3. Ödül, Bornova Çocuk Dünyası Mimari Proje Yarışması

MİMARİ RAPOR

1.0.ÇEVRE ÖLÇEĞİNDE TASARIM KARARLARI

AÇIK OTOPARKLARIN BİR ARAYA GETİRİLMESİ

Yarışma eklerinde paylaşılmış olan mevcut 1/1000 Uygulama İmar Planında Açık otopark alanları kuzey ve güney yönde olmak kaydıyla 2 farklı alanda gösterilmiştir. Açık otopark alanları iki bölüm yerine tek konumda ele alınmış ve arazinin kuzeyinde; konut alanları tarafında konumlandırılmıştır. Arazinin batı ucunda bulunan trafo yapısı doğu yönünde konumlandırılmış ve yapının girişinden uzaklaştırılmıştır.

OKUL ARAZİSİ İLE KURULAN İLİŞKİ

Mevcut 1/1000 ölçekli uygulama imar planında konumlandırılmış olan açık otoparklar Bornova Çocuk Dünyası’nın okul ile kurduğu ilişkiyi zedelemektedir. Prensip olarak çocukların bulunabileceği alanlarda araç ulaşımının bulundurulmamasına özen gösterilmiştir. Bu sebepten ötürü okula yakın konumda bulunan açık otopark alanı kuzey yönüne ötelenmiş ve Bornova Çocuk Dünyası ile Okul arazisi arasında araç yolu bulunmayan, düzayak ilişki kurgulanmıştır. Bu alan rekreasyon alanı (park) olarak değerlendirilmiştir.

ARAÇ ve YAYA ULAŞIMI KURGUSU

Kent ölçeğinde ele alındığında yarışma arazisi İzmir – Çanakkale otoyolu ile irtibatlıdır. Körfez yönünden geleceklerin bu anayolu kullanarak yapıya ulaşacakları öngörülmektedir. Arazi aynı zamanda toplu taşıma güzergahı olarak Ankara Caddesi üzerindeki Metro İstasyonu’na da yakın konumdadır. Yarışma arazisinin kuzeyinde bulunan Forum Alışveriş Merkezi İzmir ölçeğinde önemli bir aktivasyon alanıdır. Bornova Çocuk Dünyası’nın bu alandan da gerek yay olarak gerekse araç aracılığıyla ziyaretçi alacağı öngörülmüştür.

2.0.YAPI ÖLÇEĞİNDE TASARIM KARARLARI

DÜZ ve EĞRİ ÇİZGİNİN FENOMENOLOJİK YORUMU

Yarışma şartnamesinde tanımlanan “çocuğun dünyayı mekan üzerinden öğrenmesini mümkün kılan keşif ortamının tasarımı” açıklaması önerilen tasarımın temel sorunsalı olarak değerlendirilmiştir. Bu doğrultuda yapının gerek iç mekan gerekse dış mekan algılanmasında “keşfetme” duyusunun öne çıkartılması amaçlanmıştır.
İki nokta arasındaki en kısa mesafe düz çizgiyi tanımlamaktadır. Herhangi bir daha uzun mesafe eğri çizgiye doğru evrilmektedir. İki paralel düz çizginin arasında önerilen mekan kurgusunda ziyaretçi – özne mekana ilk girdiği andan hacmin bütününü algılayabilmektedir. İki eğri çizgiden oluşturulan mekan kurgusunda ise ziyaretçi – özne mekanın bütününü göremediği için mekanı tam hali ile zihninde bütünleyememektedir. Bu durum ziyaretçi – öznede merak / keşfetme / öğrenme duygusu uyandırmaktadır.

TASARIMDA EĞRİ ÇİZGİNİN BİR İMKAN OLARAK DEĞERLENDİRİLMESİ

Eğri çizgiden oluşturulan ve sonu ancak devinim halinde algılanabilen hacimler Bornova Çocuk Dünyası tasarımının başat konusu olan “keşfetme” eyleminin çözüm önerisi olarak görülmektedir. Eğri çizgilerden oluşturulan duvar ve hacimler ancak mekanın sonuna kadar yüründüğü takdirde zihinde bütünleşebilmektedir. Eğri çizgilerden oluşturulan mekanların ziyaretçi – öznede keşfetme / öğrenme arzusunu tetikleyici etkisi olacağı öngörülmüştür.

MİMARİ SENARYO

Mimari senaryo oluşturulurken serbest planimetri gözetilmiştir. Önerilen sergi alanların belirli periyotlarda güncellenebileceği göz önünde bulundurulmuştur. Mimari senaryonun temeli 4-12 yaş arası ziyaretçilerin bilişsel, fiziksel, sosyal ve duygusal becerilerini geliştirmek amacına dayandırılmış ve 7 ana başlık belirlenmiştir; Fen Deneyleri, Kentte / Kırda Yaşam / Yeryüzü / Evren / Canlılar / İnsan Vücudu / 5 Duyu

EBEVEYN’İN ÇOCUĞU İLE GÖRSEL İLİŞKİ KURMA İMKANI SAĞLANMASI

Bornova Çocuk Dünyası’nın genel kullanıcı profili 4-12 yaş arası çocuklardır. Doğal olarak bu yaştaki çocuklar mekana ebeveynleri ile birlikte geleceklerdir. Gerek ebeveynlerin gerekse ebeveynlerinden ayrılan çocukların sergi esnasında göz teması kurma imkanı yaratılması amacıyla yapıda önerilen avlu bir imkan olarak değerlendirilmiştir. Bu alanda konumlandırılan kafe alanında çocuğunu bekleyecek olan ebeveyn arzu ettiği takdirde cam yüzey ile çevrelenmiş avlu alanında çocuğu ile görsel iletişim sağlayabilecektir.

KAPALI MEKAN – AÇIK MEKAN KURGUSU ve AVLU KULLANIMI

Yapı tasarımında İzmir ilinin iklimsel verileri gözetilmiş ve kapalı mekan / açık mekan kurgusu yarı açık mekan olarak tanımlanabilecek saçak ve avlu kullanımı ile ara geçiş alanları ile desteklenmiştir. Yapının zemin kat alanı tamamen saçak ile çevrilmiştir. Saçak mesafesi yapıya girişte en uzun mesafesine ulaşmaktadır. Aşırı sıcak veyahut yağışlı ılık havalarda saçak ile örtülü alanlar doğal bir araya gelme alanları olarak işlev görecektir.
Yapının orta kısmında konumlandırılan avlu mekanının birden çok kullanıma hizmet edeceği öngörülmüştür. Bu mekanda ebeveynler çocuklarını bekleyeceklerdir. Bu amaçla kafe alanının bir bölümü avluda kurgulanmıştır. Avlu alanı aynı zamanda kontrollü bir çocuk oyun alanı olarak değerlendirilecektir. Avlunun doğu tarafında kum havuzu konumlandırılmıştır.

YAPIDA ve MEKANDA RENK KULLANIMI

Bornova Çocuk Dünyası’nda gerek iç mekanda gerekse dış mekanda renk kullanımına önem verilmiştir. Renklerin çocukların psikolojik gelişiminde destekleyici rolü göz önünde tutulmuştur. Yapı formunu oluşturan 3 elips form 3 farklı renk ile ilişkilendirilmiştir. Her bir renk yapının farklı bir fonksiyonunu da tanımlamaktadır; sarı: yönetim, turuncu: kütüphane, yeşil: sergi alanı. Sergi salonun iç mekan tasarımında da renk kullanımına gidilmiştir. İç mekanda önerilen 7 farklı sergi konusu özelinde ilgili mekanlar bu renklerin tonları ile ilişkilendirilmiştir.

ÇOCUK ERGONOMİSİNİN YAPI ÖZELİNDE DEĞERLENDİRİLMESİ

Yapının ana kullanıcısı olan 4-12 yaş çocuk grubu göz önünde bulundurulmuştur. Sergi alanlarında görsel ve yazı içeren bilgi panoları yükseklikleri, oturma alanları, oyun alanları ergonomileri çocukların fiziksel özellikleri gözetilerek ele alınmıştır. WC mekanlarını ebeveyn ve çocukların ortak kullanacakları öngörülmüştür. WC’lerde çocuk ergonomisi gözetilerek standart vitrifiye ölçülerinin yanı sıra çocuklara uygun ölçüler de önerilmiştir.

ÇOK AMAÇLI SALONUN YAPI İLE BÜTÜNLEŞTİRİLMESİ

Yarışma programında yer alan Çok Amaçlı Salon Bornova Çocuk Dünyası özelinde farklı bir kurgu olarak yorumlanmıştır. Bu doğrultuda Çok Amaçlı Salonun sergi alanı ile her daim ilişkili olması hedeflenmiştir. Mekan ile sergi alanı arasında engelsiz, düz ayak ilişki sağlanmıştır. Oturma düzeni serbest şekilde tasarlanmıştır. Salonda gerçekleştirilecek etkinliklerin niteliklerine göre salon çevresinde hareketli akustik duvar elemanları konumlandırılmıştır.

OKUMA SALONU ve YÖNETİM BİRİMLERİNİN YAPI KÜTLESİNDEN AYRIŞTIRILMASI

4-12 yaş grubu çocukların zaman zaman olumsuz anlamda ses ve gürültü kaynağı olabileceğinden dolayı okuma salonu ve yönetim birimleri ana kütleden bağımsızlaştırılarak +4.50 kotunda konumlandırılmıştır. Okuma salonuna rampa ile erişim sağlanmıştır. Yönetim mekanına gerek -3.20 otopark kotundan gerekse +0.00 kotundan merdiven ve asansör ile erişim imkanı sağlanmıştır.

İNSAN ÖLÇEĞİNİN GÖZETİLMESİ

Bornova Çocuk Dünyası esas kullanıcı profili düşünüldüğünde 4-12 yaş arası çocukların yapısı olacaktır. Bu bilgi doğrultusunda yapının mümkün olduğunca rahat kullanımlı, zemin kat kullanımının ağırlıklı olduğu bir mekan olarak tasarlanması amaçlanmıştır. Sergi alanının büyük bölümü zemin katta konumlandırılmıştır. +4.50 kotunda konumlandırılan saçak yapının algılanan kontürünü oluşturmaktadır ve yapının tüm cephelerden tek katlı olma halini pekiştirmektedir.

MALZEME

Yapıda malzeme bütünlüğü gözetilmiştir. Dış mekanda imgesel belirleyici durumundaki eliptik kütleler üzeri boyalı thermowood meşe kaplama olarak öngörülmüştür. Yapının dış kontürünü tanımlayan saçak betonarme üzeri çimento bazlı sıva + dıi cephe boyası olarak tanımlanmıştır. Elips formların yapı içerisine sirayet eden duvarları mekan özelliğine göre ahşap kaplama veyahut sıva üzeri boya olarak bırakılmıştır. Yapının iç mekan zeminlerinde epoksi zemin kaplaması kullanılmıştır.