3. Ödül, Merzifon Belediyesi İş ve Yaşam Merkezi Mimari Proje Yarışması

MİMARİ AÇIKLAMA RAPORU

Tasarımların ve mimarlık ürünü olarak yapıların sürdürülebilir olmaları, doğaya olan olumsuz etkilerinin en aza indirgenmiş olmasının yanı sıra içinde bulundukları çevrenin tarihi ve kültürüyle uyum içinde, çevrelerine insancıl anlamda olumlu katkı sağlayan, sadece maddesel değil psikolojik ihtiyaçlara da cevap verebilen yapılar olmalarıyla sağlanabilecektir. Yapısal ölçekte yapının çevresiyle ilişkileri, kullanıcı profili ve yerel bağlamı gibi sosyal boyutlarının dikkate alınması yapı kullanımının uzun ömürlü olması, kullanıcıların mutluluk ve refahı, içinde bulunduğu bölgenin ve kentin sosyal ve fiziki gelişimine olumlu katkı sağlaması açısından oldukça önem taşımaktadır.

Bu bağlamda T.C. Merzifon Belediyesi İş ve Yaşam Merkezi’nin tasarımında birincil amaç alanın çevre ile ilişkisini kurmak, bireylerin bir araya gelme, toplanma, karşılaşma gibi sosyal gereksinimleri için zemin oluşturmak, alanı Merzifon ve yakın çevre halkının farklı beklentilerine de hizmet eden çok boyutlu bir yaşam merkezine dönüştürmek olmuştur. Bu nedenle merkez, bölgenin iklim verilerinden yararlanılarak, bir kent meydanı işlevi de görecek olan yaşam alanı etrafında odaklanan açık, yarı açık ve kapalı alanların bir araya getirilmesi ile kurgulanmıştır. Çevreye sırtını dönen kapalı bir hacmin tersine çevreyi ziyaretçilere bütünüyle hissettiren bir yaklaşım benimsenmiştir.

Yeni yapının kentin bütünü ile uzlaşı içerisinde olma gerekliliği esastır. Bu nedenle her ne kadar yapı alanı kentin odak noktası olan kent meydanından fiziksel olarak ayrılıyor gibi görünse de sosyal örüntünün bir araya getirme özelliği bu uzlaşının temel yapı taşlarından biri olmuştur. Tasarım alanının kolları Müftü Vehbi Sokak üzerinden kent meydanına uzanan akışkan alanlar olarak görülmüştür.

Tasarım birbirine akan meydanlar bütünüdür. Kot farklılıkları yaratılarak program bileşenlerinin özelliklerine göre farklı zeminler organize edilmiş, bu şekilde görsel olarak bağlanan meydanlar ve içinde yer alan etkinliklerin kendilerine ait geçirgen sınırlara sahip olmaları hedeflenmiştir.

Alanın odağında çok amaçlı etkinliklere hizmet verebilecek kapasitede bir alt meydan ile alt meydan ve üst bağlantılar arasındaki bağları güçlendiren seyir anfisi yer almaktadır. Zemin katta bir arada kurgulanan geleneksel esnafa ait dükkanlar, hizmet birimleri bu seyir anfisi ve alt kottaki etkinliği izleyebilen açık yaya promenatları ile bir yandan fonksiyonel ayırımı bir yandan da psikolojik birleştiriciliği temsil etmektedir. Yapı etrafında yer alan havuzlar, yeşil alanlar ve dinlenme mekanları yaşam alanının günün her saatinde iklimsel konfor koşulları içerinde kalmasını sağlayacak gölge ve nem dengesini yine doğal yollarla oluşturmaktadır.

İklimsel konfor koşulları kapsamında ele alınan bir diğer parametre bina kabuğudur. Kabuk yapının çevre ile olan ilişkisindeki baş aktörlerden biridir. Günümüzde toplum için bir imge olmanın, bir kimlik yaratmanın bu aktörün en önemli rollerinden biri olduğu düşünülmekle birlikte fiziksel çevre verilerine dair rolünün zaman zaman ikinci planda kaldığı görülmektedir. Oysa kabuk bu ilişkiyi doğru kurabildiğinde yapının sürdürülebilirliğine, işletmesine, enerji korunumuna ve tüm bu özellikleri ile bir kez daha yapı kimliğine katkı sağlayabilmektedir. Tasarım bu bağlamda ele alınarak kabuk üzerinde oluşturulan geometrik filigranlarla farklı yönlerden gelen, farklı mevsimlerde farklı açılar yapan güneş ışınları ile yapının barışını sağlayacak biçimde düzenlenmiştir.

Mekanda esneklik kavramı tasarım kararlarında belirleyici rol oynamıştır. Bireylerin gereksinimlerine göre mekanların biçim değiştirmesi, şekillenmesi hatta kimi zaman kişiselleştirilebilmesi sosyal sürdürülebilirliğin de esaslarından biridir. Bu bağlamda üst kotlarda yer alan farklı kapsam ve boyuttaki mağazaların ve ofislerin kullanımına olanak sağlamak üzere farklı özelliklerde ve büyüklüklerde esnek tasarım ilkelerine sahip kiralanabilir alanlara yer verilmiştir. Mekanların büyüklüklerinin yanı sıra iç mekanda da çeşitliliğe imkan veren düzenlemeler ile alanların kullanımında dinamizm sağlanmış, alt zemin katta bulunan çok amaçlı salonun da adına uygun biçim de çok ve çeşitli amaçlar için kullanılması öngörülmüştür. Bu şekilde mekanların kullanım potansiyelleri de desteklenmeye çalışılmıştır. Tasarımın her noktası evrensel tasarım ilkeleri kapsamında değerlendirilmiş ve ulaşılabilirlik esas alınmıştır.