3. Ödül, Kırşehir Gezegenevi ve Kültürparkı Mimari Proje Yarışması

MİMARİ PROJE RAPORU

İKİ SONSUZLUĞUN ARASINDA

Gökyüzü bir bilinmez olarak, insanoğlunun yüzyıllardır, keşfetmek istediği, üzerine araştırmalar yaptığı en önemli merak alanlarından biridir. Geçmişten günümüze bilinmezliği ile üzerine yüklenen sembolik anlamlar sayesinde farklı inanç sistemlerinde önemli bir yere sahip olmuştur. Teknolojideki gelişmelerin gökyüzünün farklı boyutlarıyla anlaşılmasını olanaklaştırması ve yeni soruların ortaya çıkmasını sağlaması bu ilginin devamını sağlamaktadır. Gökyüzünün keşfedilme süreci devam etmektedir. Proje, kentlinin bu keşfetme sürecine birebir dahil olabilmesini sağlamayı hedefler. Kişiyi kentin gündelik hayatından koparır, gökyüzü ile birlikte bırakır ve gökyüzünü keşfedeceği /deneyimleyebileceği yeraltı dünyasının içine alır. Bu şekilde bilinmezliği ile insanoğlunun yüzyıllardır başka bir merak ve ilgi alanı içerisine giren yeraltında -KENTSEL YARIK’ta- ‘gök’ ile buluşur. Gökyüzü ile yeraltı arasında kalan bu yerde, mekansal ve eylemsel olarak alışık olmadığı başka bir dünyanın içinde alışık olmadığı sorgulamalarla baş başadır.

Kentsel bağlam-Kamusal Boşluk-Kentsel Meydan

Proje alanının güneyinde yeni inşa edilen Neşet Ertaş Kültür Merkezi ve kuzeyinde inşa edilecek olan Aşık Paşa Cami ve gezegenevinin inşa edilmesi ile birlikte kentin bu bölgesinin kamusal kullanım açısından kentin önemli odaklarından bir olacağı öngörülmektedir. Alanın doğusunun da kentsel dönüşüm alanı kapsamında konut fonksiyonu ağırlıklı olarak projelendirilmiş olması bu durumu destekler niteliktedir. Fiziksel ve görsel açılardan bu şekilde sınırlandırılan alan, günümüzdeki boş hali ile kentlinin gündelik yaşamının önemli bir parçası olacak nitelikli bir kamusal mekan olma potansiyeline sahiptir. Bununla birlikte, kültür merkezi ve cami bu boşluğun bir bölümünü kapsayarak, kütlesel büyüklükleri ile alanı domine eder/edecek niteliktedir. Alan üzerinde inşa edilecek gezegenevinin, söz konusu yapılaşma yoğunluğunu daha da artmasına neden olacağı, mekansal ve fiziksel olarak sağlanabilecek potansiyel kentsel sürekliliklerin sağlanamayacağı düşünülmüş, bu bağlamda, alanda yeni bir yapılaşma öngörülmemiştir. Yapı, bütünüyle yeraltında önerilmiş, sıfır kotu kentliye bırakılmıştır. Tüm alan KENTSEL BİR BULUŞMA ALANI olarak tanımlanmıştır. Cami ile kültür merkezi görünür kılınarak ortada nitelikli bir kamusal alan tasarlanmış, böylelikle kentin batı, doğu, kuzey ve güneyi arasında önemli bir kentsel süreklilik sağlanmıştır. Proje alanının tamamı, özgürce kullanılabilecek biçimde, akışkan biçimde ilişkilenen sert ve yumuşak zeminler aracılığı ile farklı mekansal deneyimlere izin verecek biçimde üç boyutlu şekilde düzenlenmiştir. Gezegenevi ile Kültür Merkezi arasında yaya yolu-bisiklet yolu-yeşil alan önerilmiş, bisiklet yolunun sürekliliği alan içerisinde sağlanmıştır. Proje alanının kuzeydoğusu, satış birimlerinin, üst örtünün, su elemanının yer aldığı alt odak noktası olarak tasarlanmıştır. Bu bölümde açık otopark düzenlenmiştir.

Yeraltı mekanı – Kamusal Yarık

Gezegenevi kamusal yarık aracılığı ile gerek ziyaretçilere gerekse de yerel kentliye alışık olmadığı bir mekansal deneyim sunar. Yarık, yeryüzünden gökyüzüne kaçış mekanı, bir keşif alanı, yolculuk serüvenidir. Planetaryum ziyaretçileri için gökyüzüne yolculuk yarığın kuzey girişinde, ileride, planetaryumun içerisinde yer aldığı kütlenin hareketli kabuğu görüş açısına girmesi ile başlar ve iki duvar arasında yer alan rampa kişiyi, yavaş yavaş dış dünyadan koparır, gökyüzü ile başbaşa bırakır, sonrasında giriş meydanına ulaştırır. Yolculuk planetaryum kütlesinin içerisinde devam eder. Yarığın etrafında yer alan fonksiyonlar (atölyeler, kafe, amfi, rampa) yarık içerisinde dinamik bir yaşantı sunar. Yarık kimi zaman atölyelerin, kimi zaman kafenin bir parçası olabilirken, amfi ve rampa elemanları aracılığı ile de kişilerin durak noktası olabilmektedir. Gündelik yaşamda bu mekanlar aynı zamanda kentlinin de durak ya da uğrak mekanları olabilmektedir.

Kamusal yarık Oluşumu

Mekansal organizasyon:
Yarığın her iki kenarında gezegenevinin program elemanları yer alır. Program, planetaryum ziyaretçileri ve diğer kullanıcılar dikkate alınarak ikiye bölünmüştür. Ana program elemanları olarak, yarığın güneyinde, planetaryum, sergi mekanları, satış birimi ve kafe, kuzeyinde ise çok amaçlı salon, kütüphane ve medyatek, atölyeler ile idare çözülmüştür. Planetaryumun olduğu bölümde sergi ve planetaryum, amfi ve bekleme alanı sürekliliği sağlanmıştır, bu bölümde gezinin son durağı olarak kafe düzenlenmiş, kafe bu bölümün kentsel yarık ile direk iletişimini sağlanmıştır. Yarığın kuzeyinde yer alan bölümde ise yarık ile iletişim atölyeler aracılığı ile sağlamıştır. Atölyeler yarı açık mekan aracılığı ile yarığa açılabilecek biçimde düzenlenmiştir. Atölyelerin olduğu bölümün doğusunda bir avlu tasarlanmış, avlu ile bütünleşik olarak düzenlenen yeşil etkinlik amfisi ile proje alanının kuzeyi ile iletişim kurulmuştur.

Program Dağılımı