşam boyu öğrenme ilkesini gerçekleştirmek için; yapıda çevreye açık, esnek, uyarlanabilir ve en önemlisi kolay okunulabilir bir sistem hedeflenmiştir. Bu doğrultuda; yapı ana kurgu olarak kuzey-güney doğrultusunda uzanan bir omurga ve buna eklemlenen sınıf modüllerinin oluşturduğu sistem ile işlemektedir. Bu yapıya esneklik kazandırdığı gibi, benzer modüller mikro düzeyde kullanıcıya eşit hizmet sunmakla birlikte, makro düzeyde farklılık yaratmakta ve mimari okunabilirliği kolaylaştırmaktadır. Daha sonraki dönemlerdeki mimari uygulamada muhafaza ve bakımı kolaylaştırmak, ekonomik ve işletme verimliliğini artırmak için bu omurga sistemi verimli bir şekilde çalışmaktadır.

Genel Yerleşim

Omurganın merkezi olan okulun girişi, ana giriş, konferans salonu ve yemekhane /kütüphane kütlesi tarafından tanımlanmaktadır. Omurganın kuzey ucu spor merkezi ve sosyal merkez ile tamamlanıp spor alanlarına ve yurtlara doğru açılmaktadır. Güney uçtaki giriş ile birlikte okula giriş toplam 3 noktadan olup yoğunluğu azaltıcı, kademeli esnek kullanımını olası kılan bir tasarım hedeflenmektedir.

Okul içi sirkülasyon ana hattı, bu omurga üzerinden yapılmaktadır. Daha sonra eklenen modüllere yayılarak gerçekleşmektedir. Tüm sınıf modülleri ve içindeki sınıf birimleri özel alanlar olarak düşünülürse, omurgayla kesiştiği mekanlar kamusallaştırılmaktadır.

Yurtlar, spor alanları ve sosyal tesis bir üçgen oluşturmakta ve dış alanları tanımlamaktadır.
Kreş ise arazinin güney-doğusuna yerleştirilip okul girişine yakın olmasına rağmen kampüsün dinamik yaşamında uzak daha sakin bir yeşil havuz içinde, kendi atmosferini yaratmaktadır.

Okul planı

Tören alanı büyük bir meydan, daralan bir perspektif ile okul ana girişine yönlendirirken çevresindeki açık amfi tiyatro, yönetim, konferans salonu, gibi hacimlere de arkadlı girişler vermektedir. Bu büyük meydan ağaçlı oturma alanları, ince suşeritleri ile peyzajda dinamiklik kazanmıştır.

Okula binasına ana giriş kampüsün merkezine konumlanmış, simgesel olarak tüm birimlerden farklı bir rotunda formundaki giriş holü okulun ana meydanı niteliğindedir.

Ana girişten okulun en uzak noktasına 200 metre 2 dakika içinde yürünebilmektedir. Giriş holü ortasındaki amfi düzenli oturma bölümü ile belli informal aktiviteler için de kullanılabilecek bir hacim, bir buluşma noktası ve kapalı teneffüs mekanlarından biri olmaktadır.

Bu orta meydandan, sınıflara gidilirken yemekhane, kütüphane ve konferans salonları, sosyal merkez gibi ortak buluşma alanlarından okulun kamusal mekanlarına ulaşılmaktadır.
Yemekhane yüksek tavanlı olup, önündeki peyzaja geniş bir teras ile açılmakta ve güneşe karşı arkad ve güneş kırıcılar ile korunaklıdır.
Kütüphane ana dolaşımdan şeffaf olarak algılanabilmekte, dış cephe yönünde özel sakin çalışma alanları öğrencilere ve öğretmenlere sunulmaktadır. Giriş tarafında grup çalışma alanları, cepheden uzak ortak alanı çatı ışıklığıyla desteklenmektedir.

Sosyal merkez yurtlar ve okul binasının kesişim noktasında konumlanmakta ve günün her saati öğrencilerin kullanımı için içindeki öğrenci klüpleri, dükkanlar ile işlevsellik halde bulunmaktadır.

Kuzey güney yönünde uzanan dolaşım omurgası, okulun ana caddesi niteliğinde, belli noktalarda mafsallanarak meydancıklar oluşturmakta ve düzlem değiştirerek algılanabilir mesafelere bölünmektedir. Omurgada üçüncü boyutta bakıldığında çeşitli galeriler ve bunlara doğal ışık veren ışıklıklarla görsel algılama sürekliliği ve doğal havalandırma sağlanmaktadır. Ayrıca buradan sınıf kütleleri arasındaki avlulara da bakışlar sağlanmaktadır. Bu dolaşım hattı üzerinde dersliklerden farklı boyutlar gerektiren çok amaçlı salonlar ve destek eğitim alanları bulunmaktadır.
Sınıflar ve sınıf kütleleri, doğrusal geometrileri ile tanımlanırken, sosyal alanlar yemekhane-kantinler, kütüphane, konferans ve sosyal bina eğrisel hatları ile daha yumuşak fiziksel ortam sunmakta ve farklı manzara, ışık imkanları sunmaktadırlar.

Sınıf kütleleri 3.60 metre yükseklikteki 3 kattan oluşurken, yemekhane, kütüphane, konferans bölümleri 5.40 metre yüksekliğindedir. İki katlı olan bu kütleler, +5.40 kotundaki kütüphaneden sınıflarla aralarında rampa ve merdivenlerle +3.60 ve + 7.20 kotlarına bağlanmaktadır. Bu kat yüksekliği ile yoğunluğun en fazla olduğu bölgeler, ferah yüksek tavanlı hacimlerdir.

Sınıflar için yaratılan modüllerde; laboratuarlar, sınıf birimleri, müdür odaları ve kantin tek bir modülde düşünülmüştür. Bu modüller üçer katlı 9 adet olarak ana dolaşım aksına bağlanmaktadır. İleriki süreçte ihtiyaca göre yeni sınıf modülleri eklenebilir veya çıkarılabilme olanağı sağlanmıştır. Omurga ile kesişim noktalarında kantinler ile sosyal alanlar yer almaktadır.

Sınıflar arasındaki hol mesafesi ana dolaşım aksından uzaklaştıkça daralmaktadır. Bu bir kasabanın sokakları gibi mekanın genelden özele geçişiyle alakalı bir boyut değişimidir. Teneffüsler bu orta mekanda veya hava durumuna göre, bir bölümü ağaçlarla gölgeli, oturma, oyun ve su öğeleri olan açık avluda yapılmaktadır. Kantinler bir taraftan ana dolaşım aksına, bir taraftan da bu avlulara açılmaktadır.

Sınıflarda güneye bakan cepheler arkad, güneş kırıcılar ve ağaçlar ile gölgelenmektedir. Dersliklerin iki kademeli pencere sistemi ile ışık rafı gelen ışığı sınıfın derinlerine iletmektedir. Koridor tarafındaki dolapların üzerinde de cam bölme şeffaflık ve ek doğal ışık sağlamaktadır.
Eğitimde saydamlık (iletişim) önemli bir etkendir. Bu amaçla yatayda sınıflar duvarlar içindeki cam bölmeler ile hem koridorlara hem de dışarıya açılırken, düşeyde katlar arasında galeri boşlukları ile iletişimde süreklilik hedeflenmiştir. Bunun için, koridorlar en az sınıf genişliğinde mekanlar olarak sosyalleşme alanı olarak düşünülmüştür. Bu alanlar da belli galerilerle katlar arası görsel bağlantı kurulmakta ve üstteki kuzeye bakan ışıklıktan doğal ışık alınmaktadır. Sınıfların ve koridorun doğal havalandırması, ısınıp yükselen havanın ışıklıklardan atılması ile sağlanmaktadır.

Araç Trafiği

Öğrenciler için okul binasına kuzey, güney ve doğudan üç ayrı giriş olanağı sağlanıp, yoğunluğun azaltılması hedeflenmiştir. Buna bağlı olarak araç yaklaşım yolları da okula iki ayrı noktadan kuzey ve güneyden girecektir. Güney ve doğu okul girişini kullananlar, servis araçları ve spor alanına gidecekler güney araç girişini kullanırken, kuzey okul girişi, yönetim ve yurtlar için kuzey araç girişi kullanılacaktır. Her bölgede otomobil ve servisler için ayrı otopark ve bekleme bölümleri vardır. Özel araçlar için ana yaklaşım yoluna paralel otoparklar düşünülmüştür. Bu otoparklar aynı zamanda açık amfi ve konferans salonuna gelen veliler için de hizmet vermektedir. Her fonksiyon için ayrı otoparklar ve üç farklı yerde servis binme alanları bulunmaktadır.

Engelli Erişimi

Okulun 3 girişinde de asansör yapılmış, kotlar arasında ayrıca rampalar yapılmıştır. Dış alanlar da engel oluşturmayacak şekilde, tüm geçişlerde rampalar kullanılacaktır.

Yangın Güvenliği

Okul binalarından 45 metrede bir yangın çıkışları yapılmıştır. Ayrıca duman egzozu için çatıdaki ışıklıklara duman kapakları yapılacaktır. Elektromekanik açıdan gerekli tüm güvenlik sistemleri yapılacaktır.

Dış peyzaj

Arsada sert ve yumuşak peyzaj arasında bir denge sağlanmaya çalışılmıştır. Sert zeminli tören alanı ve sınıflar arasındaki avlular üzerindeki yeşil ve ağaç adacıkları ile hem yumuşatılmış, hem de sıcağa karşı korunaklı noktalar yaratılmıştır. Kütüphane ve yemekhanenin baktığı alandaki arsanın düzlüğüne kontrast bir tepe ve bir gölet ile coğrafi öğelerle zenginleştirilmiş bir peyzaj düşünülmüştür. Sosyal Tesisin baktığı alanda ise radyal havuzcuklar ve değişik ağaçların oluşturacağı bir peyzaj düşünülmektedir.

Tesisat

Okul binalarında uzakta bulunan teknik binadan çıkan galeri okulun omurgası altında kuzey güney yönünde devam etmekte ve yurtlar dahil tüm birimlere servisleri götürmektedir. Omurga üzerindeki dikey şaftlar ile tesisatlar katlara taşınmaktadır.

İnşaat sistemi

120 cm lik modülerin kullanıldığı okul binasında ana akslar 600-720-840 cm dir. Betonarme kolon kiriş sistemi kullanılmış olup bazı saçak elemanları çeliktir.

İşletme modülü ve farklı kullanım senaryoları

Okulun sadece ders saatleri içinde değil, 24 saat işleyen bir mekanizma gibi çalışması düşünülerek, derslerden sonra çeşitli eğlence ve spor etkinliklerine ev sahipliği yaparak sadece öğrenci ve öğretmenlere hizmet etmekle kalmayan, velilerin de katılımıyla topluma hizmet eden bir işletme ön görülmektedir.
Üç farklı giriş ve modüler derslikler ile okulun sadece belli bölümleri kullanılabilmektedir. Konferans, spor, sosyal tesis kendi özel girişleri ile okuldan farklı saatlerde de hizmet vermektedir. Tören alanı ve açık amfi konserler, mitingler, kermesler vb için kullanılabilmektedir. Böylece okulun sosyal alanlarının akşam saatleri, hafta sonları ve yaz mevsiminde de kullanılarak sürekli yaşayan ve sosyal buluşma noktası olacak bir okul yaratılacaktır.

Sürdürülebilir enerji kullanımı

İç mekanlarda ısı kontrolünü sağlamak için güneye bakan cephelerde gölgeleme elemanları kullanılmış ve kuzeye bakan ışıklıklar ile sıcak mevsimde doğal havalandırma sağlanarak soğutma yükü minimize edilmiştir.

Çatıda sıcak su için güneş panelleri konulacaktır ayrıca elektrik üretimi için fotovoltaik paneller de konulabilir.
İç alanlar ısı yükünün azaltılması için ağırlıklı kuzey güney yönlerine bakarken, batıya bakan mekanlar dikey gölgelik elemanlarıyla korunmuşlardır. Dış alanlar ise hakim rüzgar yönleri olan doğu ve batı yönlerine açılarak, ağaç ve su elemanlarıyla serinlemeye yardımcı olmaktadır.

Malzemeler

Yapıda malzeme seçiminde güvenlik, dayanıklılık onarım ve bakım kolaylığı ve yerel malzeme kullanımı ilkeleri dikkate alınmış ve bu doğrultuda betonarme bir yapı düşünülmüştür.
Dış cephe 1. Kat hizasına kadar yerel bir malzeme olan traverten kullanılmış üst kotlarda ise cephede mantolama ve boyalı yüzeylerle cephe hareketlendirilmiştir. Arkadların kolonları da traverten kaplıdır. Yerel traverten kullanımı ile hem insan ölçeğinde daha uzun ömürlü hem daha zengin görünümlü doğal bir malzeme tercih edilmiştir. Aşırı bir renk ve malzeme kullanımı olmadan daha uzun süre eskimeyecek bir fiziksel ve görsel estetik tercih edilmiştir.

İç mekanlarda döşeme kaplaması olarak ses yutucu özelliği, bakım ve temizliğinin kolaylığı nedeniyle linolyum kullanılmıştır. Sınıf tavanları akustik alçıpan ile kaplanması öngörülmüştür.