3. Ödül, Çuhadaroğlu 2024 Yılı Öğrenci Proje Yarışması

Baran Aslan ve Muhammet Eren Yıldız tarafından "Çuhadaroğlu 2024 Yılı Öğrenci Proje Yarışması" için tasarlanan YAP[BOZ] projesi, üçüncülük ödülünü kazandı.

YAP[BOZ]

Johan Huizinga’nın 1938’de yayımladığı Homo Ludens: Oyunun Toplumsal İşlevi Üzerine Bir Deneme adlı eserinde, oyun kavramının kültürel bir olgu olduğu düşüncesi öne çıkmaktadır.

Ancak, oyun mekânları üzerine yazılan metinlerde bu konu genellikle yeterince ele alınmamaktadır. Oyun denilince akla yalnızca çocukların gelmesi, aslında Huizinga’nın “homo ludens” kavramının vurguladığı, oyunun her yaştan insan için önemli olduğu gerçeğini göz ardı etmektedir. Bu eksiklik, toplumsal bir algı meselesidir. Oyun, genellikle ciddiyetin zıttı ve sadece boş zaman aktivitesi olarak görülmekte, bu yüzden de hak ettiği değeri kazanamamaktadır. Bu anlayışın mekânsal karşılığı da çoğunlukla yetersiz kalmaktadır (Huizinga, 1938).

YAP[BOZ], oyun kavramını, oyun eylemini ve bu eylemin gerçekleştiği mekânların indirgenmesini modernite eleştirisi bağlamında ele alır. Ayrıca, oyunun kamusal alanın bir unsuru haline gelme ve işlevini kaybetmiş, terk edilmiş endüstri yapısı da dâhil olmak üzere kente ve farklı kullanıcı gruplarına nüfuz etme potansiyelini inceler.

YAP[BOZ], her şeyin önceden tanımlandığı, işlev odaklı mekânlardan ziyade, daha fazla boşluk barındıran ve kullanıcıların kendi kullanım biçimlerini belirleyebildiği, belirsiz ve öngörülemeyen işlevlere zemin hazırlayan, esnek, dönüştürülebilir ve kamusal alana yayılan deneyim odaklı oyun mekânlarının, oyunun gerçek doğasını ortaya çıkaracağını savunur. Bu yaklaşım, sürekliliği ve kullanıcıların aktif katılımını vurgular.

YAP[BOZ]’un amacı, hayal gücünü ve bedensel deneyimi harekete geçiren mekânlar tasarlamaktır. Yetişkinler için ışık, renk ve alanı keşfetmeye yönelik soyut biçimlerde yapılar, çocuklar içinse engeller ve gizemlerle dolu manzaralar sunar. Bunu yaparken de geçmişe referans veren ve endüstri mirası olan gazhanenin eski işlevine gönderme yaparak, bu işlevi soyut bir kompozisyonla yeniden yorumlayıp, mekânsal karşılığını oyun teması üzerinden ortaya koymayı hedefler.

YAP[BOZ], yapılandırılmış bir kompozisyonla başlar. Tasarım, tutarlı bir manzara oluşturmak için gridal bir düzene bölünür ve her bir bölüm, farklı mekânsal tipolojiler ve hiyerarşiler kullanılarak üç boyutlu hale getirilir. Bu dönüşüm süreci ilerledikçe, hem sezgisel hem de kavramsal bir düzen ortaya çıkar ve bu düzen, ölçek genişledikçe korunur. Detaylar arttıkça düzen sürekli test edilip iyileştirilir. Uygun durumlarda, mekânlar belirli mimari örnekler, geleneksel oyun alanı tipolojileri ya da arketiplerle vurgulanır ve bu ögeler, tasarımın temel yapısına entegre edilir.

KAYNAKÇA:
Huizinga, J. (1938). Homo Ludens: A Study of the Play-Element in Culture. Routledge.