3. Ödül, Evka 3 Sosyal Merkez ve Aktarma İstasyonu Yarışması

MİMARİ RAPOR

1- YARIŞMA ALANI ÇEVRE VERİLERİ:

Yarışma alanı; İzmir’in İstanbul – Manisa yönünde ana girişinde yer almakta, İstanbul Caddesi benzinlik ile sınırlanmaktadır. Alanın doğu kenarında doğu ve kuzey yöndeki yerleşimlerin ve doğu sınırında komşu olan Ege Üniversitesi Kampüsü’nün kentle ana bağlantı yolunu oluşturan Cengizhan Caddesi, kuzey yönünde okul ve konut yerleşimleri bulunmaktadır. Kuzeybatı köşesinde İstanbul Caddesi kenarında lineer bir kentsel park yer almaktadır. Güney yönünde ise; İstanbul Caddesi ile Cengizhan Caddesi’ni bağlayan bir kentsel meydan yer almaktadır. Bu meydanı güney yönünde tanımlayan yapı kütlesinin zemin katı alandaki ticari işlevselliği destekleyecek ve canlandıracak nitelikte bir hipermarket işlevi barındırmaktadır.

2- ŞARTNAME – İHTİYAÇ PROGRAMI VERİLERİ:

Yarışma alanında kentin ana girişindeki konumu ve mevcut fonksiyonundan hareketle kentsel sosyal hizmet işlevleri ile zenginleştirilmiş bir ulaşım düğüm noktası çözümü beklenmektedir.

Bu bağlamda; ihtiyaç programı iki ana işlev grubuna ayrılabilir: Aktarma İstasyonu ve Sosyal Tesisler.

Aktarma İstasyonu işlevi 1-Otobüs Peronları, 2-Minibüs Durakları, 3-Taksi Durakları, 4-Otopark 5-Bisiklet Parkı olmak üzere beş alt işlevden oluşmaktadır.

Sosyal Hizmetler işlevi ise 1-Kültür Merkezi (Kültürel), 2-Eğitim Merkezi (Eğitsel) ve 3-Çarşı (Ticari) olmak üzere üç alt gruptan oluşmaktadır.

3- ANA YAKLAŞIM KARARLARI:

Yarışma alanı; çevre ve şartname verileri ışığında tasarım konusu mevcut ulaşım düğüm noktası (hub) niteliği korunarak kent halkının kültürel ve eğitsel gereksinimlerini karşılamak amacıyla geliştirilirken, çevreye zarar vermeden kentsel hayatın kalitesini arttıracak ve kentin kültürel ve sosyal anlamda kalkınmasına katkıda bulunacak mekansal donanımın, “kullanım farklılaşmalarına olanak sağlayan ve farklı deneyimler sunan yaşam alanları” sağlanması yönünde bir fırsat olarak ele alınmıştır.

Yapı kütlesi ile çevrede eksikliği hissedilen yaşayan, canlı “açık kent mekanları” oluşturmak hedeflenmiştir.

4- TEMEL TASARIM KARARLARI:

SAÇAK BİNA: İzmir kentinin sıcak ve güneşli iklimi göz önüne alınarak açık alan kullanımlarında geniş gölgeli alan gereksinimini karşılamak üzere yapı kütlesinin birinci katını büyük bir saçak niteliğinde çözümlemek…

KÜLTÜR MEYDANI: Yapı kütlesi ile tanımlı kentsel dış mekanlar oluşturmak düşüncesiyle Doğu yönünde Cengizhan Caddesi’ne açık ve güney taraftaki mevcut meydan ile bağlantılı bir kültür meydanı oluşturmak…

SOKAK: Alanı doğuda Cengizhan Caddesi tarafından batıya doğru kat eden ve bu uçta kuzey güney yönünde çatallaşarak kuzeydeki aktarma istasyonunu güneydeki kentsel meydana bağlayan kültür ve alışveriş işlevleri ile canlandırılmış bir iç sokak oluşturmak…

İzmir iklimi dikkate alınarak yapıdaki tüm işlevlere yazın açık, kışın kapalı ulaşım ve kullanım olanakları sağlamak…

5- YERLEŞİM VE VAZİYET PLANI KARARLARI:

Tasarım; güneydeki mevcut meydanın sınırında ve doğu-batı yönünde ona paralel uzanan bir kütle olarak konumlandırılarak kuzey yönü aktarma istasyonu işlevine ayrılmış, böylece yapıya meydan ve aktarma istasyonu nitelikli iki açık kent alanını ayıran ve tanımlayan bir sınır oluşturmaktadır.

Batı yönünde İstanbul Caddesi tarafının benzinlik ile tıkalı olması ve kentsel bağlantıların, araç ve yaya ulaşımının doğu yönündeki Cengizhan Caddesi’nde yoğunlaşması dikkate alınarak yapı ana girişi doğu tarafından bu caddeden alınmıştır.

Benzinlik alanın batı kenarının tam ortasında İstanbul Caddesi ile bağlantıyı bloke ettiği için yapı bu yönde kapatılmış; İstanbul Caddesi ile bağlantı güney-batı ucundan ana meydan, kuzeybatı ucundan ise aktarma istasyonu ile kuzeybatı tarafındaki kentsel park ile ilişkilendirilerek sağlanmıştır.

6- İŞLEV VE MEKAN ÇÖZÜMLERİ:

• Doğu – batı yönünde lineer dikdörtgen bir kütle oluşturan yapının ana mekan kurgusu orta aksta yaratılan üstü açık galerili sokak-avlu mekanı tarafından belirlenmektedir.
• Bu açık mekan tüm katlardaki işlevlere dışarıdan açık yazlık ulaşım ve kullanım olanağı, tüm işlevlere dağılımı sağlarken yapı iç alanını batı ucunda çatallaşarak Kuzeydeki ulaşım fonksiyonlarına ve güneydeki kentsel meydana bağlanmaktadır
• İşlevler omurga oluşturan bu açık dolaşım mekanının iki yanında gruplaşarak yer almaktadır.

Tasarım; başka projelere de model oluşturacak nitelikte ve modüler bir kurguya sahiptir.

AKTARMA İSTASYONU

Bu işlev alanın kuzey tarafında girişini Kuzeydoğu köşesinden Cengizhan Caddesi’nden alacak şekilde çözümlenmiş, aktarma istasyonu işlevinin bir parçası niteliğindeki otopark yapı kütlesi altında düzenlenen iki kat bodrumda çözümlenmiştir.

SOSYAL HİZMETLER

Kültür Merkezi

Bu işlev zeminde yapının omurgasını oluşturan sokağın kuzey tarafında, üst katta ise kuzey kenarında konumlanmaktadır. Zemin katta kültür meydanına bakan ancak otobüs peronları ve iç sokağa da geniş ve saydam birer cephe veren ve üstte bir ara galeri katıyla zenginleştirilmiş Sergi salonu ile başlamaktadır.

Bu işlevin karşısında yapının güneydoğu ucunda ise, hem kültür meydanına hem de ana meydana açılan ve galeri kotunda kendine ait bir asma kata sahip, Medyatek işlevi yer almaktadır. Bu işleve bağlı bir açık göster alanı yapının bodrum katına açılan bir anfi yaratarak kültür meydanını canlandırırken alt kota da bağlanmaktadır.

Kültür merkezinin tiyatro-konser ve çok amaçlı salon grubunun ana giriş işlevleri sokaktan ve meydan yönünden giriş alacak şekilde çözümlenmiş, giriş holünün üzerindeki ara galeri katında kültür merkezi idari işlevleri çözümlenmiştir. 1. katta galeri boşluğunu ikiye ayırdığı bir ortak fuayenin etrafında tiyatro- konser salonu ve üçe bölünebilir çok amaçlı salon yer almaktadır.

Eğitim Merkezi

Zemin katta yaratılan iç sokağın sonunda çocuk oyun okulu ve eğitim merkezi ana giriş holü ile başlayan bu işlev temel olarak üst katın güney kenarı boyunca yerleştirilmiştir. İç sokağın sonundaki giriş holünden merdiven ve asansörlerle birinci kattaki eğitim mekanlarına ulaşıldığı gibi sokak üzerindeki lineer açık merdivenle de bu kattaki eğitim işlevlerine ulaşılabilmektedir.

Zemin katta çocuk oyun okulu ana meydan tarafında önünde yaratılan çocuk bahçesi ve Benzinlikle yapı alanını kesmek üzere oluşturulan duvarı kullanan zengin açık oyun ve eğitim alanları ile canlandırılmış ara galeri katında da yarı açık teras niteliğinde bir oyun alanına kavuşturulmuştur. Eğitim merkezinin idari işlevleri de bu ara galeri katında çözümlenmiştir.

1. katta ise zemindeki ana giriş holünden merdiven ve asansörlerle ulaşılan bir giriş holü sokak galeri katından dışarıdan ikincil bir giriş olanağı da sağlamaktadır. Aynı katta meydana ve iç sokağa bakan atölyeler yer almakta, eğitim işlevleri, ana meydan ve kültür meydanına cephe veren dans salonu ile sonlanmaktadır.

Çarşı

Ticari işlevler yeme-içme ve dükkanlar olarak iki gurupta düzenlenmiştir.

Dükkanlar

Zemin katta otobüs peronları alanı ile ilişkili olacak şekilde kısmen dışa otobüs alanına kısmen iç sokağa bakan dükkanlar şeklinde çözümlenmiştir. Sokağa bakan dükkanlar galeri katı kotunda bir asma kata sahipken, dışarı bakan dükkanların üzerinde bu kat havalandırma dış üniteleri için mekanik işlevlere ayrılmıştır.

Kültür merkezi ana girişinin hemen bitişiğinde kültürel işlevlerle bağlantılı sanat kitapevi yerleşirken, sokağın sonunda eğitim merkezinin girişinin yanında ise kuaför ve lostra salonu yer almaktadır.

Açık ve kapalı kullanımlarıyla sokağın güney kenarı boyunca dizilen kafe ve lokantaların mutfak ve servis mekanları otoparktan araç ulaşımı sağlayacak şekilde 1. bodrum katta yer almaktadır. Bu kafe lokantalar galeri katında hem mekanların içinden, hem de sokağa ve meydana açılan dış merdivenler yoluyla dışarıdan ulaşılan, meydana ve sokağa bakan, üstü örtülü, gölgelik teras mekanlarına sahipler.

Teras Kat İşlevleri

Sokaktan gelen açık merdiven, eğitim ve kültür merkezinden ise merdiven ve asansörler ile doğrudan ulaşılan geniş bir teras katı eğitim ve kültür işlev gruplarına ortak genel açık alan kullanım olanakları sağlamaktadır.

Kültür merkezi düşey sirkülasyonu ile ulaşılan bir kafe teras kullanımlarını desteklerken, ortak terasta tiyatro-konser salonu sahne sofita yükseltisini kullanan bir açık hava sinema gösteri alanı, açık yeme içme oturma alanları ve peyzaj düzenlemeleri yer almaktadır.

Bodrum Kat İşlevleri

1. ve 2. bodrum katlarda toplam 332 araca hizmet veren otopark düzenlenmiştir. Otopark ve genel tuvaletlere dışarıdan yaya ulaşımı, otobüs peronları yönünden merdivenler, ana meydandan ise geniş ve yumuşak bir rampa ile sağlanmaktadır. Bunun yanı sıra ana giriş rampasına paralel merdivenler ile ve açık gösteri alanından otoparka dışarıdan yaya ulaşımı da sağlanmıştır. Eğitim merkezi merdiven ve asansör çekirdekleri doğrudan otoparka düşey ulaşım olanağı da vermektedir.

Çevre Düzenlemesi

Tasarımda; İstanbul Caddesi’nin iki yanında yer alan yeşil alanlar eğrisel bir üst yol ile bağlanarak birleştirilmiş ve bütüncül tek bir park olarak kullanımı sağlanmaktadır.

Alanın kuzey doğusunda yer alan okul yapısının girişindeki yaya ile araç trafiğinin karıştığı sorunlu durum otopark alanını okul yaya girişinden ayıran bir çözüm ile giderilmiştir.

Ana girişinin yer aldığı doğu yönündeki kültür meydanı önünde taksi durakları ve araç bekleme, indirme-bindirme cebi ve ana meydanın güney köşesinde dolmuş durağı ve bisiklet park yerleri düzenlenmiştir.