3. Ödül, Düzce Üniversitesi Gelişim Planı Kentsel Tasarım Yarışması

PROJE RAPORU

Kampus geleceğe dönük bir makro plan çerçevesinde düzenli senkronik ve harmonik biçimde kurgulandı. Tüm öneriler gelecek için bir master plan çerçevesinde algılanmalıdır. Uygulama üniversitenin programına göre etaplar halinde gerçekleşebilecektir.

Tasarımda birincil ilke: kimlik, algı, tanım, yönelme, dolayısıyla biçimsel bütünlük.

Tasarımda ikincil ilke: kentselliğe ve sosyalleşmeye katkı için odaklaşma, sokak-cadde-meydanlardan oluşan açık bir sosyal model.

Bu modelin odağına öğrenci merkezi ve kültür merkezi yerleştirilerek bir meydan önerildi. Kültür merkezi “dışarıdan” kolay erişimli bir konumda ve ana gösterge yapısı olarak tasarlandı. Kültür merkezine bağlanan öğrenci merkezi yanı sıra güzel sanatlar fakültesi ve ana kütüphane kampusun yeni çekim odağı olacak 24.000 metrekarelik (Beyazıt Meydanı: Üniversite önü boyutu ve kotlarında) kademeli bir meydanın çevresinde düzenlendi. Böylece ilk yaklaşımda canlı ve prestijli işlevler konumlandı.

Tüm yeni yapılaşmanın taban düzlemleri 210-220 kotları arasında 3 platformda gerçekleştirildi. Cami ilişkisi nedeniyle ilahiyat fakültesi farklı bir kottadır. İşlev (yapı) adaları düzgün biçimler olarak kurgulandı. Yapılaşma adalarının sert ve düzenlenmiş zeminleri, zemin ve saçak yayılımını (gabari) tanımlıyor.

Yeni yapılar hiç bir konumda 2-4 katı geçmeyecek biçimde tasarlandı. Bu çözüm pedagojik ve sosyal getiri yanı sıra enerji verimliliği ve deprem güvenliği de sağlayacaktır.

Yaya ve taşıt ayrım ve kesişiminde güvenlik ve akışkanlık oluşturuldu, bu nedenle kısıtlı bir kesimde tek yön uygulaması önerildi.

Yeni üretilen yapı adaları içindeki yaya erişimi iklim koşullarından korunaklı biçimde genellikle saçaklar altında düzenlendi.

Girişten başlayarak tüm kampüsün vadi boyunca derinlemesine algılanabileceği bir ana eksen oluşturuldu. Bu eksen boyunca açık alanlar gençlerin sürekli yoğun kullanımına dönük, sinerjik etkileşim ve iletişim oluşturabilecek biçimde eklemleniyor. Giriş noktasından odak noktasına yaya erişimi bir “karşılama bahçesi” içinden kestirme olarak sağlanıyor.

Eğitim fakültesi uygulama okullarının konumu için bir yolun güzergâhı -kısmen- değiştirildi ve bu işlevler “dışarıdan” erişime ve kullanıma da açık olarak tasarlandı.

Kimi yerlerde (özellikle iptal edilen yollar nedeniyle) doğaya geri kazandırılabilecek alanlar belirlendi. Örneğin hatıra ormanını genişletme ve iç yaşama katılabilme olanağı elde edildi. Buradaki istinat duvarı önünde (zaman içinde ortaya çıkacak hafriyat toprağını da değerlendirerek) doğal eğimli bir yamaç oluşturuldu.

Eğitim fakültesi ile lojmanlar, yurtlar arasında ve sağlık adası kuzeyinde ve güneyinde uygun topografyanın düzenlenmesi ile istinat duvarı yerine terasmanlı yumuşak yeşil yamaçlar elde edilebilir.
Tüm açık ve kapalı spor etkinlikleri aynı altyapıyı kullanabilecek ve öğrencinin kolay erişimini sağlayacak biçimde düzenlendi.

Merkezi laboratuvarın ardındaki vadinin oluşturduğu doğal alan korunarak bir doğa parkı dinlence ve eğlence vadisi olarak işlevlendirildi. Alanı: 53000 metrekaredir. Bu alanı çevreleyen bir yürüyüş-koşu yolu (700 metre uzunluk) önerildi. Bu vadi yapılaşmamalı, ağaçlandırılmalı ve özel bir çevre düzenlemesine kavuşturulmalıdır.

Kampus alanına serpiştirilmiş teknik destek birimleri depolar, trafo, çöp imha, arıtma, itfaiye, baz istasyonu vb. İşlevler tanımlı ve dışarıdan doğrudan erişimli bir teknik zonda toplandı. Bu alanın sınırları gözden geçirildi.

İkinci aşamada;
Şartname kapsamında önerilen tüm yapılar 1/750 ölçekte ve ayrıntılı olarak çalışılıp, alanları ve kat adetleri test edildi. Odak alanı dışındaki yapılar şematik olarak, odak alanı içindeki kültür merkezi, öğrenci merkezi ve kütüphane yapıları ise daha ayrıntılı olarak 1/500 ölçekte sunuldu. Tüm yapıların planları teknik çizimler olarak ve alan hesaplarıyla birlikte iki ayrı a-0 paftada sunuldu. Böylece birinci aşamada kentsel tasarım bağlamında sunulan kitleler de doğrulanmış oldu.

Yapı konumları ve ana mekân kurgusu, ilk aşamada önerilen kentsellik-sosyallik-demokratiklik ilkelerinden ödün vermeden gözden geçirildi.

Yapılar Hakkında

Sağlık adası, bütünleştirilerek düzene sokuldu, birliktelik, netlik ve akışkanlık sağlandı. Bu adaya “dışarıdan” toplu ve ayrı erişim kuzeybatı girişinden sağlandı. Bu adanın kampüse bakan yüzünde yol sınırını da belirleyen biçimde kampüse dönük ek işlevleri (öğrenci sağlık merkezi, eczane vb.) Barındırabilecek bir gelişme alanı önerildi. Bu tamamlayıcı yapı kampus içinden sağlık adası ilişkisini erişimini de sağlayabilecektir (bu yapı program dışı olarak önerilmiştir).

İlahiyat Fakültesi, orta holünden ve iç mekânlarından algılanan cami ile ortak bir avluyu paylaşıyor. Kotu ve gabarisi ise cami ile yarışmayacak bir biçimde düzenlendi. Böylece geleneksel cami-avlu-eğitim bütünlüğü çağdaş bir düzlemde sağlanmış oldu.

Ziraat ve Doğa Bilimleri Fakültesi zemin katında kantin, kitaplık ve amfilerin doğrudan açıldığı tüm katlardan algılanan 640 m2 mikroklimalı bir sera iç bahçe içeriyor. Buradaki tohum depolarının ışık ve hava denetimli bir bodrum katta yer alması önerilir.

Eğitim Fakültesi ana girişi belirleyen aydınlık ve yüksek bir iç avludan doğrudan yarım kotlu geçitler ile uygulama okullarına bağlanıyor. Böylece yaş grupları ve üniversite mekânları ile uygulama alanları, zaman (işletme esnekliği ve ekonomisi) ve mekânda hem bağlı hem ayrı olarak çalışabilecektir. Uygulama okullarında ise her yaş grubunun kendi özel korunaklı güney bahçeleri var.

Merkez Kütüphane öğrencilerin en çok çiğneyecekleri eksen üzerinde ve severek kullanacakları biçimde bol ışıklı ve manzaraya hâkim bir konumdadır. Tüm kampüsün ağırlık merkezinde yer alıyor. Ancak bir üst kota alınan ana okuma ve çalışma salonu, kullanıcılarının daha sakin bir ortamda çalışmalarına odaklanmalarını sağlıyor.

Sanat ve Tasarım Fakültesi, içinden geçilebilen iki kanadı ile bir üst kottan odak alanını kucaklıyor. Merdivenli alt geçişin üzeri tüm bölümlerin ortak kullanabileceği manzaralı bir “köprü-cafe”dir. Sergi ve etkinlik salonları dışarıdan da algılanabilecek biçimde iki katlı ve saydam olarak tasarlandı. Tüm bölümlerin atölyeleri (ilk aşamada öngörüldüğü gibi) belirlenen kat yüksekliklerinden yararlanılarak galerili olarak gerçekleştirildi. Öğretim üye ve yardımcılarının çalışma alanları asma katlara alınarak hem sakin hem de atölyeleri denetleyebilir bir konuma çekildi. Sinema müzik ve tiyatro bölümü bağımsız bir kanatta yer alıyor. Bu salonlara dışarıdan doğrudan konuk erişimi de sağlandı. Her bölüme olduğu gibi, dekanlık için de doğrudan dış erişim var.

Öğrenci Merkezi çevresinde geniş etkinlik alanları ile bir simge bina olarak tasarlandı. Işıklı kule-feneri kampus içi ve dışından algılanan bir işaret olduğu gibi, dijital sanatlar ile de canlandırılabilecektir. Merkezin açık hava etkinliklerinin yapılacağı geniş avluya ve merdiven-amfiye bakan bir duvarı projeksiyon ve sahne olarak kullanılabilir. Hemen yanında, meydana bakan saydam cephe kesiminin önünde ölçülü bir yansıtma havuzu yer alıyor. Merkezin arkadlı iç geçişi ise yeşil alanlara ve açık spor sahalarına açılıyor. Bu geçiş ortasında konumlanan saydam destek ofisleri tüm mekâna canlılık katıyor.

Kültür Merkezi, tüm kampusun ikonik yapısıdır. Yalnızca kendisine ve sessizce referans verir. Geniş ve iddialı saçağı her tür hava koşulunda davetkâr bir sığınma alanıdır. Burada saçak altına açılan cafe’si, terası ve balkonundan çevre ile ilişki kuruyor. Odak avluya dönük saydam cephesinden içerideki etkinlikler ve devinim algılanabilecektir. Merkezin arka cephesi ise doğrudan servis otoparkına açılıyor. Ana salonun opera işlevini içermesinin gerektirdiği tüm ayrıntılar ölçeğin elverdiği oranda projeye yansıtıldı. Toplantı salonları en az yer kaybı için rasyonel bir geometri ile ve kullanıcılarını rahat bir ortamda ağırlayacak bir biçimde ve olabildiğince esnek olarak düzenlendi. Sofito, okside (prepatinated copper) bakır kaplaması ile tüm mimariye özgün bir renk katıyor.

Misafirhane, yeni konumunda mevcut yurtlar ve lojmanlar arasında yalnızlık çekilmeyecek bir konumda ve ova manzarasına yönelecek biçimde yer alıyor. Tüm odalar balkonlu veya teraslıdır. Engelli konuklar için zemin katta da yeterince oda konumlanmıştır.

Etaplama

Yukarıda tasarım ilkeleri tanımlanan bu sekiz yapı, üniversite programına göre sekiz ayrı etapta gerçekleştirilebilir. Ayrıca üç önemli açık alan; forum-odak meydan, karşılama bahçesi ve dinlence vadisi de bu yapılardan bağımsız etaplar olarak uygulanabilir.

Ulaşım ve Erişim Hakkında

Mevcut yapıların erişimleri, girişleri, otopark alanları, zemin ve çatı kotları, yeni veriler ile bir kez daha irdelendi, belirlendi.

Yeni yapı konumları daha ayrıntılı olarak incelenerek çevresel verilere, doğal eşiklere ve mülkiyet sınırlarına göre gözden geçirildi. Zemin kotları ve yapı girişleri düzenlendi.

Tüm kampusu kuşaklayan bir çevre yolu oluşturuldu.

Yurtlar bölgesi ile kampus odağı arasında yamaç boyunca manzaralı ve kestirme bir yaya ve bisiklet erişim yolu oluşturuldu.

Hastane ve cami’nin kamuya açık erişimi imar planında önerilen ve yapım aşamasında olan denetimli kuzeybatı girişi ile sağlandı.

Hastane ve camiye kampus içi erişim ise kampus içi yol sistemine bağlı olarak önerilen kuzey çevre yolundan sağlandı.

İptal edilen yollar ve gerekçeleri tasarım ekinde yeni bir şema ile anlatıldı. Yeni yol sistemi sonrasında iptal edilen yollar, en azından 20.000 metrekareyi doğaya geri kazandıracaktır. Buna göre dolaşım-erişim şeması gözden geçirildi. Mevcut olan otopark alanları da projeye işlenerek düzenlendi.

Odak alanını kesen yol yalnızca “denetimli-acil” erişim için kullanılmak üzere hem kaplaması ile hem de mekanik (kumandalı hidrolik mantar bariyer) önlem ile yaya öncelikli hale getirildi.

Önerilen yol kesitlerinde görüldüğü gibi tüm kampus içinde özel bisiklet yolları oluşturuldu.
İç servis ulaşımı için 13 adet durak yeri önerildi.

Otoparklar:
Bu aşamada yapılan düzenlemeler sonucunda:

Sağlık adası için kampus içinden de erişilen, ancak dışa açık olan kuzeybatı girişini de kullananlar için toplam 900 araçlık bir otopark alanı oluşturuldu.

Diğer tüm kampus içi yeni işlevler için ise toplam 600 adet yeni açık otopark alanı oluşturuldu.

Daha fazlası için program dışı olarak bodrum katlarda kapalı garaj düşünülmelidir.

Mimari Tasarım İlkeleri

Tüm yapılarda tektonik, duru, net, parçasız ve çağdaş bir mimari dil seçildi ve homojen malzeme ve renk kullanımı uygulandı. Tüm yeni yapı kitleleri ilk aşamada önerilen mimari dilden ödün vermeden daha ayrıntılı olarak tasarlandı. Yapılarda programda belirlenen alan kısıtlamaları içinde olabildiğince saydam ve sinerjik iç mekânlar oluşturuldu.

Tüm yapılarda engelli erişimini de sağlayacak biçimde asansör konumları belirlendi.

Kültür merkezi ana salon gibi büyük mekânlarda çelik konstrüksyon ve kompozit döşeme gerekecektir. Yönelimleri genelde kuzeye kapalı ve güneye açık olduğu için tüm teraslar (gerek görülürse) güneş enerjisi için kullanılabilecektir. Gereken yerlerdeki seralar ve tepe ışıklıkları çalışma konforu sağlamakta, aynı zamanda pasif etkileri ile iç iklimlendirmeye katkıda bulunmaktadır.

Yeni yapılarda renk ve malzeme çoğulluğundan, pahalı ve renkli dış kaplamalardan, füme camlardan kaçınılması ve “güzel yaşlanan” malzemeler kullanılması gerektiğini düşünüyoruz.

Olanak bulunursa beyaz çimento ile patine ve taraklanmış brüt beton, teknolojik askılı, taşyünü yalıtımlı, büyük boyutlu esnek seramik pano cepheler, yalıtımlı alüminyum doğramalar genel malzeme dilbirliğini oluşturacaktır.

Odak alanı çevreleyen ikonik yapılarda (uzun erimli) doğal taş kaplama düşünülebilir. Bu yapılarda, iç mekânda kullanılacak masif ve akustik ahşap kaplamalar algı konforunu artıracaktır.

Dış mekân döşemelerinde doğal taş (taraklanmış-yakılmış) granit ve marmara kaplama ve granit parke önerilmiştir.

Bölgenin iklim ve yağış koşulları nedeniyle parlak yüzeylerden, asfalttan ve ömürsüz beton parkeden kaçınılmalıdır.

Peyzaj, Endüstri Tasarımı ve Grafik Tasarımı Hakkında

Peyzaj
Alanı çevreleyen orman ile kampus içinde oluşturulan yeşil alanların bir bütün olarak ele alınması ve kampus içindeki tüm yeşil alanların yeşil sistemin bir parçası olarak düşünülmesi ile orman ile bütünleşme sağlanmıştır. Kampus’ün ormana girmesi yerine zaman içinde orman doğasının kampuse girmesi ilkesel olarak dön plana alınmalıdır.

Bu amaçla tasarlanan yeni yeşil alanlardaki bitki örtüsü özellikle orman dokusunda bulunan türlerden önerilmiştir. Böylece kampus alanındaki yeşil dokunun ormanın devamı niteliğinde olmasına çalışılarak gelecekte kampusun tümüyle bölgenin ekolojik dokusu ile bütünleşmesi hedeflenmiştir.

Tasarlanan tüm yeşil alanlarda ekolojik hassasiyet, işlevsellik ve estetik kaygılar bir arada düşünülerek, farklı yeşil alanlar yaratılmaya çalışılmıştır. Öğrencilerin aktif olarak kullanabilecekleri alanların yaratılması yanında (karşılama bahçesi, doğa parkı, kampus meydanı, fakülte bahçeleri vb) kampus içinde araç yolları kullanılarak yeşil sistem ve işlevsel olarak birbirinden ayrılması gereken yapılar (teknik zon) ile kampus arasında yeşil süreklilikler ve yalıtımlar oluşturulmuştur. Dinlence vadisi, orman ile kampus arasında bir ekolojik alışveriş koridoru oluşturacaktır.

Meydan ve parklar için seçilen ağaçlar;

• Quercus robur
• Ulmus minor
• Platanus orientalis
• Acer platanoides

Yol boyu ve sınırlar için seçilen ağaçlar;

• Quercus rubra
• Fagus silvetica atropurpurea
• Acer platanodies crimson king
• Acer pseudoplatanus
• Prunus cerasifera

Kent Mobilyaları
Kampus için monoblok, saf biçimli, dayanıklı özgün ve bütüncül tasarımlar oluşturuldu.

Açık havada sürdürülebilir malzeme olarak doğal taş, prefab beton, paslanmaz çelik, cam, ahşap ve alüminyum levha malzemeden oluşan elemanlar seçildi-tasarlandı.

Tüm elemanlar uyumlu bir set biçiminde ve 1/50 ölçekte sunuldu.

Kampus İçin Özgün Grafik Tasarım

Kampus içinde kullanılan bilgi yönelme ve iletişim tabelaları önerilen kent mobilyaları ile uyumlu olarak belirli standartlara kavuşturuldu.

Tüm üniversitenin kurumsal kimliği için tek bir font (flamasemicondensed-basic) kullanılması önerildi.

Ancak her fakülte farklı bir renk kodu ile tanımlandı.