3. Ödül, Caferağa Spor ve Kültür Merkezi Mimari Proje Yarışması

MİMARİ AÇIKLAMA RAPORU

MEVCUT DOKU: BİTİŞİK NİZAM
Kadıköy, kendi dinamikleri, değerleri, alışkanlıkları, hafızası ve dokusu olan pek çok katmanın bir araya gelmesiyle oluşmuş güzel bir bütündür. Alçakgönüllü bir çekiciliği vardır, her haliyle kendine özgüdür.

Yarışma alanı bu bütünün bir parçası olarak Kadıköy’ün en işlek akslarından Moda Caddesi ile Bahariye Caddesi’ni birbirine bağlayan Nailbey Sokak üzerindedir. Sokak üzerinde yaya ve araç trafiği oldukça yoğundur. Kadıköy’ün denize dik sokaklarında olduğu gibi Nailbey Sokak’ta da doğal ve tatlı bir eğim vardır. Merkezi bir yer olması sebebiyle etrafında pek çok yaşam, eğitim, kültür, sağlık ve eğlence mekanları barındırır. Bu bölgede yaşayan, eğlenen, buluşan insan sayısı çok fazladır. Artan yoğunluğuna rağmen Kadıköy, hala yerlilerinin sıkça dile getirdiği sakinliği bünyesinde barındırmaktadır.

FİKİR: ARKA / İÇ BAHÇE (DOKU UYUMU)
Mimari doku olarak, eski az katlı ahşap cumbalı yapı tipinin kısmen varlığını koruduğu veya yerini çoğunlukla bitişik nizam 5-6 katlı günümüz yapılarına bıraktığı görülmektedir. Bunun doğal bir sonucu olarak Kadıköy, çoğunlukla gizlenmiş arka/iç bahçeleri olan yapı bloklarının olduğu bir yer olarak tariflenebilir. Geçmişte müstakil konutunun arka bahçesinde vakit geçiren ve sosyalleşen semt sakinleri, kent yaşamındaki değişimlerle birlikte iç bahçeleri kullanamaz olmuştur. Zemin katlar günümüzde kafelere dönüşmüş, iç bahçeler yer yer kafelerin kullanım alanları olmuş, varoluş amacıyla çelişki yaratarak kısmen kamusallaşmıştır. Bu durumun olumlu tarafı atıl ve kıymetli iç bahçelerin başka bir formda yeniden kullanılır hale gelmesidir.

Bu bağlamda, proje konsepti arka/iç bahçe fikrinden doğmuştur. İnsanların yapıyı kullanırken/deneyimlerken iletişimde – paylaşımda bulunabileceği, temasta olabileceği ve bağ kurabileceği bir iç bahçe nasıl mümkün olur sorusu tasarımın temel problemini oluşturur.

MEVCUT YAPI: SORUNLAR
Kullanılmakta olan mevcut kabuk, örttüğü sahayla spor faaliyetlerinin yapılmasına olanak tanımaktadır. Ancak yapının dışarıya kapalı/geçirimsiz ve monoblok bir kütle oluşu, kentli ile kurduğu zayıf ilişki ve özensiz mimarisi bulunduğu yerin dinamiklerine ve ihtiyaçlarına yeterli cevabı verememektedir. Yapı, temel gereksinimleri karşılamakla birlikte önemli niteliklerden de yoksundur.

YENİ YAPI: ÇÖZÜMLER

Önerilen proje sözü edilen sorunlara çözümler getirmeyi amaçlar:

. Karşılama ve toplanma yüzeylerine sahiptir.
Kütle, parsel izinin kuzey kenarına paralel olacak şekilde konumlandırılmıştır. Bu sayede girişlerin olduğu doğu ve batı yönlerinde karşılama, toplanma ve yapıyı algılama yüzeyleri yaratılmış olur.
. Doğu-batı ve kuzey-güney aksında görsel ve fiziksel geçirgenlik sağlar.
Form oluşumunda ilk adım olarak, monoblok kütle, alanın doğu tarafındaki kottan (0.00 kotu olarak kabul edilmiştir.) koparılıp yukarı kaldırılarak, insan ölçeğinde görsel ve fiziksel bir bağlantı yüzeyi yaratılmıştır.
. Parçalıdır.
Yüklü program ve kullanım amacı göz önüne alındığında büyük hacimler oluşturması beklenen yapı insan ölçeğiyle barışık olma kaygısı gözetilerek tasarlanmıştır. Bu amaçla form oluşumunda sonraki adım, sözü edilen yüzeyin parçalı ve geçirgen bir şekilde çerçevelenerek tanımlı hale getirilmesi ve bir ‘iç bahçeye’ dönüştürülmesidir.
. Kamusal kullanımlara olanak verir ve esnek mekan kurgusuna sahiptir.
Sokak kotu (0.00 kotu), kafe, kütüphane, fuaye, sergileme ve atölyelerden oluşan ve kentliye kolektif eyleme ve deneyimleme imkanı sunan işlevleri barındırır. İç bahçe bu işlevler ile çevrelenmiş, açılabilen cam yüzeyler ile iç-dış ayrımının ortadan kalktığı, halkın kullanımına açık, piknik yapılan, kitap okunan, konser dinlenen, dans edilen, vakit geçirilen… kullanıcının ne yapmak istediğine kendisinin karar verdiği esnek kullanımlı bir etkinlik avlusuna dönüşür. İç bahçe büyük ve tek parça bir yeşil yüzey barındırır. Yeşil yüzey iki basamak ile etrafındaki taş zeminden kopartılmıştır. Basamaklar, doğal zeminin etrafında oturma ve onunla ilişki kurma imkanı sunar. Yeşili üst kütleden uzanan saçakların yere basan ayakları çevreler. Kadıköy’ün sokak dokusundan tanıdık arkadlar kullanıcıya gölgeli aktivite alanları yaratır.